Bộ Nội vụ cho biết dự thảo Luật gồm 7 chương, 49 điều, giảm một điều so với Luật hiện hành. Dự thảo đề xuất mô hình chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) và cấp cơ sở (xã, phường, đặc khu). Để bảo đảm cho chính quyền địa phương các cấp thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, quyền hạn được giao, dự thảo Luật đã được sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức bộ máy của chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp cơ sở.
Tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách sáng 25/3, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng cho biết việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy đang bước sang giai đoạn 2. Tại kỳ họp thứ 9 sắp tới, Quốc hội sẽ sửa Hiến pháp, sắp xếp cấp tỉnh, cấp xã và bỏ cấp huyện. 63 tỉnh, thành phố sau sắp xếp dự kiến giảm khoảng 50%. Khi Quốc hội hoàn thành sửa Hiến pháp, cả nước sẽ không còn cấp hành chính quận huyện. Với đơn vị cấp xã, hiện cả nước có 10.035, sau khi sắp xếp, sáp nhập sẽ giảm 60-70%.
Kỳ họp 9 sẽ diễn ra gần hai tháng. Trong thời gian nghỉ khoảng gần một tháng, Quốc hội sẽ lấy ý kiến nhân dân về việc sửa Hiến pháp. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng sẽ họp liên tục để sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã. "Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng sẽ thông qua nghị quyết sắp xếp, tổ chức lại cấp xã trước ngày 30/6. Từ 1/7 các nghị quyết sắp xếp, sáp nhập các tỉnh, xã sẽ có hiệu lực thi hành.
Trung tâm TP Ninh Bình năm 2024 - Thành phố Hoa Lư sau mở rộng. (Ảnh: Lê Hoàng).
Ngày 28/2, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành kết luận 127, giao Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng đề án, tờ trình Bộ Chính trị về sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện; tiếp tục sáp nhập cấp xã.
Đảng ủy Chính phủ sau đó thống nhất trình cấp có thẩm quyền phương án sáp nhập giảm 50% đơn vị hành chính cấp tỉnh và giảm 60-70% đơn vị cấp cơ sở so với hiện nay. Dự kiến việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh trên cả nước sẽ hoàn tất trước 30/8 và đi vào hoạt động từ tháng 9. Đơn vị hành chính cấp xã sáp nhập xong trước 30/6 và vận hành xã phường mới từ 1/7.
Hôm 16/3, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết sau cuộc họp của Bộ Chính trị, số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh cần sắp xếp và sáp nhập đã được làm rõ.
Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định việc tinh gọn bộ máy, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp không chỉ đơn thuần là vấn đề điều chỉnh địa giới hành chính mà còn là điều chỉnh không gian kinh tế; điều chỉnh về phân công, phân cấp, điều chỉnh về phân bổ và kết hợp các nguồn lực kinh tế...
Hiện nay Việt Nam có 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh; 696 quận, huyện và 10.035 xã, phường. Theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đơn vị hành chính cấp tỉnh cần đáp ứng ba tiêu chuẩn về diện tích, dân số và số đơn vị hành chính cấp huyện. Hiện chỉ có 15 tỉnh, thành đủ tiêu chuẩn, gồm Bình Định, Đăk Lăk, Đồng Nai, Gia Lai, Hà Nội, Hải Phòng, Kiên Giang, Lâm Đồng, Nghệ An, Quảng Nam, Sơn La, Thanh Hóa, TP HCM, Huế và Hà Tĩnh.
Theo kế hoạch, hôm nay Đảng ủy Chính phủ sẽ trình Bộ Chính trị đề án sắp xếp lại đơn vị hành chính các cấp và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp để báo cáo Trung ương trước 1/4.