Những ẩn số giúp ông Trump lật ngược thế cờ

Ông Tom Bonier, CEO công ty dữ liệu TargerSmart của Đảng Dân chủ, cho hay: "Cuộc bầu cử năm nay tồn tại nhiều ẩn số hơn bao giờ hết. Các công cụ mà chúng tôi dùng để đánh giá cuộc đua như thăm dò, mô hình dự đoán,...được xây dựng cho các cuộc bầu cử thông thường, nhưng năm nay thì không thứ gì bình thường hết".

Còn ông Matt Bennet của viện chính sách Third Way bình luận: "Chúng tôi không biết ông Trump sẽ tung ra những chiêu trò bất ngờ gì. Bây giờ một ngày dài như cả tuần, còn một tuần dài lê thê như cả tháng. Thời gian dài đằng đẵng từ đây đến ngày 3/11".

Tỉ lệ phiếu bầu sớm

Theo Politico, trong các lí do khiến Đảng Dân chủ lo lắng, tỉ lệ phiếu bầu (turnout) chính là điều đáng quan ngại nhất. Theo dữ liệu của Dự án Bầu cử Mỹ, tính đến ngày 18/10 thì hơn 27 triệu cử tri Mỹ đã đi bỏ phiếu trên toàn quốc.

Ở các bang đã báo cáo kết quả, Đảng Dân chủ nhận được nhiều phiếu bầu hơn Đảng Cộng hòa và chính Đảng Cộng hòa cũng tin cử tri sẽ nghiêng về phía đảng đổi thủ trong cuộc bỏ phiếu sớm.

Tuy nhiên, các chuyên gia chính trị không biết Đảng Dân chủ sẽ tạo ra lợi thế lớn như thế nào trong cuộc bỏ phiếu sớm, hay liệu số phiếu bầu này có thể vượt qua lượng phiếu bầu mà cử tri Đảng Cộng hòa dự kiến đi bỏ phiếu trực tiếp trong tương lai hay không.

Trong một cuộc trò chuyện qua video cùng các quan chức hàng đầu Đảng Dân chủ, ông Bonier của TargetSmart đã đưa ra dự đoán tích cực cho ứng viên Biden nhưng cũng không quên cảnh báo rằng bất kì thay đổi nhỏ nào trong dự đoán tỉ lệ phiếu bầu cũng có thể gây ảnh hưởng lớn đến kết quả bầu cử.

Vì lời cảnh báo trên, Đảng Dân chủ đang nghiên cứu tổng số phiếu bầu sớm, đưa ra các thông báo chiến dịch bi quan và chuẩn bị chiến đấu cho hai tuần dài đằng đẵng tới đây, Politico đưa tin.

Cảnh báo về "các dấu hiệu đáng lo" cho ông Biden, một chiến lược gia nổi tiếng đầu tháng này nói với Đảng Dân chủ rằng số lượng cử tri đăng kí bỏ phiếu da trắng, trình độ học vấn thấp (nhóm cử tri quan trọng của Tổng thống Trump) tại ba bang chiến lược Pennsylvania, Wisconsin và Michigan đang tăng lên.

Dù nhận định chưa có tiền lệ nào cho thấy ông Trump sẽ thắng cử với mức chênh lệch trong các cuộc khảo sát lớn như hiện nay, vị chiến lược gia trên vẫn cảnh báo Đảng Dân chủ nên thận trọng.

Phiếu bầu qua thư bị loại

Đối với Đảng Dân chủ, bất an không chỉ đến từ việc ai sẽ đi bỏ phiếu bầu mà còn liên quan đến số lượng phiếu bầu qua thư bị loại bỏ và ở bang nào.

Theo Politico, đó không phải là vấn đề nhỏ. Tháng trước, Tòa án Tối cao bang Pennsylvania ra phán quyết không chấp nhận phiếu bầu gửi đi trong phong bì không thích hợp.

Do đó, các quan chức bầu cử cảnh báo rằng hơn 100.000 lá phiếu qua thư có thể bị loại bỏ, gấp đôi cách biệt số phiếu mà ông Trump đạt được trước bà Hillary Clinton tại Pennsylvania năm 2016.

