Cần 900 tỉ đồng để chuyển sang thu phí tự động không dừng

Thông tin từ Báo Chính phủ, sáng nay, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình chủ trì cuộc họp về đôn đốc triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng tại các dự án do Tổng Công ty phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lí.

Cần vốn đầu tư khoảng 900 tỉ đồng để chuyển sang thu phí tự động không dừng

Hồi tháng 6/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định về thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử không dừng. Đây là cơ sở để Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) triển khai hệ thống thu phí điện tử không dừng trong thời gian tới.

Hiện nay, VEC đang quản lí 5 dự án cao tốc, các dự án do VEC quản lí không phải là các dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT mà được hợp vốn từ nhiều nguồn như ngân sách nhà nước, vốn do VEC vay lại và vốn chủ sở hữu. 

VEC hiện đang tổ chức vận hành, khai thác và thu phí 4 dự án, còn lại dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành thì đang thi công.

Quá trình triển khai thực hiện thu phí không dừng tại các dự án của VEC, Bộ GTVT nhận thấy do có nhiều vướng mắc nên tiến độ thực hiện không đáp ứng yêu cầu.

Theo tính toán sơ bộ của VEC, để đầu tư và chuyển đổi toàn bộ hệ thống thu phí thủ công sang thu phí tự động không dừng đồng bộ cho tất cả các dự án (khoảng tổng số còn 395 làn), cần nguồn vốn đầu tư khoảng từ 800 - 900 tỉ đồng.

Ngoài ra, còn có vướng mắc trong quá trình tổ chức điều hành thực hiện như việc đầu tư thu phí tự động không dừng là hình thức mới, phức tạp cả về công nghệ và thủ tục pháp lí trong khi các chủ thể tham gia thực hiện, quản lí chưa có nhiều kinh nghiệm, đặc biệt đối với các dự án có tính chất đặc thù như của VEC.

Nguồn thu phí được dùng để trả nợ đến hạn, không sử dụng để trả chi phí đầu tư

Để thực hiện thu phí không dừng tại các dự án của VEC quản lí, Bộ GTVT đã đề nghị Thủ tướng cho phép sử dụng doanh thu thu phí tại 5 dự án cao tốc do VEC quản lí (Cầu Giẽ - Ninh Bình, Hà Nội - Lào Cai, Đà Nẵng - Quảng Ngãi, TP HCM - Long Thành - Dầu Giây và Bến Lức - Long Thành) để trả chi phí đầu tư vận hành hệ thống thu phí không dừng.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho rằng, các dự án đường cao tốc do VEC quản lí phải thanh toán các nghĩa vụ nợ gốc, lãi tính đến hạn của các nhà tài trợ như Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển châu Á và Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản.

VEC có dấu hiệu chậm trả các khoản nợ đến hạn, nếu tiếp diễn sẽ ảnh hưởng đến uy tín của Chính phủ. Do đó, Bộ Tài chính đề nghị Bộ GTVT và VEC không sử dụng nguồn thu phí của các dự án do VEC quản lí để trả chi phí đầu tư, vận hành hệ thống thu phí tự động không dừng. Nếu sử dụng thì sẽ làm thay đổi phương án tài chính của dự án.

Tính toán kĩ lưỡng để cuối năm chuyển sang thu phí tự động không dừng

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình cho rằng, trước đây, khi xây dựng các tuyến đường, chúng ta chưa tính đến việc thu phí tự động không dừng và áp dụng việc thu phí thủ công. 

Việc thu phí thủ công đã ảnh hưởng đến lưu thông của các phương tiện, gây ùn tắc tại các trạm thu phí. Đồng thời Chính phủ cũng chưa công khai và minh bạch nguồn thu phí này với nhân dân.

Do đó, quyết định của Chính phủ yêu cầu đến 31/12/2020 phải chuyển toàn bộ sang hệ thống thu phí tự động không dừng là đúng đắn và cần thiết.

Vì còn nhiều vướng mắc nên Chính phủ yêu cầu Bộ GTVT cần tính toán kĩ lưỡng các phương án về tài chính, công nghệ, nhà cung cấp, “phải đúng, phải trúng, phải chặt” để tiến hành tổ chức thực hiện sao cho hiệu quả, bảo đảm không được xảy ra lãng phí, tham nhũng khi thực hiện.