Trạm BOT Cai Lậy. (Ảnh: Zing.vn).
Thời gian gần đây, BOT giao thông vẫn là vấn đề nóng được dư luận xã hội quan tâm. Trước khi Bộ trưởng GTVT đăng đàn trả lời chất vấn vào ngày mai, Bộ này đã cung cấp thông tin về xử lí bất cập các trạm thu phí BOT.
Cụ thể, Bộ GTVT cho biết trên cơ sở kết quả thanh tra, kiểm toán, báo cáo giám sát của Đoàn đại biểu quốc hội, báo cáo giám sát của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và ý kiến của nguời dân thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, Bộ này đã nhận thấy các vấn đề còn bất cập tại các dự án BOT.
Năm 2017, Bộ GTVT đã báo cáo Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nội dung rà soát, kiến nghị các giải pháp xử lí bất cập tại các trạm BOT.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT đã phối hợp các bộ, ngành, địa phương có các giải pháp đồng bộ để xử lý như ban hành, sửa đổi các văn bản qui phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của Bộ Giao thông vận tải để điều chỉnh hoạt động liên quan đến hình thức đầu tư PPP.
Bên cạnh đó là giảm phí chung cho các phương tiện tại các dự án có phương án tài chính đảm bảo khả thi; miễn, giảm phí cho các phương tiện quanh trạm thu phí tại hầu hết các dự án BOT có bất cập; thực hiện các kết luận thanh tra, kiểm toán.
Đáng chú ý, theo Bộ GTVT, đến thời điểm này cơ bản các bất cập tại các trạm thu phí đã được giải quyết.
Cụ thể là dừng thu phí tại 2 trạm Đèo Ngang và tuyến tránh Hà Tĩnh do hết thời gian Hợp đồng; không thành lập trạm Nam Hải Vân, sử dụng trạm Bắc Hải Vân để cùng hoàn vốn cho 2 dự án; chuyển trạm Tân Đệ về tuyến tránh Đông Hưng.
Bộ GTVT cũng cho biết "hiện chỉ còn một số trạm đang phải tiếp tục xử lí.
Thứ nhất, về trạm Cai Lậy, Bộ GTVT cho biết, sau khi thanh tra, kiểm toán có kết luận, các bất cập được xử lí, thực hiện miễn giảm giá cho người dân khu vực lân cận.
Bộ GTVT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý tiếp tục thu phí sử dụng dịch vụ đường bộ tại vị trí hiện hữu (văn bản số 100/TTg-CN ngày 20/12/2018).
Bộ GTVT đang phối hợp với địa phương, Bộ Công an để triển khai tổ chức thu vào thời điểm phù hợp với phương án giảm giá tối đa cho tất cả các phương tiện qua trạm Cai Lậy (xe nhóm 1 từ 35.000 đồng/lượt xuống 15.000 đồng/lượt, tương ứng là 57%...) và mở rộng phạm vi miễn, giảm giá vùng lân cận với bán kính lên đến khoảng 10km.
Phương án thu là giữ nguyên vị trí trạm như hiện nay (trạm Cai Lậy), tổ chức thu phí dịch vụ với công nghệ thu tự động không dừng, trong đó có tổ chức thu hỗn hợp để phù hợp với lộ trình dán thẻ của các phương tiện giao thông.
Bộ này cũng cho biết sẽ phân luồng các phương tiện xe tải, xe khách không đi vào trung tâm thị xã Cai Lậy (trừ các xe có nhu cầu giao dịch trong trung tâm thị xã Cai Lậy sẽ được Sở Giao thông vận tải Tiền Giang cấp phép).
Việc phân luồng sẽ triển khai vào thời điểm thích hợp căn cứ điều kiện giao thông thực tế và đề xuất của địa phương.
"Tuy nhiên, việc đảm bảo an ninh trật tự khi tổ chức thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tại trạm Cai Lậy là rất quan trọng.
Tại các cuộc họp, các bên đều đánh giá có thành công hay không phụ thuộc rất nhiều vào hỗ trợ của lực lượng công an các địa phương trong khu vực và Bộ Công an", Bộ GTVT cho biết.
Trạm BOT T2. (Ảnh: Thanh niên).
Gần đây, nhiều tài xế đã phản đối trạm BOT T2 ở Cần Thơ. Bộ GTVT đã phải tạm dừng thu phí tại đây.
Theo Bộ GTVT, qua đánh giá, nguyên nhân chính là hình thức thu phí hở chưa đảm bảo tuyệt đối công bằng cho người sử dụng.
Được biết, Bộ GTVT đã giao Tổng cục Đường bộ Việt nam chủ trì, phối hợp với các địa phương, nhà đầu tư đề xuất phương án xử lí các bất cập tại trạm thu phí này.
Ngoài ra, để xử lý bất cập, tránh tranh chấp pháp lí, Bộ GTVT đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương bổ sung đầu tư tuyến tránh Long Xuyên.
Hiện Bộ đang chỉ đạo các cơ quan khẩn trương thực hiện, dự kiến hoàn thành năm 2023 (nếu được Ngân hàng phát triển Châu Á thông qua Hiệp định vay).
Được biết, sau khi dự án tuyến tránh Long Xuyên được đầu tư và đưa vào sử dụng các phương tiện qua khu vực không phải qua trạm thu phí T2 trước đây và sẽ giải quyết triệt để các bất cập tại trạm T2 trên Quốc lộ 91.
Đối với dự án Thái Nguyên - Chợ Mới, Bộ GTVT cho biết, ngày 20/12/2018, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản số 100/TTg-CN đồng ý thu phí.
Ngoài ra, Bộ GTVT đã thống nhất với Tỉnh ủy, UBND tỉnh Thái Nguyên về phương án miễn giảm giá cho người dân khu vực lân cận, đang hoàn thiện thủ tục để thu theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài. (Ảnh: Di Linh).
Bộ GTVT cũng cho biết hiện còn 2 trạm có vị trí nằm ngoài phạm vi dự án do lịch sử để lại gồm trạm Bắc Thăng Long - Nội Bài và Bỉm Sơn (Thanh Hóa).
Theo Bộ này, trước đây các trạm này thu phí để nộp ngân sách, Thủ tướng Chính phủ cho phép sử dụng quyền thu phí để hoàn vốn cho các dự án BOT thay vì nộp ngân sách nhà nước.
"Mặc dù Bộ Giao thông vận tải phối hợp với các bộ, ngành, địa phương và nhà đầu tư triển khai tất cả các biện pháp xử lí, khắc phục bất cập nhưng do nguồn lực (kinh phí) hạn hẹp nên chưa thể xử lí dứt điểm", Bộ GTVT cho biết.
Với các trạm này, Bộ GTVT đang nghiên cứu phương án phù hợp để báo cáo Thủ tướng Chính phủ.