Bộ Kế hoạch và Đầu tư: Đánh thuế cao ngôi nhà thứ hai còn nhiều bất cập, đề nghị chưa đưa vào dự thảo

Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa báo cáo Thường trực Chính phủ về việc triển khai xây dựng Nghị quyết thay thế Nghị quyết 54/2017 của Quốc hội về cơ chế, chính sách thí điểm tạo động lực phát triển TP HCM. Tại báo cáo, Bộ cho biết, quá trình tham vấn các bộ, ngành có nhiều ý kiến khác nhau đối với một số cơ chế, chính sách do chính quyền TP HCM đề xuất, trong đó, có đề xuất đánh thuế cao đối với những người sở hữu nhà thứ hai, theo báo Pháp luật TP HCM.

Việc đánh thuế cao đối với người sở hữu nhà thứ hai trở lên là cơ chế tạo nguồn thu ngân sách cho TP HCM và kết quả thí điểm là cơ sở xem xét áp dụng trên phạm vi rộng hơn. Tuy nhiên, qua thảo luận còn tồn tại các bất cập.

Cụ thể, các ý kiến cho rằng chính sách này có thể không đảm bảo tính công bằng trong nhiều trường hợp. Ví dụ, người chỉ có một nhà ở, đất ở diện tích lớn hoặc giá trị lớn thì không bị đánh thuế, trong khi người có hai nhà ở, đất ở trở lên có diện tích hoặc giá trị nhỏ lại bị đánh thuế.

Cơ chế này cũng chưa phù hợp với điều kiện thực tế vì các giao dịch mua bán bất động sản chủ yếu thực hiện trên hệ thống văn bản giấy tờ và việc áp dụng công nghệ thông tin vẫn còn hạn chế nên nhiều tổ chức, cá nhân sẽ tìm cách lách thuế bằng cách cho người khác đứng tên.

Song song đó, cơ chế này còn tác động đến thị trường bất động sản, làm giảm cả cung và cầu thị trường bất động sản trên địa bàn TP HCM. Đặc biệt, hiện có rất ít quốc gia trên thế giới đánh thuế cao đối với việc sở hữu nhà đất thứ hai trở lên. 

Vì vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị cân nhắc chưa đưa vào dự thảo Nghị quyết thay thế Nghị quyết 54/2017 của Quốc hội về cơ chế, chính sách thí điểm tạo động lực phát triển TP HCM.

Được biết, tại dự thảo Nghị quyết mà UBND TP HCM gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định trước khi trình Chính phủ, thành phố đã đề xuất hai phương án tăng thu thuế nhà, đất thứ hai trở lên.

Ở phương án một, thành phố kiến nghị thí điểm thu thuế đối với nhà ở và đất ở mà người có quyền sử dụng đất hoặc sở hữu nhà ở không trực tiếp sử dụng để ở cho cá nhân và gia đình (gọi tắt là nhà, đất thứ hai trở lên) trên địa bàn thành phố. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ quy định về căn cứ tính thuế, thuế suất, phương pháp tính thuế và thời gian áp dụng.

Với phương án hai, thành phố đề xuất trung ương chấp thuận tăng mức thu liên quan nhà đất thứ hai trở lên, bao gồm lệ phí trước bạ khi mua, nhận chuyển nhượng; thuế sử dụng đất phi nông nghiệp và thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động chuyển nhượng.

Mức tăng do HĐND thành phố quyết định gồm: thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đối với đất ở (không quá 5 lần mức hiện hành) và thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động chuyển nhượng nhà đất thứ hai trở lên (không quá hai lần mức hiện hành).

HĐND thành phố cũng quyết định tăng tỷ lệ thu lệ phí trước bạ khi mua, nhận chuyển nhượng nhà đất thứ hai trở lên từ mức 0,5% giá trị chuyển nhượng lên mức 2%. Theo đó, mức tối đa chuyển nhượng một hồ sơ từ 500 triệu đồng tăng lên 1 tỷ đồng.

Theo UBND TP HCM, phương án thu thuế nhà đất thứ hai trở lên sẽ hạn chế đầu cơ bỏ hoang nhà, đất trong dự án bất động sản, gây lãng phí nguồn lực xã hội, đồng thời là cơ sở để xây dựng chính sách chung sau này.