Khu đất ven biển dự kiến làm nhà máy điện hạt nhân

Khu vực quy hoạch dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1. Ảnh: Việt Quốc

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 được Quốc hội phê duyệt năm 2009, nhưng sau nhiều lần hoãn, đến cuối 2016 bị tạm dừng. Tháng 11/2024, Quốc hội quyết định khởi động lại để đáp ứng nhu cầu điện. Ninh Thuận 1 quy hoạch tại thôn Vĩnh Trường, xã Phước Dinh, rộng 544 ha; Ninh Thuận 2 tại thôn Thái An, xã Vĩnh Hải, rộng 454 ha.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Công nghiệp năng lượng quốc gia lần lượt làm chủ đầu tư hai nhà máy này.

Khu vực quy hoạch dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 hiện có nhiều hồ nuôi thủy sản của các hộ dân. Một số điểm là bãi tập kết phế liệu.

Dự kiến, hai nhà máy điện hạt nhân có tổng công suất 4 tổ máy 4.800 MW. Số này cao hơn 800 MW so với kế hoạch của Chính phủ hồi cuối 2009.

Một khu dân cư nằm trong vùng ảnh hưởng của dự án nhà máy 1.

Theo báo cáo của Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng, công tác kiểm kê tại dự án điện hạt nhân 1 đã hoàn thành 100%. Trong đó khu vực nhà máy 1 của dự án tổng diện tích gần 450 ha, với 835 hộ dân và tổ chức.

Người dân trong vùng dự án chủ yếu sống bằng chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và kinh doanh nhỏ.

Tại khu vực nhà máy 1, địa phương đã công khai phương án bồi thường cho 62 hộ và một tổ chức (54 ha) với tổng kinh phí 78 tỷ đồng; 500 trường hợp khác (200 ha) trong khu lõi dự án dự kiến hoàn tất chi trả, hỗ trợ tái định cư trước 31/12.

335 trường hợp còn lại (165 ha) sẽ được giải quyết sau khi cơ quan thẩm quyền xác định ranh giới vùng đệm.

Cánh đồng điện gió gần khu vực quy hoạch dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1.

Theo đề án "Đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035", Việt Nam cần gần 4.000 nhân lực cho hai nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận đến năm 2030, trong đó 670 người sẽ được đào tạo ở nước ngoài.

Một vài hạng mục công trình ở khu vực đã được người dân dỡ bỏ.

Khu tái định cư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 rộng 65 ha, cách vị trí nhà máy hơn 5 km tại xã Phước Dinh, dự kiến bố trí cho khoảng 600 hộ dân. Hiện khu vực này chủ yếu là ao hồ nuôi thủy sản, ít dân cư.

Hồi tháng 3, UBND huyện Thuận Nam tổ chức lấy ý kiến người dân về xây dựng khu tái định cư. Nhiều người mong khu này có đủ đất phát triển thương mại, dịch vụ, cùng khu neo đậu tàu thuyền và hệ thống đê kè bảo vệ tài sản ngư dân.

Cách dự án điện hạt nhân 1 khoảng 40 km về phía bắc, dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 được quy hoạch tại thôn Thái An, xã Vĩnh Hải, với diện tích gần 454 ha. Trong đó, khu vực nhà máy có diện tích thu hồi khoảng 404 ha của với 534 hộ.

Khu vực trồng trọt nằm trong vùng dự án.

Ở dự án nhà máy 2, công tác xác định nguồn gốc đất đạt 232/534 hộ, với tổng diện tích 56/404,5 ha. Trong đó 33 hộ, khoảng 9 ha, được niêm yết phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư gần 72 tỷ đồng.

Khu vực thôn Thái An, vùng ảnh hưởng bởi dự án là một trong những vùng trồng nho nổi tiếng ở phía nam Khánh Hòa (tỉnh Ninh Thuận cũ).

Phần lớn người dân ủng hộ xây dựng nhà máy điện hạt nhân, song mong muốn sẽ có những chính sách hỗ trợ phù hợp.

Khu tái định cư nhà máy điện hạt nhân 2 được quy hoạch tại thôn Mỹ Phong, xã Vĩnh Hải, rộng gần 70 ha, cách vị trí nhà máy khoảng 6,8 km, đang lấy ý kiến người dân.

Trước đó, khu tái định cư dự kiến đặt tại Hòn Một, thôn Thái An, cách lò phản ứng 2,7 km. Tuy nhiên vị trí này không đảm bảo khoảng cách an toàn theo hướng dẫn của Bộ Khoa học và Công nghệ, nên địa phương đề xuất chuyển sang địa điểm mới.

Khu vực dự kiến xây nhà máy 2 hiện có nhiều ngôi mộ chưa được di dời.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, diện tích thu hồi của hai dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 hơn 1.129 ha, liên quan 1.713 hộ với 5.229 nhân khẩu.

Cơ quan chuyên môn đề xuất UBND tỉnh báo cáo Chính phủ điều chỉnh, bổ sung chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giúp người dân chuyển đổi nghề, tìm việc khi bị thu hồi đất.

Vị trí hai dự án nhà máy điện hạt nhân. Đồ họa: Khánh Hoàng