Bộ tem 12 con giáp 'siêu độc' của 'vua' sưu tầm tem

Mỗi con tem là một câu chuyện

Lật từng tờ tem "vua" sưu tầm kể từng câu chuyện.

Bên ấm trà thoảng mùi lài trên căn gác nhỏ tại tư gia trên đường Nguyễn Thông (Q.3 – TP HCM), nhà sưu tập Đỗ Thành Kim lật giở từng trang album tem một cách cẩn thận và kể về lai lịch của mỗi con tem một cách tường tận. Mỗi con tem đối với ông đều mang những câu chuyện thú vị riêng. Có con tem ông mất mấy năm trời mới tìm gặp và cũng có nhiều con tem rất quý hiếm lại tìm thấy một cách tình cờ.

Đầu tiên ông Kim đến với những con tem Nhật bởi hình ảnh, màu sắc rất bắt mắt và càng thích thú hơn khi ông đọc được các chữ viết trên tem (ông Kim là người Việt gốc Hoa nên có thể đọc được tiếng Trung và một số tiếng Nhật). Trong quá trình chơi tem Nhật, ông phát hiện ra dòng tem 12 con Giáp của Nhật khá đẹp và phù hợp với văn hóa Việt Nam nên sưu tập thêm thể loại này.

“Người Nhật sản xuất tem con Cọp vào năm 1950, đây là con tem 12 con Giáp đầu tiên trên thế giới. Năm 1951, Nhật cho ra bộ tem Thỏ (tương đương với con Mèo) nhưng đến năm 1960 thì lại không sản xuất dòng tem này. Sau Nhật là Hàn Quốc, Hồng Kông, Đài Loan… Năm 1980 Trung Quốc làm tem Tết đầu tiên với con Khỉ. Đây cũng là con tem mắc nhất trong dòng tem Tết với giá hơn 1.600 USD, vì khi sản xuất số lượng rất hạn chế. Việt Nam thì đến năm 1985 mới sản xuất tem con trâu và tem con cọp năm 1986, rồi nghỉ đến năm 1993 mới sản xuất lại”, Kim “sư phụ” cho biết.

Chân dung ông Đỗ Thành Kim người được mệnh danh là ông "vua" sưu tầm tem giấy.

Theo lý giải của ông Kim, sở dĩ gọi là tem Tết hay tem Tất niên là do hằng năm dòng tem này được ấn loát và phát hành vào những ngày gần Tết Dương lịch, hoặc khoảng một hai tháng trước Tết Nguyên đán. Theo đó, tem Tết lần lượt in hình các con vật trong “12 con giáp”. Mỗi con vật “cầm tinh” một năm, xoay vòng theo thập nhị địa chi là: chuột (Tý), trâu (Sửu), cọp (Dần), mèo hoặc thỏ (Mão), rồng (Thìn), ngựa (Ngọ)... và năm nay là Dậu (gà).

Hiện có hơn 70 quốc gia trên thế giới sản xuất tem Tết, ngoài những quốc gia châu Á còn có cả những cường quốc như Anh, Pháp, Mỹ, Đức... Thậm chí là Liên Hiệp Quốc và những đảo quốc mà ít người biết đến cũng ấn loát loại tem này phục vụ giới sưu tầm. Với Kim ‘sư phụ’, ông gần như sở hữu đủ bộ từ ngày đầu cho đến hôm nay của những quốc gia phát hành tem Tết.

Độc đáo tem 12 con giáp

Tem của người Nhật khiến ông Kim thích thú nhất vì nhiều mẫu, nhiều màu sắc và họa tiết rất đẹp mắt.

Tuy sưu tập tem của nhiều quốc gia trên thế giới nhưng ông Kim vẫn thích tem Tết của người Nhật vì có nhiều kiểu, màu sắc, họa tiết rất đẹp. “Các quốc gia ở châu Phi những năm gần đây cũng sản xuất nhiều bộ tem Tết có giá trị về thẩm mỹ. Và cũng không thể không nhắc đến Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông… những đất nước có văn hóa Á Đông đã làm ra nhiều bộ tem 12 con giáp rất cầu kỳ bắt mắt như tem mạ vàng, lụa, nhung hay có thể xếp hình… Duy chỉ có Việt Nam là có tem con mèo vì hầu như các nước đều sản xuất tem con thỏ”, ông Kim đúc kết.

Không chỉ sưu tập cho riêng mình, Kim ‘sư phụ’ thường mua dư vài bộ tem Tết của các nước trên thế giới để về chia lại cho anh em trong giới. Vì mê tem ông sẵn sàng bỏ hàng giờ để hướng dẫn, ai ít tiền ông chẳng ngại bán lẻ bộ tem để cho họ có con tem ưng ý. Vì chỉ cần ai yêu tem thì đối với ông đã là tri kỷ và ông quý họ hơn cả những con tem của mình.

“Bác Kim là người tốt bụng, hay giúp đỡ người khác, cách sống giản dị. Khi trao đổi tem Tết với bạn tem nước ngoài, không chỉ cho mình mà bác còn lấy dư về để chia sẻ cho bạn tem trong nước cùng chơi với giá phải chăng. Bạn tem trong nước dù mới chơi hay đã chơi lâu năm tem Tết đều gắn bó với bác Kim. Ai cần tem Tết là nhớ ngay đến bác Kim và chẳng bao giờ thất vọng”, ông Hoàng Anh Thi, chủ nhiệm câu lạc bộ Tem Việt nhận định.

Tem 12 con giáp độc đáo.

Không chỉ có bộ sưu tập đồ sộ và giành được nhiều giải thưởng trong và ngoài nước, nhà sưu tập Đỗ Thành Kim còn là người uyên thâm kiến thức về tem cũng như văn hóa vùng miền và văn hóa các quốc gia trên thế giới.

Từ ngày còn trẻ, cho đến lúc “thất thập cổ lai hy” dù bộn bề công việc ông vẫn dành thời gian để nghiên cứu tem. Bởi mỗi con tem đều có lai lịch và lý do để đất nước đó phát hành nên phải hiểu ngọn ngành thì mới thấy cái hay, cái đẹp của tem.

Điều nhà sưu tập lão thành Đỗ Thành Kim trăn trở là giới trẻ ngày nay quá ít người chơi tem, ngay cả con cái trong gia đình ông cũng không quan tâm đến bộ sưu tập có giá trị gần chục tỷ đồng của ông.

“Ngày trước, người chơi tem rất nhiều, điều đó tạo thành một nếp văn hóa rất hay và người ta vẫn sống được thậm chí là làm giàu nếu biết cách chơi. Trung Quốc hiện nay, chơi tem được xem là một nghề với khoảng hơn 100 triệu người chơi (nhiều hơn dân số Việt Nam). Họ có rất nhiều trung tâm thương mại 5-6 tầng lầu chỉ để bán tem như bán hàng điện máy. Tôi cũng không biết làm gì với những bộ tem của mình nếu ngày mai ngã xuống”, ông Kim trầm ngâm.