Khi chạm trán với cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton trong cuộc tranh cử năm 2016, ông Trump chưa cần phải bảo vệ hay chứng minh thành tích trong nhiệm kì tổng thống. Khi đó, ông chỉ cần khoe khoang về khối tài sản trong đế chế kinh doanh của mình, tô vẽ bản thân là một doanh nhân thành đạt và cáo buộc bà Clinton làm nhiều điều sai trái khi tại chức.
"Nếu tôi làm Tổng thống thì bà đang phải ngồi tù rồi", ông Trump nói trong cuộc tranh luận năm 2016.
4 năm sau, tình hình đã thay đổi đáng kể và theo hướng không có lợi cho ông Trump. Nhiều người dân Mỹ cho rằng Tổng thống Trump phải chịu trách nhiệm vì để cho đại dịch Covid-19 hoành hành làm cho hơn 200.000 người Mỹ thiệt mạng, xung đột sắc tộc lên cao và tình trạng bạo lực của cảnh sát không thuyên giảm.
Hình tượng doanh nhân thành đạt và yêu nước mà ông Trump cố công xây dựng trong mấy năm qua đã bị đánh sập chỉ vài ngày trước cuộc tranh luận. Hôm 27/9, tờ New York Times cho biết ông Trump không nộp đồng thuế thu nhập nào trong 10 trên tổng số 15 năm trước khi đắc cử tổng thống.
Trong năm 2016 và 2017, mỗi năm ông chỉ nộp 750 USD tiền thuế thu nhập liên bang – thấp hơn nhiều so với một người dân Mỹ trung lưu. Sở dĩ ông Trump chỉ phải nộp số thuế ít ỏi như vậy là bởi công việc làm ăn của ông thua lỗ tới hàng tỉ USD.
Tổng thống Trump cũng đang có khối nợ lên tới 421 triệu USD sẽ đến hạn trả trong vòng 4 năm tới, làm dấy lên nhiều lo ngại về việc các chủ nợ có thể tác động tới chính sách của nhà lãnh đạo nước Mỹ.
Bước vào cuộc tranh luận đầu tiên của cuộc tranh cử 2020, Tổng thống Trump tiếp tục dùng chiêu bài công kích cá nhân, gia đình đối thủ Joe Biden cũng như liên tục ngắt lời để lái cuộc tranh luận theo hướng mình muốn.
"Donald, ông im lặng một phút được không?", ông Biden cố tỏ ra nhã nhặn trong phiên tranh luận. Khi ông Trump tiếp tục bất chấp luật lệ, ông Biden nổi cáu: "Ông câm miệng đi".
Trong suốt 30 phút đầu cuộc tranh luận, ông Trump hầu như chỉ bôi xấu ông Biden. Khi ông Biden nhắc đến từ "khôn ngoan", ông Trump lập tức ngắt lời: "Đừng bao giờ dùng từ 'khôn ngoan' với tôi. Ông chẳng có chút khôn ngoan nào đâu Joe à".
Trước đây, ông Trump từng bày tỏ nghi ngờ về năng lực tranh luận của đối thủ Joe Biden và cho rằng ông Biden đã dùng chất kích thích trong các sự kiện trước. Tổng thống Mỹ còn nhục mạ đối thủ của mình bằng cách gọi ông Biden là "ngu như một hòn đá".
Theo CNN, thể hiện của ông Trump trong buổi tranh luận này là một mô hình thu nhỏ của cuộc đời và sự nghiệp của ông: Phá vỡ mọi luật lệ và tìm cách thống trị mọi căn phòng, mọi tương tác cá nhân bằng thái độ hung hăng.
Ứng viên Joe Biden là một chính trị gia theo phong cách truyền thống hơn và lúc đầu đã gặp khó khăn trong thể hiện quan điểm của mình vì liên tục bị ngắt lời. Cuối cùng ông Biden cũng tìm được cơ hội phản công khi ông Trump tuyên bố muốn chấm dứt chính sách hỗ trợ y tế Obamacare.
"Ông Trump chẳng có kế hoạch nào cả. Thực tế là ông ta chẳng biết mình đang nói về cái gì nữa", ông Biden nói.
Ngoài tấn công cá nhân, ông Trump còn lôi cả hai người con của ông Biden là Hunter và Beau Biden vào cuộc tranh luận.
Ông Biden nổi tiếng là người nóng tính và luôn kịch liệt bảo vệ người thân. Các cố vấn của ông Biden đã chuẩn bị kịch bản ông Trump sẽ dùng cả chuyện gia đình riêng tư để giành lợi thế trong cuộc tranh luận.
Ông Biden đã cố gắng giữ bình tĩnh hết mức có thể nhưng cuộc tranh luận vẫn cực kì căng thẳng khi ông Trump gạt đi người con đã qua đời của ông Biden (Beau) và cáo buộc người con còn lại (Hunter) là kẻ nghiện ma túy.