Nhiều tỉnh quy hoạch sân bay trên hải đảo: Đòn bẩy bất động sản cho giới siêu giàu?

Giới nhà giàu ngày càng chuộng bất động sản đảo

Cuộc nghiên cứu về bất động sản (BĐS) đảo trên phạm vi toàn cầu được thực hiện và công bố rộng rãi gần nhất bởi Savills, Candy & Candy và Deutsche Asset & Wealth Management cho thấy, ngày càng nhiều người trong giới siêu giàu (sở hữu tài sản trên 30 triệu USD) có xu hướng đầu tư vào bất động sản đảo.

Họ sở hữu BĐS này như một loại hình đầu tư sinh lợi, một ngôi nhà thứ hai cách xa không gian phố thị san sát nhà cửa. Thậm chí, không ít tỷ phú, trong đó có những ngồi sao Hollywood chi tiền mua toàn bộ một hòn đảo để xây dựng không gian riêng như một "chiếc cúp" cuối cùng trong khối tài sản khổng lồ của mình.

Các đảo, quần đảo ưa thích hàng đầu của giới nhà giàu như: Bermuda (ở vùng biển Bắc Đại Tây Dương); Channel (châu Âu); Fijian (châu Á Thái Bình Dương); Cây Cọ (Trung Đông); British Virgin, Antigua, US Virgin, Cayman, Saint Martin, Saint Barthélemy (Caribe); quần đảo phía đông và tây Florida, Hawaii, Florida Key, Nantucket, Martha's Vineyard (Bắc Mỹ)…

“Giới nhà giàu chuộng những gì độc quyền và hiếm lạ. Vì vậy, với họ, đỉnh cao của thành tựu sẽ là sở hữu một tài sản trên đảo song song với một căn hộ sang trọng ở trung tâm các thủ đô,” bà Yolande Barnes, nguyên Trưởng bộ phận Nghiên cứu toàn cầu của Savills từng nhận định.

Đặc điểm chung của các đảo, quần đảo nói trên là hầu hết có thể kết kết nối bằng đường hàng không: Bermuda, Bahamas, Antigua, Hawaii, Cayman, Saint Martin có sây bay quốc tế; Martha's Vineyard, Nantucket có sân bay quốc gia; Saint Barthélemy là sân bay địa phương; Channel, British Virgin, US Virgin, Fijian có sân bay cấp vùng…

Cùng với cảng hàng không, sân bay, thế giới đang sự gia tăng nhanh lượng máy bay phản lực cá nhân. Loại máy bay này đáp ứng nhu cầu di chuyển quãng đường dài một cách nhanh chóng, sang trọng và riêng tư của giới nhà giàu, đặc biệt là các doanh nhân.

“Máy bay phản lực cá nhân sẽ đưa hành khách đến nơi họ muốn nhanh hơn bất cứ thứ gì trên bầu trời. Ví dụ, chiếc Gulfstream G650 có thể bay quãng đường khoảng 11.000 km giữa đảo Honolulu (Hawaii, Mỹ) và Singapore trong 14 giờ, với tốc độ hơn 1.100 km/h, vượt xa đáp ứng của các máy bay thương mại,” báo cáo của Savills, Candy & Candy và Deutsche Asset & Wealth Management cho biết.

Theo thống kê của các đơn vị này, năm 2013, số máy bay phản lực thương gia trên toàn cầu là 15.000 chiếc, năm nay dự kiến đạt trên 20.000 chiếc, dự báo tăng lên hơn 30.000 chiếc vào năm 2033. Đây là một trong những yếu tố quan trọng góp phần thúc đẩy sự phát triển của BĐS đảo.

Việt Nam đã có đảo bứt phá với sân bay

Việt Nam có hệ thống đảo và quần đảo phong phú trải dài từ vùng biển Quảng Ninh đến Kiên Giang. Cụ thể, nước ta có khoảng 2.773 đảo ven bờ với tổng diện tích khoảng 1.700 km2. Trong đó, 24 đảo có diện tích tương đối lớn (trên 10 km2); 3 đảo có diện tích trên 100 km2 (Phú Quốc, Cái Bầu và Cát Bà). Các tỉnh có nhiều đảo nhất là Quảng Ninh (2.078 đảo), Hải Phòng (388 đảo), Kiên Giang (159 đảo) và Khánh Hòa (106 đảo).

Những năm qua, sự phát triển kinh tế tại các tỉnh ven biển có sự đóng góp ngày càng nhiều của hệ thống cảng hàng không. Trong số 22 cảng hàng không đang khai thác, có 16 cảng nằm tại các tỉnh có biển.

