Sau hai lần được Hà Nội gia hạn, cuối năm 2019, dự án BT của BITEXCO đến hạn hoàn thành. (Video: Minh Anh)
Tháng 4/2011 UBND TP Hà Nội đã phê duyệt dự án đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An. Theo đó, Công ty cổ phần Bitexco được UBND TP Hà Nội chỉ định thầu, với số vốn đầu tư gần 2000 tỉ đồng, và dự kiến đến 4/2014 hoàn thành và đi vào sử dụng. Đổi lại, Bitexco được nhận quỹ đất khoảng hơn 50 ha. Tuyến đường được kỳ vọng sẽ san sẻ lưu lượng phương tiện trên đường Kim Giang, nút Cầu Tó (quận Hoàng Mai), giúp giảm ùn tắc đang ngày một phức tạp tại đây khi được thông xe. Trong ảnh: Toàn bộ dự án vẫn được quay tôn, hạn chế di chuyển.
Bên ngoài toàn bộ dự án BT lẫn dự án khu đô thị được xây dựng trên quỹ đất khoảng hơn 50ha nằm ngay dọc trục đường vành đai ba, mặt đường Nguyễn Xiển đều được chủ đầu tư quây kín và quảng cáo.
Theo quy hoạch, dự án đường bao quanh khu tưởng niệm Chu Văn An có tuyến đường chính dài 2,5 km và tuyến đường phụ dài hơn 1,1 km. Trong ảnh là bản đồ quy hoạch kiến trúc cảnh quan dọc trục chính (vuông góc với đường Nguyễn Xiển) và tuyến đường phụ (vuông góc với tuyến đường chính).
Theo quan sát của chúng tôi, nhiều phần đường của trục đường chính mới được thảm nhựa.
Tuy nhiên, nhiều nắp cống trên tuyến đường này chưa được lắp. Để đảm bảo an toàn cho một số người dân di chuyển qua đây, chủ đầu tư đã dùng các cuộn ống và các tấm gỗ ghép để che chắn.
Một phần đường chưa được trải nhựa.
Ngay trước cổng BV K (cơ sở Tân Triều). đất cát vẫn còn vương vãi bởi đây cũng chính là lối vào công trình cầu vượt thuộc Nút giao hoàn chỉnh giữa tuyến đường số 1 và đường 70 vẫn dang dở bởi công tác giải phóng mặt bằng chưa hoàn thành.
Bên trong khu vực xây dựng nút giao hoàn chỉnh giữa tuyến đường số 1 và đường 70, phần đường dẫn lên cầu đã gần xong. Tuy nhiên, việc xây dựng cây cầu vượt này vẫn chưa có bước tiến mới.
Ngoài tuyến đường chính, trong dự án còn có tuyến đường phụ dài hơn 1,1 km được nối từ tuyến đường chính sang đường Thanh Liệt.
Theo quan sát, tuyến đường còn một số đoạn chưa thảm nhựa, các hố cống nhô cao so với đường.
Theo một người trong ban quản lý dự án chia sẻ, tuyến đường phụ có một số đoạn chưa hoàn thành do chưa khớp quy hoạch với đường bên trong khu tưởng niệm Chu Văn An do một đơn vị khác thi công.
Thông tin trên báo Pháp luật Việt Nam cho thấy, dự án Đường giao thông bao quanh Khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An được UBND TP Hà Nội phê duyệt tại quyết định số 1731/QĐ-UBND ngày 14/4/2011 giao Nhà đầu tư đầu tư thi công trong thời gian 36 tháng kể từ ngày khởi công dự án.
Kể từ lúc được phê duyệt dự án do thời gian thực hiện công tác giải phóng mặt bằng phức tạp vì dự án đường giao thông trải dài qua ba (03) quận/huyện và năm (05) xã/phường cũng như hoàn tất thủ tục lập phê duyệt thiết kế kỹ thuật thi công nên tới ngày 15/5/2014, dự án mới chính thức được khởi công (như vậy đến ngày 14/5/2017 mới kết thúc thời hạn 36 tháng theo quyết định phê duyệt).