Đảng Cộng hòa đã đạt được một số thành công trong việc ngăn chặn quan chức bầu cử kiểm các phiếu bầu đến sau ngày bầu cử 3/11. Để chiến thắng, ông Biden không chỉ phải thuyết phục cử tri tiếp tục bỏ phiếu trong hai tuần tới mà còn phải đảm bảo họ bỏ phiếu đúng qui chuẩn.

Vấn đề này khá đáng ngại, đặc biệt là ở các cử tri trẻ tuổi thường gửi phiếu bầu chậm hơn các nhóm cử tri lớn tuổi.

Ông Michael McDonald của Dự án Bầu cử Mỹ nhận định: "Tôi đoán trong vài tuần tới, Đảng Dân chủ sẽ đi từ niềm vui sướng khi ông Biden dẫn trước ông Trump với cách biệt lớn sang lo ngại rằng một lượng lớn cử tri trẻ tuổi chưa gửi lại phiếu bầu qua thư".

Gõ cửa nhà từng cử tri

Trong các cuộc bầu cử trước, nếu chờ đợi mà không thể giải quyết vấn đề cử tri, Đảng Dân chủ sẽ cử hàng nghìn tình nguyện viên và nhân viên gõ cửa từng nhà để kêu gọi cử tri đăng kí đi bỏ phiếu và gửi lại phiếu bầu.

Tuy nhiên, ứng viên Biden đã từ bỏ chiến lược trên do lo ngại nguy cơ lây lan đại dịch Covid-19 và nhường đường cho Đảng Cộng hòa gõ cửa nhà cử tri.

Ảnh hưởng của quyết định này đối với kết quả bầu cử khó có thể được định lượng đầy đủ cho đến khi cuộc bầu cử kết thúc. Tuy nhiên, đó có thể là một lí do tại sao lượng cử tri đăng kí bỏ phiếu của Đảng Cộng hòa tại nhiều bang tăng lên và dần rút ngắn khoảng cách với Đảng Dân chủ.

"Một ẩn số lớn là không rõ bao nhiêu cử tri ủng hộ Đảng Dân chủ đã gửi phiếu bầu", ông Nick Trainer, quan chức tranh cử cấp cao của ông Trump, cho hay. "Năm 2016, tình nguyện viên Đảng Dân chủ sẽ gõ cửa nhà cử tri ở Orlando để nhắc họ gửi lại phiếu bầu đang bị bỏ quên trên bàn bếp hoặc đến các phòng bỏ phiếu, nhưng giờ chuyện đó không xảy ra".

Một lí do tại sao các chiến lược gia chính trị quan tâm vào cơ chế của cuộc bầu cử (tỉ lệ phiếu bầu và công tác kiểm phiếu,...) là vì có rất ít khả năng xuất hiện một sự kiện có thể thay đổi tiến trình cuộc bầu cử.

Đảng Cộng hòa đã từ bỏ hi vọng rằng đại dịch Covid-19 hay nền kinh tế Mỹ sẽ chuyển biến tích cực. Bầu cử tổng thống Mỹ bây giờ vẫn là cuộc trưng cầu dân ý về ông Trump như 6 tháng trước và ông Trump thì đang thua cuộc.

Tuy nhiên, nhiều nghị sĩ Đảng Dân chủ vẫn nghi ngờ về sự tồn tại của lực lượng cử tri thầm lặng ủng hộ Tổng thống Trump. Bộ phận cử tri này được cho là không muốn công khai bày tỏ ủng hộ một tổng thống có tư tưởng cực đoan như ông Trump. Nhiều nhà lãnh đạo Đảng Cộng hòa, đặc biệt là ở cấp địa phương, tin tưởng vào khả năng này.

Nhìn chung, cuộc bầu cử tổng thống năm nay tồn tại rất nhiều ẩn số và bất ổn và có thể xoay chuyển đáng kể trong vài tuần cuối cùng, tương tự như những bước ngoặt lớn đến vào chặng cuối của cuộc đua 4 năm về trước.

Ông Ken Martin, Chủ tịch Đảng Dân chủ - Nông dân - Lao động Minnesota, bình luận: "Bạn sẽ không bao giờ biết chuyện gì có thể lay chuyển cử tri trong những ngày cuối".