Đề xuất 5 trường hợp được miễn khâu chấp thuận chủ trương đầu tư

Có ý kiến đề xuất bãi bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư để giảm rào cản đầu tư do đây là thủ tục không rõ mục tiêu quản lý, không hiệu quả, không thể tiên liệu trước và chồng chéo, trùng lặp với nhiều quy định khác… Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến cho rằng nếu bỏ thủ tục này sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro về quản lý nhà nước, gây thiệt hại cho doanh nghiệp, làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư kinh doanh.

Tiếp đến là hiện nay, trong bối cảnh các quy định liên quan đến đầu tư kinh doanh như đất đai, đấu thầu, quy hoạch, nhà ở, kinh doanh bất động sản… được sửa đổi, bổ sung tương đối toàn diện, trình tự thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư đã phát sinh một số khó khăn trong quá trình thực hiện.

Đơn cư như vướng mắc về việc xác định trường hợp phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, vướng mắc liên quan đến nội dung thẩm định chấp thuận chủ trương đầu tư.

Ngoài ra, hiện pháp luật đấu thầu đã bổ sung 2 hình thức lựa chọn nhà đầu tư gồm chỉ định nhà đầu tư và lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt. Tuy nhiên, pháp luật đầu tư chưa quy định việc lựa chọn nhà đầu tư trong các trường hợp này.

Bộ Tài chính nhận thấy thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư có nhiều vai trò như là cơ sở pháp lý bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư; giúp cơ quan quản lý xem xét tổng thể dự án trong mối quan hệ với các pháp luật chuyên ngành để đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội, tính khả thi...

Đây cũng là công cụ sàng lọc các dự án nhạy cảm, có tác động đến phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, môi trường.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy nhiều quốc gia như Hoa Kỳ, Anh, Australia, Trung Quốc… đều duy trì cơ chế rà soát/cấp phép tương tự như thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án đầu tư, nhất là với dự án đầu tư nước ngoài. 

Do vậy, Bộ Tài chính cho rằng chấp thuận chủ trương đầu tư là thủ tục cần thiết trong quản lý hoạt động đầu tư kinh doanh tại Việt Nam. Tuy nhiên, cần tiếp tục sửa đổi để hoàn thiện quy định nhằm tháo gỡ vướng mắc và đẩy nhanh quá trình thực hiện thủ tục, đảm bảo tính thống nhất với quy định liên quan.

Dự thảo Luật đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định về thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo hướng quy định cụ thể các trường hợp không phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư để đơn giản hoá thủ tục và giải quyết vướng mắc. 

Các trường hợp gồm dự án đã được xác định cụ thể tên, quy mô, mục tiêu, địa điểm, nhà đầu tư (nếu có), tiến độ, thời hạn (nếu có) tại quy hoạch ngành quốc gia hoặc quy hoạch tỉnh; dự án được lựa chọn nhà đầu tư thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án đầu tư có sử dụng đất; nhà đầu tư trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản; nhà đầu tư được giao đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp; trường hợp khác theo quy định của Chính phủ.

Đồng thời, thu hẹp diện dự án phải thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư, chỉ thực hiện với các dự án ảnh hưởng lớn đến môi trường hoặc tiềm ẩn khả năng ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường; dự án ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh; dự án đầu tư trong các lĩnh vực quan trọng như cảng biển, sân bay…

Dự thảo Luật đề xuất UBND cấp tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án được Nhà nước giao đất, cho thuê đất không đấu giá, không đấu thầu, không thuộc trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất. Dự án đầu tư có đề nghị cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

Dự án công trình kết cấu hạ tầng quan trọng, có quy mô lớn, tác động lớn, ảnh hưởng đến môi trường, an ninh, quốc phòng (gồm cảng hàng không, cảng biển, khu công nghiệp, khu đô thị...). Dự án thực hiện tại đảo và xã, phường, thị trấn biên giới; xã, phường, thị trấn ven biển; khu vực có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.