Theo số liệu tổng hợp của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, số lượng người sử dụng hàng không đã tăng nhanh qua các năm. Năm 2010 mới đạt khoảng 21,1 triệu thì năm 2019 (trước đại dịch Covid-19) đã tăng lên 79,1 triệu lượt hành khách. Trong năm này, Việt Nam đón trên 18 triệu lượt khách du lịch quốc tế thì có tới 79,8% lượt qua đường hàng không.

Riêng với bất động sản hải đảo, những năm đầu thế kỷ XXI trở về trước, tất cả các đảo Việt Nam chưa có cảng hàng không dân dụng. Khi đó, việc phát triển bất động sản bài bản, quy mô lớn chỉ được biết đến qua rất ít đảo gần bờ được kết nối với đất liền bằng đường bộ, cáp treo như Tuần Châu ở Quảng Ninh và Hòn Tre ở Khánh Hòa.

Năm 2004, cảng hàng không Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) được chuyển sang khai thác lưỡng dụng. Tiếp đó, hai sân bay được xây dựng và đi vào hoạt động trên đảo Phú Quốc (Kiên Giang, năm 2012) và Cái Bầu (Quảng Ninh, năm 2018).

Sau khi có sân bay, các đảo này đều có những bước chuyển mình lớn, đặc biệt là với Phú Quốc. Kể từ khi có sân bay, lượng khách du lịch tới hòn đảo này đã tăng vọt. Năm 2012, khách đến Phú Quốc chỉ khoảng 400.000 lượt, đến năm 2019 (trước dịch Covid-19) đã tăng lên 5,1 triệu lượt, trong đó có 671.000 lượt khách quốc tế.

Hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp bất động sản lớn tại Việt Nam đều có mặt ở Phú Quốc để đầu tư.

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư Kiên Giang, đa số vốn đầu tư trên địa bàn tỉnh này (45.564 tỷ đồng năm 2020) tập trung ở Phú Quốc. 84% số dự án, 98% tổng mức đầu tư các dự án về du lịch trên địa bàn tỉnh tập trung tại thành phố đảo này.

Nhiều tỉnh quy hoạch sân bay trên đảo

Nói về BĐS đảo, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho rằng, nước ta có tiếng là quốc gia nhiều đảo và vùng biển đẹp. Tuy nhiên, vì nhiều lý do mà BĐS đảo Việt Nam chưa phát triển tương xứng với tiềm năng và dư địa của phân khúc này là rất lớn.

Theo ông Đính, để phát triển BĐS đảo thì cần phải có hoạt động đầu tư trên đảo, đặc biệt là việc phát triển hệ thống hạ tầng kết nối với các đảo.

Hiện nay các tỉnh đã và đang lập quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong số 28 tỉnh ven biển, có 9 tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch (Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Trà Vinh, và Sóc Trăng), 19 tỉnh còn lại phần lớn đã có dự thảo để lấy ý kiến hoặc đã trình cơ quan thẩm định, được cấp tỉnh thông qua.

Nhìn vào các hồ sơ quy hoạch này, có thể thấy nhiều tỉnh đang lên kế hoạch cho một giai đoạn mới của kinh tế đảo.

Điều đó được thể hiện một phần qua việc, một số đảo được đề xuất phát triển từ nông thôn lên đô thị. Tại nhiều đảo, lượng lớn đất nông nghiệp, đất mặt nước được quy hoạch sang đất ở, đất thương mại dịch vụ… Đây là cơ sở để phát triển các dự án BĐS nhà ở, du lịch, nghỉ dưỡng…

Ngoài ra, nhiều dự án giao thông trên đảo, kết nối đảo với đất liền cũng được đưa vào quy hoạch, dự thảo quy hoạch. Trong đó, có một mạng lưới các cảng hàng không, sân bay chuyên dùng ven biển và trên nhiều hải đảo.

Theo Quy hoạch tổng thể Phát triển hệ thống Cảng hàng không, Sân bay toàn quốc thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng phê duyệt vào tháng 6 vừa qua, sẽ có thêm 4 cảng hàng không ở các tỉnh ven biển (Hải Phòng, Quảng Trị, Ninh Thuận và Bình Thuận). Ngoài ra, quy hoạch này định hướng nghiên cứu, khảo sát đánh giá khả năng quy hoạch cảng hàng không tại một số vị trí, trong đó có huyện đảo Lý Sơn của Quảng Ngãi.

