Bộ Tư Pháp: Những thiệt hại của ông Nén được bồi thường rất hạn chế

Phát hiện 30 văn bản trái pháp luật

Hôm nay, 17/10, Bộ Tư pháp tổ chức họp báo thường kỳ quý III-2016. Ông Đỗ Đức Hiển, Chánh Văn phòng, người phát ngôn Bộ Tư pháp cho biết, trong quý III/2016, các Bộ đã trình Chính phủ xem xét, cho ý kiến 13 dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết của Quốc hội và 1 đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, trong đó có 3 luật do Bộ Tư pháp chủ trì soạn thảo.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, cơ quan ngang Bộ đã ban hành được 64 văn bản, quy định chi tiết các luật, pháp lệnh đã có hiệu lực.

Bộ Tư pháp đã thẩm định 65 văn bản quy phạm pháp luật và 28 điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế, trả lời, góp ý 277 văn bản. Bộ cũng đã kiểm tra 715 văn bản gồm 79 văn bản của các bộ, cơ quan ngang bộ, 636 văn bản địa phương. Kết quả bước đầu phát hiện 30 văn bản trái pháp luật, về nội dung thẩm quyền. Trên cơ sở kết luận đó, Bộ Tư pháp đã xử lý được 7 văn bản, 7 văn bản khác đã có hướng xử lý và 16 văn bản đang được tiếp tục xử lý theo quy định của pháp luật.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về 30 văn bản trái pháp luật gồm những văn bản nào, bà Vũ Thị Hòe, Cục kiểm tra văn bản Bộ Tư pháp cho biết, việc công bố các danh mục văn bản có dấu hiệu vi phạm Bộ đã kiểm tra theo quy trình, trình tự kiểm tra văn bản của nghị định số 34. Đối với 30 văn bản vi phạm, Bộ đang xem xét để trong thời gian tới sẽ công bố công khai trên trang cổng thông tin điện tử của Bộ Tư pháp.

Ông Đỗ Đức Hiển, Chánh Văn phòng, người phát ngôn Bộ Tư pháp.

Giải quyết cho 125 trường hợp người nước ngoài nhận con nuôi

Trong công tác hộ tịch, quốc tịch, nhận con nuôi, lý lịch tư pháp bồi thường nhà nước, theo người phát ngôn Bộ Tư pháp, trong quý III Bộ Tư pháp đã chỉnh lý hoàn thiện phần mềm đăng ký khai sinh và cấp số định danh cá nhân cho trẻ em để tiến hành mở rộng phạm vi thí điểm thêm 13 tỉnh thành phố. Ngoài ra, Bộ Tư pháp đã trình Chủ tịch nước giải quyết 1509 hồ sơ xin thôi Quốc tịch Việt Nam, 6 hồ sơ xin nhập quốc tịch Việt Nam và trả lời 1497 trường hợp tra cứu, xác minh quốc tịch.

Về công tác nuôi con nuôi, Bộ Tư pháp đã giải quyết 125 trường hợp người nước ngoài xin nhận trẻ em Việt Nam làm con nuôi. Việc tiếp nhận và giải quyết hồ sơ con nuôi nước ngoài tuân thủ đúng các quy định của pháp luật.

Về công tác lý lịch tư pháp, đã tiếp nhận 71.920 thông tin các loại; cung cấp 15.866 thông tin lý lịch tư pháp cho các Sở Tư pháp. Trung tâm lý lịch tư pháp Quốc gia đã thực hiện tiếp nhận và thụ lý 77 hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp và thực hiện cấp 69 Phiếu lý lịch tư pháp cho người nước ngoài đã từng cư trú tại Việt Nam hoặc người Việt Nam không xác định được nơi cư trú. Hỗ trợ 36 Sở Tư pháp thực hiện 21.160 yêu cầu tra cứu, xác minh thông tin lý lịch tư pháp về án tích, góp phần bảo đảm cho việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp đúng và sớm hơn thời hạn Luật định.

Về công tác bồi thường nhà nước, trong năm 2016 (từ ngày 01/10/2015 đến ngày 30/9/2016 theo kỳ báo cáo Quốc hội), các cơ quan có trách nhiệm bồi thường trên cả nước đã thụ lý, giải quyết tổng số 105 vụ việc (có 53 vụ việc thụ lý mới). Đã ban hành quyết định giải quyết bồi thường và có hiệu lực pháp luật đối với 44/105 vụ việc, đạt tỉ lệ 41.9%, với số tiền Nhà nước phải bồi thường trong các quyết định giải quyết bồi thường đã có hiệu lực pháp luật là 26 tỷ 351 triệu 209 nghìn đồng, còn 61 vụ việc đang tiếp tục giải quyết.

Bên cạnh đó, tòa án nhân dân các cấp đã thụ lý giải quyết 30 vụ án dân sự (có 16 vụ án thụ lý mới) theo quy định tại Điều 22 Luật TNBTCNN đối với các vụ việc người bị thiệt hại không đồng ý với quyết định giải quyết bồi thường của cơ quan có trách nhiệm bồi thường và khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết bồi thường. Đã giải quyết xong 16 vụ việc với số tiền là 27 tỷ 298 triệu 492 nghìn đồng, còn 14 vụ đang tiếp tục giải quyết.

