Thanh niên Trung Quốc 'mù tịt' kiến thức về giới tính

Người Trung Quốc khổ luyện chuẩn bị cho kỳ thi công chức

Khi còn học trung học, giáo viên của Xiao Niao tập trung nữ sinh trong lớp lại và dặn dò rằng nếu bị cưỡng hiếp, các em nên uống thuốc tránh thai khẩn cấp. Theo CNN, đây là giới hạn trong giáo dục giới tính chính thống đối với học sinh như Xiao. Còn đối với hàng triệu thanh niên Trung Quốc, những điều đó còn nhiều hơn những gì họ biết.

Ảnh hưởng của sự thiếu hiểu biết là bằng chứng rõ rệt hơn cả, khi số lượng người nhiễm HIV và tỷ lệ nạo phá thai ngày càng thăng. Trong năm 2015, có 115.000 ca nhiễm HIV mới ở Trung Quốc, theo số liệu của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát bệnh lây qua đường tình dục và HIV/AIDS. 14,7% trong số đó ở độ tuổi 15-24.

Tình nguyện viên phát bao cao su tại ga tàu điện gầm ở Vũ Hán. Ảnh: Getty

Một số trường đại học đã lắp đặt máy bán tự động các sản phẩm xét nghiệm HIV tại nhà. Tuy nhiên theo ông Xiong Binqi, phó chủ tịch Trung tâm nghiên cứu giáo dục thế kỷ 21, những chiếc máy này không thể giải quyết vấn đề, trừ khi giải pháp giáo dục được cải thiện. Ông Xiong nhận định nhiều trường đại học đã có bước tiến lớn trong giáo dục về giới tính, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm.

Giáo dục giới tính đang đối mặt với thách thức lớn, theo nhận định của giáo sư Jing Jun của Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh.

"Ở Thanh Hoa, sinh viên tham gia các lớp giáo dục giới tính để học các kiến thức cơ bản về an toàn giới tính, sử dụng bao cao su. Theo tôi biết, đây là lần đầu hầu hết học sinh tham gia các lớp học này", ông nói.

Thất vọng trước thực trạng này, một số nhà giáo dục đã tự phổ biến kiến thức giới tính thông qua ứng dụng tin nhắn hay mạng xã hội như Buzz and Bloom và Yummy.

Buzz and Bloom ra mắt năm ngoái, cung cấp kiến thức giới tính và tư vấn sức khoẻ qua ứng dụng tin nhắn WeChat. Stephany Zoo, 24, tuổi, nảy ra ý tưởng này sau khi đến phòng khám thai ở Thượng Hải cùng người bạn và nhận thấy nhiều cô gái trẻ đến đây khi không có sự chuẩn bị về tâm lý và kiến thức. Đối với nhiều người, phá thai là cách để kiểm soát sinh.

Theo thống kê, mỗi năm Trung Quốc có 13 triệu ca phá thai. Các chuyên gia cho rằng con số thực tế còn cao hơn nhiều, bởi chưa kể đến hình thức phá thai không qua phẫu thuật hay các cơ sở không giấy phép.

"Nhiều phụ nữ phá thai vì thiếu kiến thức giới tính cơ bản, đặc biệt là biện pháp tránh thai. Họ còn nghĩ rằng phá thai giống một giấc ngủ ngắn như các quảng cáo mô tả", Zhao Jing, đồng sáng lập Yummy, cho biết.

Buzz and Bloom đang mở rộng mô hình thảo luận mở về các vấn đề sức khoẻ giới tính cho thanh niên Trung Quốc.

Các dự án của Zoo và Zhao cùng nhiều nhóm khác đang tạo ra không gian mở ảo và thực, cho phép thanh niên Trung Quốc thảo luận về mọi thứ liên quan đến tình dục. Zoo cho hay ngay cả việc nói đến ngày đèn đỏ cũng khiến nhiều người không thoải mái, bởi họ vẫn còn suy nghĩ xấu hổ mỗi khi đề cập đến vấn đề sức khoẻ tình dục. Nhiều người còn tìm kiếm thông tin và lời khuyên sai chỗ.

"Nam giới thì học từ sách báo khiêu dâm của Nhật. Nữ giới thì học từ tình một đêm. Thái độ của họ là 'thử cho biết' và không có biện pháp phòng tránh", Zhao nói.

Trong khi đó, một số phụ nữ có hiểu biết hơn lại thấy xấu hổ khi yêu cầu bạn trai sử dụng bao cao su. Theo Zhao, người Trung Quốc vẫn còn tồn tại định kiến rằng trong tình dục, phụ nữ chỉ người phục tùng, còn đàn ông mới là người chinh phục. Và điều này có thể dẫn đến nhiều nguy cơ rủi ro.

"Một cô gái từng kể rằng người bạn trai nói cô nín thở khi quan hệ tình dục thì sẽ không có thai", Zoo kể lại.

Zhao cho rằng sự quan tâm của chính phủ với tỷ lệ nhiễm HIV thường tăng cao trong các sự kiện lớn như ngày Phòng chống AIDS thế giới, kéo theo các chương trình hành động, nhưng họ không biến điều đó thành sự thay đổi lâu dài. Giáo sư Jing nhận định người đồng tính trẻ là nhóm có nguy cơ ảnh hưởng cao, khi đối mặt với sự kỳ thị kép.

Các nhà giáo dục giới tính đang mở rộng đối tượng tiếp cận từ thanh niên trẻ đến các bậc phụ huynh, nhằm giúp họ giáo dục con cái về các vấn đề vốn được cho là tế nhị và phá vỡ sự im lặng bấy lâu nay.

Ở tuổi 30, Xiao Niao đang cố gắng thu hẹp khoảng cách ngay trong gia đình mình, nhưng chưa thành công.

"Tôi nói chuyện nói em trai về việc sử dụng bao cao su, cậu ấy lập tức bỏ ra ngoài", cô nói.

Tại Thượng Hải, Buzz and Bloom bắt đầu tổ chức các buổi họp mặt, kết hợp hoạt động chia sẻ những câu chuyện vui và thảo luận cởi mở về vấn đề giới tính và sức khoẻ sinh sản.