(Ảnh minh họa: Báo Giao thông).
Thời gian gần đây, trên cả nước xảy ra một số vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng khi người dân dựng rạp phục vụ hiếu, hỉ trên hè phố và dưới lòng đường.
Đơn cử như vụ việc xe đầu kéo va chạm với xe tải và mất lái đâm vào rạp đám cưới trên Quốc lộ 70 đoạn qua xã Thịnh Hưng (huyện Yên Bình, Yên Bái) vào ngày 10/3 hay vụ ô tô con đâm vào đội dịch vụ tang lễ xếp ở đường Nguyễn Công Trứ (TP Quy Nhơn, Bình Định).
Theo thông tin từ Cục CSGT, Luật Giao thông đường bộ năm 2008 nghiêm cấm việc sử dụng lòng đường, lề đường, hè phố trái phép. Cụ thể, lòng đường và hè phố chỉ được sử dụng cho mục đích giao thông.
Cũng theo Luật Giao thông đường bộ, khi tổ chức các hoạt động khác trên đường phố, cơ quan, tổ chức có nhu cầu sử dụng đường bộ phải được cơ quan quản lí có thẩm quyền thống nhất bằng văn bản về phương án bảo đảm giao thông trước khi xin phép tổ chức các hoạt động trên theo quy định của pháp luật.
Trường hợp đặc biệt, việc sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố vào mục đích khác do UBND tỉnh quy định nhưng không được làm ảnh hưởng đến TT, ATGT.
Cũng theo Cục CSGT, đối với các trường hợp cá nhân, hộ gia đình có đám ma, đám cưới thì chỉ được sử dụng tạm thời một phần hè phố theo quy định tại Điều 25a của Nghị định 100/2013/NĐ-CP của Chính phủ ngày 3/9/2013 quy định sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 11/2010/NĐ-CP ngày 24/2/2010 của Chính phủ quy định về quản lý và bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.
Theo đó, hè phố được phép sử dụng tạm thời không vào mục đích giao thông trong trường hợp: Tổ chức đám tang và điểm trông, giữ xe phục vụ đám tang của hộ gia đình; thời gian sử dụng tạm thời hè phố không quá 48 giờ, trường hợp đặc biệt không được quá 72 giờ.
Tổ chức đám cưới và điểm trông, giữ xe phục vụ đám cưới của hộ gia đình; thời gian sử dụng tạm thời hè phố không quá 48 giờ.
Cục CSGT cũng cho biết, khi sử dụng một phần hè phố, hộ gia đình phải thông báo với UBND phường, xã sở tại trước khi sử dụng tạm thời một phần hè phố. Việc sử dụng một phần hè phố không vào mục đích giao thông, không được gây mất TTATGT.
Vị trí hè phố được phép sử dụng tạm thời không vào mục đích giao thông phải đáp ứng đủ các điều kiện như: Phần hè phố còn lại dành cho người đi bộ có bề rộng tối thiểu đạt 1,5 mét. Hè phố có kết cấu chịu lực phù hợp với trường hợp được phép sử dụng tạm thời.
Như vậy, việc tự ý dựng rạp phục vụ hiếu, hỉ của hộ gia đình dưới lòng đường, trên toàn bộ hè phố là hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ.
Theo quy định tại Điều 12 Nghị định 46/2016/NĐ-CP của Chính phủ ngày 26/5/2016 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, với hành vi dựng rạp trái phép trong phạm vi đất dành cho đường bộ sẽ bị phạt tiền 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với cá nhân, từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với tổ chức.
Nếu thực hiện hành vi dựng rạp trái phép trong khu vực đô thị tại hầm đường bộ, cầu vượt, hầm cho người đi bộ, gầm cầu vượt bị phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với cá nhân, từ 8.000.000 đồng đến 12.000.000 đồng đối với tổ chức.
Ngoài ra cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả buộc phải đỡ bỏ rạp dựng trái phép và khôi phục lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do vi phạm hành chính gây ra.
Thậm chí nếu để xảy ra TNGT mà nguyên nhân xuất phát từ việc tự ý dựng rạp trái phép trên hè phố, lòng đường, tùy theo tính chất, mức độ của vụ việc, cá nhân thực hiện vi phạm có thể bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội cản trở giao thông đường bộ theo quy định tại Điều 261 Bộ Luật hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017).
Cũng liên quan đến việc người dân tự ý dựng rạp ở hè phố, lòng đường, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Chủ tịch Ủy ban ATGT Quốc gia đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các Sở, thành, địa phương trên địa bàn đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ; yêu cầu các tổ chức, cá nhân tuyệt đối không tự ý sử dụng vỉa hè, lòng đường trái quy định để tổ chức các hoạt động không vào mục đích giao thông.
Chính quyền địa phương có phương án xây dựng những khu sinh hoạt cộng đồng nhằm phục vụ nhu cầu của người dân địa phương (đám tang, đám cưới, đám hỏi hỏi, liên hoan, ….).
Trong trường hợp sử dụng lòng đường vỉa hè để tổ chức các hoạt động cộng đồng phải xin phép cơ quan chức năng và có phương án tổ chức đảm bảo trật tự an toàn giao thông.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định pháp luật về sử dụng lòng, lề đường, vỉa hè.
"Căn cứ quy định pháp luật, xử lí trách nhiệm đối với người đứng đầu cơ quan, đơn vị chức năng, chính quyền địa phương để xảy ra hành vi vi phạm quy định pháp luật về sử dụng lòng, lề đường, vỉa hè không đảm bảo an toàn giao thông, dẫn đến tai nạn giao thông", Phó Thủ tướng yêu cầu.