Hai phương án hướng tuyến đại lộ cảnh quan sông Hồng

Tập đoàn Đèo Cả, đại diện liên danh các nhà đầu tư dự án vừa đề xuất UBND TP Hà Nội thẩm định chủ trương đầu tư dự án Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng.

Liên danh nhà đầu tư đề xuất chi tiết hai phương án hướng tuyến. Phương án 1 có tổng mức đầu tư khoảng 288.000 tỷ đồng, hướng tuyến đi ra ngoài đê và tránh hầu hết các khu dân cư hiện hữu, đi dọc theo các khu vực có cao độ tự nhiên từ mực nước lũ báo động cấp 2 đến mực nước báo động cấp 3.

Để phù hợp với cảnh quan và công trình cầu vượt sông Hồng như cầu Long Biên, Chương Dương, đại lộ sông Hồng, khoảng 60% đi trên cao với cao độ không quá 15 m hoặc không quá mặt đê hiện hữu, 30% đi bằng mặt đất bãi sông và 10% đi ngầm để vượt qua các công trình cầu hiện có.

Phương án này có chi phí giải phóng mặt bằng khoảng 40.000 tỷ đồng (chiếm khoảng 15% tổng mức) và đảm bảo tiến độ hoàn thành vào năm 2030 mà không ảnh hưởng lớn đến đời sống dân cư hiện hữu.

Với phương án này, đại lộ cảnh quan sẽ gồm 2 tuyến đường bộ dọc hai bên bờ sông Hồng, tổng chiều dài 86 km. Trong đó, tuyến hữu Hồng dài 43 km từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở, mở rộng đê hiện trạng thêm 6 làn xe, tốc độ thiết kế 80 km/h. Ngoài ra, dự án bố trí khoảng 27 km đường cảnh quan, quy mô 4 làn xe vận tốc thiết kế 60 km/h.

Tuyến tả Hồng dài khoảng 42 km, quy mô 6 làn xe, tốc độ thiết kế 80 km/h, có đường song hành hai bên dài 18 km, quy mô 4 làn xe, vận tốc thiết kế 60 km/h. Tuyến monorail hai bên bờ sông Hồng có tổng chiều dài khoảng 80 km.

Phương án 2 có tổng mức đầu tư khoảng 348.000 tỷ đồng, kết hợp mở rộng đường đê hiện hữu theo quy hoạch chung thủ đô và phương án 1. Phía hữu Hồng có bãi sông hẹp hơn phía tả Hồng nên hướng tuyến phía hữu Hồng đi theo quy hoạch, có điều chỉnh cục bộ sang bên trái, mở rộng đường đê hiện hữu ra phía ngoài đê với quy mô 6 làn xe trục chính và 4 làn hỗn hợp 2 bên.

Hướng tuyến này thuận tiện cho việc tiếp cận khu vực trong đê và ngoài đê song sẽ phải giải phóng mặt bằng diện tích lớn. Phía tả ngạn có phần bãi sông lớn nên hướng tuyến đại lộ đi ra ngoài đê, sẽ tạo ra không gian phát triển mới cho các khu chức năng được quy hoạch trên đất bãi sông Hồng phía tả ngạn.

Với phương án 2, tuyến đường phía hữu Hồng dài khoảng 43 km, mở rộng đê hiện trạng thêm 6 làn xe, tốc độ thiết kế 80 km/h và 27 km đường cảnh quan tốc độ 4 làn xe. Tuyến tả Hồng dài khoảng 36 km, quy mô 4 làn xe, tốc độ thiết kế 80 km/h. Đường cảnh quan dài 33 km. Tuyến monorail dài khoảng 80 km.

Khu vực này sẽ có các chuỗi công viên, cảnh quan dọc hai tuyến với diện tích khoảng 2.100 ha, trong đó bên hữu Hồng diện tích 984 ha, bên tả Hồng diện tích 1.174ha.

Nhà đầu tư tính toán chi phí giải phóng mặt bằng của phương án này khoảng 139.000 tỷ đồng, chiếm 41% tổng mức đầu tư, gấp 3,5 lần so với phương án 1 do phải giải phóng mặt bằng lớn ở phía hữu Hồng.

Hai phương án đều có ưu điểm, nhược điểm, trường hợp thành phố không thể bố trí đủ quỹ đất đối ứng hoặc ngân sách nhà nước có để thanh toán, và khả năng không đảm bảo tiến độ giải phóng mặt bằng thì phương án 1 là phù hợp.

Nếu nhà nước đánh giá việc giải phóng mặt bằng của phương án 2 khả thi, đảm bảo công trình hoàn thành vào tháng 2/2030 và có thể bố trí đủ quỹ đất đối ứng thì phương án 2 là phù hợp.

Thực tiễn cho thấy nhiều dự án tại các đô thị, công tác giải phóng mặt bằng chậm trễ gây nhiều hệ lụy xã hội, dự án đội vốn, tiến độ kéo dài.

Dưới góc độ chuyên gia, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển Đô thị Việt Nam nhận định, với một dự án có tác động lớn nên giảm thiểu giải phóng mặt bằng. Thành phố phải lựa chọn nguồn lực của mình và việc bố trí giải phóng mặt bằng 30.000 người dân. Hà Nội không chỉ đặt mục tiêu kinh tế mà cần lấy chất lượng sống, an toàn và hạnh phúc của cư dân làm trọng tâm khi hoạch định mọi dự án.

Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 đã xác định sông Hồng là trục xanh, trục cảnh quan trung tâm, không gian di sản - du lịch - dịch vụ, kết nối thủ đô với vùng đồng bằng sông Hồng. Quy hoạch phân khu sông Hồng đã được UBND TP Hà Nội phê duyệt vào tháng 3/2022, có quy mô, diện tích 11.000 ha, trải dài từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở.

Trong đó, diện tích sông Hồng chiếm 3.600 ha, đất bãi sông trên 5.400 ha, phần còn lại là khu vực đã xây dựng gồm các khu làng xóm có lịch sử lâu đời như Bát Tràng, Văn Khê, Tráng Việt, Tàm Xá, Xuân Canh..., các phường ngoài đê như Tứ Liên, Nhật Tân, Thanh Trì, Lĩnh Nam.