Hiện tỉnh Quảng Ngãi đã đưa nội dung nghiên cứu xây cảng hàng không Lý Sơn vào quy hoạch. Trước đó, việc xây dựng sân bay trên huyện đảo này đã được đề cập đến trong Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Dung Quất đến năm 2045. Theo đó, sân bay trên đảo Lý Sơn có quy mô cấp 4C, có thể triển khai trong giai đoạn 2021-2030 nếu Quảng Ngãi có nhu cầu đầu tư và huy động được nguồn lực.

Ngoài các cảng hàng không nêu trên, hàng loạt các tỉnh ven biển đã đưa kế hoạch làm sân bay chuyên dùng vào quy hoạch như: Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Ninh Bình, Khánh Hòa, Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, Kiên Giang... Trong đó, có nhiều sân bay trên các đảo như: Cô Tô, Cát Bà, Gò Lăng, Phú Quý, Phú Quốc…

Việc các địa phương nghiên cứu quy hoạch sân bay chuyên dùng là phù hợp với định hướng của Quy hoạch tổng thể quốc gia và Quy hoạch tổng thể Phát triển hệ thống Cảng hàng không, Sân bay toàn quốc.

“Đế đảm bảo nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, các địa phương chủ động quy hoạch vị trí các sân bay chuyên dùng trong quy hoạch tỉnh sau khi được Bộ Quốc phòng phê duyệt vị trí và địa phương chủ trì huy động nguồn lực để tổ chức thực hiện,” Quy hoạch tổng thể Phát triển hệ thống Cảng hàng không, Sân bay toàn quốc định hướng.

Sân bay chuyên dùng là xu hướng của thế giới

Trong khi việc xây dựng cảng hàng không cần nguồn vốn lớn từ hàng nghìn đến hàng chục nghìn tỷ đồng, thì sân bay chuyên dùng có thể chỉ cần từ vài trăm tỷ đồng. Vì vậy, nhiều chuyên gia nhìn nhận việc quy hoạch và thu hút đầu tư sân bay chuyên dùng là hoàn toàn khả thi và phù hợp với xu thế trên thế giới.

Tại cuộc tọa đàm “Huy động các nguồn lực phát triển hạ tầng hàng không” được Cổng TTĐT Chính phủ tổ chức ngay sau thời điểm Quy hoạch tổng thể Phát triển hệ thống Cảng hàng không, Sân bay toàn quốc được phê duyệt, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch đầu tư Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Anh Dũng cho biết, ngay từ đầu Bộ này đã nhận diện được “máy bay nhỏ” và “hàng không tư nhân” là xu thế thế giới về hàng không, trong tương lai có thể là ô tô bay. “Như vậy sẽ cần các sân bay chuyên dùng,” ông Dũng khẳng định.

Chung quan điểm, chuyên gia hàng không Lương Hoài Nam dẫn ví dụ tại Mỹ, trong số khoảng 20.000 sân bay thì chỉ có khoảng 500 sân bay là loại mà chúng ta gọi là cảng hàng không giống như 22 sân bay dân dụng đang khai thác ở nước ta… Còn lại, toàn bộ là sân bay chuyên dùng.

Theo ông Nam, nếu chúng ta đi theo hướng phát triển mạnh sân bay chuyên dùng như Mỹ thì “địa phương nào, tỉnh nào cũng có thể có sân bay”, thậm chí, tỉnh lớn có thể xây dựng kết hợp cảng hàng không và sân bay chuyên dùng.

“Hoàn toàn có thể đầu tư được một sân bay chuyên dùng có đường băng 1,8 km trở lại với tổng đầu tư trên đất không quá 500 tỷ đồng. Với số tiền này, hoàn toàn có thể có được một khu bay, đường băng, sân đậu và thậm chí là một nhà ga tối thiểu. Sẽ có rất nhiều nhà đầu tư tham gia xã hội hóa,” ông Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội bày tỏ quan điểm về tính khả thi của sân bay chuyên dùng.

Nói riêng về quy hoạch phát triển sân bay chuyên dùng trên các hải đảo, ông Nguyễn Văn Đính cho rằng, đây là hướng đi rất đúng của các địa phương. Sân bay chuyên dùng sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế đảo nói chung và BĐS nói riêng.

“Sân bay chuyên dùng có thể đón các máy bay nhỏ, máy bay phản lực cá nhân, thủy phi cơ, trực thăng… Đây là các phương tiện thường được giới nhà giàu sử dụng. Việc thu hút được một người nhà giàu lên đảo, họ sẽ chi tiêu bằng hàng chục, hàng trăm người bình thường khác. Điều này vừa đảm mục tiêu phát triển kinh tế, vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường cũng như tác động không mong muốn khác lên không gian biển, đảo,” ông Đính chia sẻ.