Giáo sư Mỹ: Nếu Mỹ làm theo Việt Nam, số ca tử vong vì Covid-19 sẽ dưới 100 người

Trong bài phỏng vấn với tờ Truthout, Giáo sư kinh tế học xuất sắc Robert Pollin – đồng thời là Giám đốc Viện Nghiên cứu Kinh tế Chính trị tại Đại học Massachusetts, Amherst, Mỹ đã có những bình luận liên quan đến cách nước này đối phó với đại dịch Covid-19 hiện nay.

Nếu Mỹ học theo Việt Nam, số ca tử vong do Covid-19 sẽ ít hơn 100 người

Tính đến ngày 17/8, Mỹ có khoảng 180.000 người chết vì Covid-19, nhiều hơn gấp ba lần tổng số người Mỹ chết vì chiến tranh ở Việt Nam. Ông Pollin cho rằng, hiện không có bằng chứng nào cho thấy tỉ lệ tử vong sẽ sớm giảm. Mức tử vong ở Mỹ lên tới 514 người trên một triệu người. Con số này ở Canada thấp hơn một nửa, khoảng 239 người chết trên một triệu dân, ngay cả khi bản thân Canada cũng là một quốc gia có thành tích tương đối kém. 

Tỉ lệ tử vong của Đức là 110 phần triệu, thấp hơn 80% so với Mỹ, nhưng Đức vẫn chỉ là một "tay vợt tầm trung"; ở Australia chỉ có 15 ca, Nhật Bản 9 ca, Hàn Quốc là ba ca trên một triệu dân. Thậm chí ở Trung Quốc - nơi khởi phát của đại dịch cũng chỉ có ba người tử vong trên một triệu dân.

Ông Pollin nói Việt Nam là một trường hợp phi thường. 27 ca tử vong ở một quốc gia 95 triệu dân, tương đương với tỉ lệ tử vong là 0,28 phần triệu. Tức là cứ một triệu người Việt sẽ có 0,28 ca tử vong. 

"Đây là đối với một quốc gia có thu nhập bình quân đầu người khoảng 3% so với ở Mỹ", ông Pollin nhận định, "Nếu Mỹ xử lí Covid-19 như Việt Nam đã làm trong tám tháng qua, thì ngày hôm nay, tổng số ca tử vong sẽ dưới 100 người." 

Những bất cập về kinh tế cần giải quyết

Trong buổi phỏng vấn, Giáo sư Robert Pollin chỉ ra một số bất cập của chính phủ Mỹ về việc ban hành các gói cứu trợ kinh tế trong bối cảnh đại dịch.

Ban đầu ông cho rằng gói cứu trợ khổng lồ trị giá 2.000 tỉ USD (10% GDP của Mỹ) hồi tháng ba đã hỗ trợ đáng kể 56 triệu lao động thất nghiệp - 35% toàn bộ lực lượng lao động tại nước này. Phần lớn trong số họ đều nhận được 600 đô la hỗ trợ mỗi tuần, cao hơn gấp đôi so với định mức ban đầu.

Ngoài ra, đạo luật CARES cũng cung cấp các gói cứu trợ khổng lồ cho nhiều tập đoàn lớn và phố Wall. "Tuy nhiên, cộng lại mọi thứ vẫn chưa thể đáp ứng được mức độ khủng hoảng sắp tới", ông Pollin cho biết.

Nhà kinh tế học Timothy Bartik của Viện Upjohn ước tính rằng các chính quyền tiểu bang và địa phương đang xem xét khoản thiếu hụt ngân sách lên tới 1.000 tỉ đô la đến cuối năm 2021, bằng 20-25% toàn bộ ngân sách của họ. Nếu những khoảng trống ngân sách này không được lấp đầy trong thời gian ngắn, nền kinh tế số một thế giới sẽ bắt đầu chứng kiến việc sa thải hàng loạt y tá, giáo viên, người trông coi trường học và nhân viên cứu hỏa. Tất nhiên, những khoản cắt giảm ngân sách đó sẽ chỉ làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng kinh tế đang diễn ra.

Theo ông Pollin, đa số đảng Dân chủ tại Hạ viện Mỹ đã thông qua gói cứu trợ trị giá 3.000 tỉ đô la thứ hai và đạo luật HEROES gồm 1.000 tỉ đô la hỗ trợ cho các tiểu bang và địa phương. Nhưng Trump và phe Cộng hòa chiếm đa số tại Thượng viện đã ngăn chặn hành động này trong ba tháng qua. Không thống nhất được về gói cứu trợ vẫn diễn ra trong bối cảnh 16 triệu dân Mỹ hiện đã mất 600 đô la mỗi tuần. 

Ông Pollin cho rằng châu Âu đã xử lí cuộc khủng hoảng thất nghiệp tốt hơn nhiều so với Mỹ. Đồng thời, ông khẳng định: “Tôi chắc chắn không có chuyên gia nào đủ khả năng tính toán mất bao lâu Mỹ mới kiểm soát được Covid-19, hay đánh giá khả năng nó vẫn sẽ là mối đe dọa dài hạn tới sức khỏe cộng đồng. Nhưng trong trường hợp chúng ta phải đối mặt với một loại virus mà chúng ta không thể kiểm soát đầy đủ, ngay cả thông qua tiêm chủng phổ cập, thì tôi nghĩ đã đến lúc chúng ta nên bắt đầu học hỏi từ Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, và đặc biệt là Việt Nam về cách tạo ra y tế công cộng để giảm thiểu sự lây lan dịch bệnh”.

Cũng theo Giáo sư Robert Pollin, chính việc thành lập các hệ thống dịch vụ y tế công cộng để mọi người dân Mỹ được tiếp cận với việc chăm sóc sức khỏe chất lượng tốt mà không quá phải lo lắng về tài chính là điều cần thiết – nhất là khi đó là những bệnh như Covid-19. Mỹ vẫn là quốc gia đứng đầu thế giới về đại dịch này với 5,8 triệu ca mắc, hơn 180.000 người tử vong, tỉ lệ tử vong khoảng 3,5%.