Thu thuế bán hàng trên Facebook ra sao?

Người bán hàng qua mạng phải đóng thuế - Ảnh: T.T.D.

Ngành thuế cho biết đã soạn xong kế hoạch phối hợp với các sở, ban ngành về việc thu thuế bán hàng qua mạng. Cục Thuế TP.HCM cho biết kế hoạch này dự kiến sẽ trình lên UBND TP vào đầu tháng 4-2017. Theo đó, cơ quan thuế sẽ kiểm tra xem doanh nghiệp đã kê khai thuế đầy đủ chưa, đồng thời chỉ nhắm đến các tài khoản Facebook cá nhân có doanh số lớn và chưa kê khai thuế.

Quản lý thế nào, quy định ra sao?

Theo ông Hoàng Trung (Q.3, TP.HCM), nếu thu thuế thì phải có cách bảo vệ những doanh nghiệp đã thực hiện nghĩa vụ này. “Làm sao để người mua phân biệt được đâu là doanh nghiệp có sản phẩm chất lượng tốt và đóng thuế đầy đủ, đâu là doanh nghiệp trốn thuế?”.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho biết trước nhất để thu thuế bán hàng qua mạng thì phải quy định mọi công dân đều phải khai thuế dù có thu nhập thấp hay cao còn các quy định về miễn giảm thuế sẽ áp dụng sau. Có như vậy mới có thể dễ dàng kiểm soát.

Sau đó, hệ thống quy định phải rõ ràng trường hợp nào phải đóng thuế, trường hợp nào thì được miễn hoặc được giảm. Đồng thời, phải nghiên cứu để có một công cụ hỗ trợ cho việc thu thuế bán hàng qua mạng.

Phó giáo sư Ngô Trí Long - nguyên viện phó Viện Nghiên cứu thị trường giá cả cho rằng cần phải nâng cao tính tự giác của người bán hàng qua mạng và có biện pháp buộc họ phải tuân thủ những quy định về thuế.

Đồng tình với nhận định này, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong - Viện Nghiên cứu phát triển KT-XH Hà Nội cho rằng: “Quan niệm của mình, việc cần làm trước tiên là khuyến khích họ hoạt động vì đây là xu thế kinh doanh của tương lai. Chúng ta phải tính toán đến việc bảo vệ họ”.

Nếu doanh nghiệp có đăng ký giao dịch thì việc thu thuế sẽ được tiến hành dễ dàng thông qua các báo cáo tài chính của họ. Tuy nhiên, với các cá nhân bán hàng qua mạng thì ở giai đoạn này chúng ta chưa thể thực hiện việc thu thuế đối với họ.

Sau này, khi công tác tổ chức, công nghệ máy móc tốt hơn để xác định chính xác doanh thu của những đối tượng này, khi giao dịch tiền mặt không còn phổ biến thì có thể tiến hành thu thuế đối với họ.

Theo các chuyên gia, muốn thu thuế hoạt động kinh doanh qua mạng, dù là thu đối tượng nào thì ngành thuế (hoặc các bên phối hợp) phải có lực lượng nhân sự, chuyên gia rất lớn, có kiến thức về mạng xã hội, hiểu được các thủ thuật, chiêu thức trên mạng xã hội để theo dõi, giám sát và thu thập thông tin.

Có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp

Ai sẽ là người bảo vệ doanh nghiệp nếu trang bán hàng trên mạng xã hội của họ "bỗng dưng biến mất" - Ảnh: Châu Anh

Ông Võ Đỗ Thắng - Giám đốc Trung tâm đào tạo quản trị và an ninh mạng ATHENA - cho biết, trước khi muốn thu thuế doanh nghiệp thì ngành thuế hoặc các bên có liên quan nên chứng minh được là họ hỗ trợ được gì cho doanh nghiệp.

Hỗ trợ ở đây được hiểu là phải đảm bảo an ninh, an toàn cho vấn đề kinh doanh trên mạng. Chẳng hạn đối với Facebook thì hiện tại dữ liệu đều nằm ở máy chủ tại nước ngoài nên khi có sự cố thì ngành thuế hay các bên liên quan có đứng ra bảo vệ doanh nghiệp được hay không khi Facebook thay đổi thuật toán liên tục không báo trước.

“Như sự cố “biến mất” của hàng loạt Fanpage vừa qua. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư rất nhiều vào để quảng cáo, marketing, có hàng trăm, hàng nghìn lượt theo dõi, tương tác. Nếu doanh nghiệp đã đóng thuế thì khi hoạt động kinh doanh qua mạng bị ảnh hưởng, ai sẽ bảo vệ họ”, ông Thắng nhấn mạnh.

Ngoài ra, theo chuyên gia Võ Đỗ Thắng, nếu một đơn vị nào đó hay đối thủ cạnh tranh của doanh nghiệp tạo ra một trang “giống y” trang bán hàng của doanh nghiệp trên mạng xã hội thì ngành thuế phải có cách nào xác định được đâu là trang chính danh, đâu là giả mạo để thu thuế chính xác.

Mặt khác, riêng với Facebook, cơ chế mở và đóng một fanpage rất nhanh. Nếu doanh nghiệp dùng cách này để trốn thuế thì ngành thuế có thể liên hệ được với Facebook để yêu cầu truy cập các dữ liệu nhằm chứng minh doanh nghiệp này từng bán hàng qua mạng hay không?

Khó nhưng phải làm

Chuyên gia Ngô Trí Long cho biết, muốn thu thuế, phải xác định được doanh thu, chi phí và bản chất của loại hình kinh doanh. Kinh doanh qua mạng có đặc điểm là dễ dàng “xóa dấu tích”, do đó ngành thuế nếu không đủ trình độ sẽ khó quản lý được hoạt động cụ thể của doanh nghiệp.

Về nguyên tắc, có bán hàng, có mua bán là có thu thuế. Nếu không thu, ngoài thất thu ngân sách, còn tạo ra sự bất bình đẳng khi những doanh nghiệp bán qua mạng giảm được chi phí rất lớn, tạo lợi thế cạnh tranh về giá không lành mạnh với các doanh nghiệp khác.

Ở nước ngoài, các giao dịch chủ yếu được thanh toán thông qua tài khoản ngân hàng, rất ít giao dịch thanh toán bằng tiền mặt (thường là những hoạt động mua bán rất nhỏ) nên việc xác định doanh thu của hoạt động bán hàng qua mạng không phức tạp. Vì vậy, cần có biện pháp khuyến khích người dân không thanh toán tiền mặt ở loại hình này.