Sau đó đến tháng 02/2017, UBND TP Hà Nội đã có chủ trương giao Nhà đầu tư bổ sung hạng mục "Nút giao hoàn chỉnh giữa tuyến đường số 1 và đường 70" (trước dự án trước bổ sung chỉ có cầu vượt trực thông), hạng mục tuyến ống nước sạch D400 và một số hạng mục khác theo Quyết định số 3830/QĐ-UBND ngày 24/6/2017 của UBND TP Hà Nội để cấp nước đô thị cho toàn bộ khu vực, thay đổi vật liệu lát vỉa hè từ gạch bê tông sang lát đá tự nhiên theo đúng quy định của UBND TP và hoàn thành nút giao hoàn chỉnh giữa tuyến số 1 của dự án với Đường Phan Trọng Tuệ (đường 70). Tiến độ cũng đã được điều chỉnh thành 54 tháng kể từ tháng 05/2014.
Ngày 04/12/2018, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông Hà Nội và Nhà đầu tư đã có tờ trình gửi UBND TP Hà Nội và Sở Kế hoạch & Đầu tư về việc thẩm định, phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đường BT quanh khu tưởng niệm Danh nhân Chu Văn An.
Đến ngày 25/12/2018, UBND TP Hà Nội đã ban hành quyết định số 6951/QĐ-UBND, theo đó UBND TP Hà Nội yêu cầu UBND quận Hà Đông, huyện Thanh Trì tổ chức thực hiện công tác giải phóng mặt bằng theo quy định của pháp luật & TP, đảm bảo hoàn thành trong quý II/2019.
Bên cạnh đó, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông TP Hà Nội, nhà đầu tư chuẩn bị phương tiện, nguồn lực tổ chức triển khai các hạng mục còn lại của dự án ngay sau khi được bàn giao mặt bằng, đảm bảo hoàn thành, bàn giao công trình vào khai thác sử dụng trong quý IV/2019.
Liên quan tới dự án này, ngày 19/7/2017, Thanh tra Chính phủ đã có văn bản số 1785/TB-TTCP thông báo kết luận thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật trong việc thực hiện một số dự án đầu tư theo hình thức BT, BOT trong lĩnh vực giao thông, môi trường thuộc địa bàn Hà Nội.
Cụ thể, theo Thanh tra Chính phủ, nhà đầu tư tại thời điểm được thẩm định, đánh giá và lựa chọn để thực hiện dự án trong khi năng lực về tài chính hạn chế, không đảm bảo năng lực. Dự án bị chậm tiến độ so với yêu cầu, một phần do nguyên nhân năng lực về huy động vốn, bố trí vốn chủ sở hữu tham gia vào dự án của Nhà đầu tư yếu kém, không đảm bảo theo tiến độ giải ngân cam kết.
Cũng theo kết luận này của Thanh tra Chính phủ, tại Dự án tuyến đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An (do Bitexco xây dựng), công tác lập, thẩm định và phê duyệt tổng vốn đầu tư không chính xác do tính sai khối lượng, áp dụng đơn giá và định mức không đúng, làm tăng số tiền hơn 12,173 tỉ đồng.
Công tác lập, phê duyệt dự toán thiết kế bản vẽ thi công cũng chưa chính xác do tính sai khối lượng, áp dụng đơn giá và định mức chưa đúng, làm sai tăng số tiền 15,9 tỉ đồng.
Cũng tại văn bản này, Thanh tra Chính phủ cho rằng đối với Dự án tuyến đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An: "Phần chi phí lãi vay nguồn vốn trái phiếu và vay vốn tín dụng tại Ngân hàng Vietinbank trước thời điếm khởi công dự án (ngày 5/5/2014) không được xác định để tính chi phí lãi vay trong tổng mức đầu tư dự án BT được duyệt; việc giao và xác định tiền sử dụng đất của dự án đối ứng chậm theo chỉ đạo của Chính phủ".