Như vậy, tổng số tiền nhà nước phải bồi thường được xác định trong các quyết định giải quyết bồi thường, bản án, quyết định của Tòa án giải quyết các vụ án dân sự về bồi thường nhà nước có hiệu lực pháp luật là 53 tỷ 514 triệu 523 nghìn đồng, tăng 10 tỷ 978 nghìn 073 đồng so với năm 2015.

Ông Huỳnh Văn Nén (phải) cùng LS Nguyễn Văn Quynh sau buổi thương lượng bồi thường oan sai ngày 30/8 . Ảnh: Người Lao Động

Những thiệt hại của ông Huỳnh Văn nén được bồi thường rất hạn chế

Trả lời câu hỏi của báo chí về việc trong cuộc thương lượng lần thứ 4 TAND tỉnh Bình Thuận chỉ chấp thuận bồi thường cho ông Huỳnh Văn Nén 2,6 tỷ đồng cho 17 năm ngồi tù oan trong khi trước đó đã chấp thuận mức bồi thường hơn 10 tỉ đồng, ông Trần Việt Hưng, Phó cục trưởng Cục Bồi thường Nhà nước - Bộ Tư pháp, cho rằng căn cứ theo luật hiện hành thì những thiệt hại của ông Nén được bồi thường rất hạn chế.

Theo ông Hưng, ở mỗi địa phương có đặc thù khác nhau, công việc khác nhau nên căn cứ bồi thường cũng khác nhau.

Ông Huỳnh Văn Nén sống ở huyện Hàm Tân, Bình Thuận, trước khi bị bắt đi tù oan làm nông nghiệp nên những tổn thất tinh thần, thu nhập thực tế trong thời gian trước khi ông Nén được minh oan rất thấp, và mức bồi thường cũng rất thấp nếu tính theo mức độ lao động, thu nhập ở địa phương.

Về việc những lần thương lượng trước đây TAND tỉnh Bình Thuận đã chấp thuận mức bồi thường hơn 10 tỉ đồng nhưng nay lại hạ mức bồi thường xuống 2,6 tỷ đồng, ông Hưng cho biết Bộ Tư pháp không tham gia trực tiếp quá trình thoả thuận mức bồi thường nhưng TAND tỉnh Bình Thuận sẽ căn cứ theo quy định của pháp luật để thực hiện.

Phó cục trưởng Cục Bồi thường Nhà nước cho rằng, có thể ông Nén sẽ được bồi thường những khoản như trợ cấp nuôi bố mẹ, con cái, chi phí suốt mấy năm vợ con đi kêu oan. Nhưng chi phí thăm nuôi, kêu oan mười mấy năm trời rất khó bởi theo luật hiện tại chưa quy định bồi thường về những khoản này. Ngoài ra, việc xác định về thu nhập bị mất trong thời gian ông ngồi tù cũng rất khó, bởi ông là người nông dân, thu nhập không ổn định. Tuy vậy, theo ông Hưng, TAND tỉnh Bình Thuận sẽ căn cứ theo quy định của pháp luật để thực hiện đúng trách nhiệm bồi thường cho ông Nén.

Ông Hưng cho biết thêm, Cục Bồi thường nhà nước thấy rõ những bất cập trong Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước hiện hành. Cơ quan này sẽ có có đề xuất sửa đổi phù hợp, sát với thực tế hơn trong dự thảo Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước đang được trình lên xem xét để điều chỉnh nâng mức bồi thường lên.

Trước đó TAND tỉnh Bình Thuận ngày 16/10 có buổi thương lượng thứ 4 về việc bồi thường oan sai cho "người tù thế kỷ" Huỳnh Văn Nén.

Tại buổi thương lượng được cho là cuối cùng này, tòa bất ngờ hạ mức đền bù 10,5 tỷ đồng đã chấp nhận trong đợt thương lượng thứ 3 xuống còn 2,6 tỷ đồng. Nhiều nội dung đã được thỏa thuận trước đây đã bị bác bỏ trong lần này.

Ông Nén là người duy nhất trong lịch sử tố tụng Việt Nam mang 2 án oan về tội Giết người. Tháng 4/1998, ông bị cho là dùng đoạn dây thừng làm hung khí giết bà Lê Thị Bông cướp nhẫn vàng. Hơn 2 năm sau TAND Bình Thuận xử sơ thẩm, tuyên phạt ông Nén tù chung thân về tội Giết người, 3 năm tội Cướp tài sản và 2 năm về tội Cố ý hủy hoại tài sản; tổng hợp hình phạt là tù chung thân.

Trong thời gian bị điều tra vụ án này, ông Nén và 9 người bên vợ bị cáo buộc giết bà Dương Thị Mỹ trong “kỳ án vườn điều” xảy ra 5 năm trước. Do không chứng minh được hành vi phạm tội, 12 năm sau đó, cơ quan điều tra phải minh oan cho họ, bồi thường gần một tỉ đồng. Riêng ông Nén đang thi hành bản án chung thân nên không được giải quyết.

Cuối năm 2015, ông Nén được TAND Bình Thuận công khai xin lỗi tại địa phương do cảnh sát tìm được hung thủ giết bà Bông.

Hòa Thân