Sáng nay (9/6), Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể đăng đàn trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội.

Khắc phục tình trạng mạng lưới cao tốc không đồng đều 

Đại biểu đoàn TP HCM Trương Trọng Nghĩa đề cập tới việc xây dựng chậm, phân bổ không đồng đều giữa các tuyến cao tốc giữa các vùng miền, nhất là "trắng" cao tốc tại các vùng kinh tế như Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ, vùng có vị trí chính trị quan trọng như Tây Nguyên, Tây Bắc nhưng chưa được đầu tư đường bộ cao tốc tương xứng. 

Tình trạng này kéo dài hàng chục năm qua. "Việc đầu tư hạ tầng giao thông tiêu tốn hàng trăm tỷ USD, phan bổ hợp lý thì thúc đẩy, không hợp lý thì lãng phí, cản trở phát triển rất lớn. Bộ trưởng cho biết nguyên nhân, giải pháp khắc phục?", ông Nghĩa chất vấn.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết vấn đề phân bổ cao tốc không đồng đều đã được Trung ương, Chính phủ nhận diện. Vừa qua, Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch cao tốc, đặt mục tiêu làm 5.000 km cao tốc để cân đối giữa các vùng, miền và khai thác tiềm năng các vùng.

Ông ví dụ, dự án vành đai 3 TP HCM và vành đai 4 Hà Nội là không gian phát triển các đô thị, trung tâm kinh tế lớn, nên quyết tâm đầu tư công để hoàn thành.

Vùng đồng bằng sông Cửu Long luôn được phản ánh hệ thống cao tốc yếu kém, thu hút đầu tư khó khăn. Vì thế, Bộ đã tham mưu làm cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Trần Đề để kết nối các tuyến đường cửa ngõ vào đồng bằng sông Cửu Long và tạo kết nối liên vận quốc tế với Campuchia, nhằm tạo đột phá cho vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Dự án Biên Hòa - Vũng Tàu là tuyến cao tốc cứu cánh cho cả tuyến Đông Nam Bộ. Không có tuyến cao tốc này sắp tới hàng hóa không xuống được cảng Cái Mép - Thị Vải. Hiện quốc lộ 51 quá tải, nên đầu tư dự án này theo hình thức đầu tư công để sớm hoàn thành. Hay làm tuyến cao tốc từ Tây Nguyên từ Buôn Ma Thuột xuống Nam Vân Phong 117 km để phát triển vùng này theo hướng công nghiệp.

Sắp tới còn có các tuyến như Hà Nội - Hòa Bình, Mộc Châu - Sơn La - Điện Biên, tuyến ven biển Hải Phòng - Quảng Ninh và Hải Phòng - Ninh Bình,...

Tóm lại, quy hoạch, kế hoạch của Đảng, Nhà nước thì một số vùng có tiềm năng thế mạnh cần đầu tư cao tốc để tạo đột phá, thu hút đầu tư. Hoặc vùng phát triển tốt, hạ tầng tắc nghẽn cũng "cần đầu tư mở rộng thêm.

"Những người làm công tác giao thông rất mừng vì nhiệm kỳ này Quốc hội ủng hộ lớn cho các dự án trọng điểm quốc gia", Bộ trưởng Thể nói và hy vọng với tổng thể kế hoạch phát triển các tuyến đường cao tốc hiện nay, sau nhiệm kỳ này sẽ khắc phục được sự mất cấn đối đường cao tốc giữa các vùng miền.

Không lo vốn làm cao tốc 

Về câu hỏi của đại biểu đoàn Thanh Hóa Mai Văn Hải liên quan đến áp lực triển khai hơn 2.000 km đường cao tốc giai đoạn 2021-2025, Bộ trưởng Thể thừa nhận áp lực là khá lớn, nhưng không lo thiếu vốn do theo Luật Đầu tư công thì phải cân đối đủ vốn mới được phê duyệt đầu tư dự án.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết sắp tới chúng ta triển khai 2.000 km cao tốc. Hiện đã có hơn 1.200 km đường hoàn thành, đang triển khai 800 km... Tức là sẽ có khoảng 4.000 km cao tốc hoàn thành, triển khai trong nhiệm kỳ này.

Giải phóng mặt bằng cũng là thách thức, khi dự án giao thông đi qua nhiều địa phương, nên cần dồn toàn lực vào khâu này để có đủ mặt bằng sạch cho thi công.

Về vật liệu xây dựng, Bộ Giao thông vận tải sẽ phối hợp với các bộ, ngành tìm cách tháo gỡ khó khăn để đảm bảo nguồn vật liệu làm cao tốc.

Cho rằng kế hoạch làm 2.000 km cao tốc là rất lớn, khó khăn không ít, nhưng Tư lệnh ngành Giao thông vận tải tin tưởng, với kinh nghiệm của ngành, sẽ cố gắng hoàn thành đúng tiến độ.

Trả lời đề xuất của đại biểu đoàn Hà Nội Vũ Tiến Lộc về một quỹ phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, Bộ trưởng Thể cho biết đây là cái mà Thủ tướng đã có chỉ đạo, giao cho các bộ ngành nghiên cứu.

“Chúng ta rất mong hình thành một quỹ trong đó có vốn của các nhà hảo tâm, có thể có cơ chế lãi suất để làm sao tạo điều kiện phát triển cơ sở hạ tầng. Cái này chúng tôi sẽ tiếp thu, nghiên cứu”, ông Thể nói.

Vấn đề khai thác bảo trì các dự án giao thông, Bộ trưởng Giao thông vận tải cho biết, luật chưa quy định, nên đã tiếp thu ý kiến của đại biểu để nghiên cứu. Tuy nhiên, Bộ trưởng Giao thông vận tải cho rằng, bất cứ hình thức nào, chúng ta xây dựng xong rồi, đấu thầu và giao cho các cơ quan tư nhân và doanh nghiệp quản lý thì sẽ tốt hơn.

Về chất vấn của đại biểu đoàn TP Cần Thơ Đào Chí Nghĩa về hàng loạt các công trình đang triển khai, trong đó nhiều công trình chậm tiến độ, Bộ trưởng nêu nguyên nhân lớn nhất là nguồn vốn bố trí không đủ. Tuy nhiên, từ khi Luật Đầu tư công, từ năm 2016 đến nay tất cả các dự án bố trí đủ tiền nên đã giải quyết được một phần khó khăn.

Nguyên nhân thứ hai là công tác giải phóng mặt bằng, nếu các địa phương quyết liệt sẽ làm rất nhanh. Do đó, các địa phương phải thay đổi tư duy, hỗ trợ dự án trọng điểm quốc gia, tập trung nguồn lực để thực hiện giải phóng mặt bằng, giúp cho dự án hoàn thành đúng tiến độ…