Thời gian vừa qua, trên địa bàn cả nước, đặc biệt là các thành phố lớn xảy ra không ít các vụ trộm tiền từ thẻ ATM của người dân. Vụ nhỏ vài chục triệu đồng, vụ lớn lên tới hàng trăm triệu đồng gây nên nỗi lo lắng cho nhiều người dân về số tiền đang nằm trong tài khoản của mình rất có thể "bốc hơi" lúc nào không hay.
Thực tế, loại tội phạm ngân hàng chỉ mới xuất hiện ở nước ta. Đặc điểm loại tội phạm này là sử dụng công nghệ cao, có những mánh khoé tinh vi, đánh vào sự thiếu hiểu biết của người dân về mặt kỹ thuật, điện tử, mạng internet để chiếm đoạt những thông tin mật được "số hoá" của người dân rồi từ đó đánh cắp tiền trong tài khoản thẻ ATM.
Bộ thiết bị Skimming của tội phạm dùng để gắn vào cây ATM nhằm sao chép dữ liệu của người dùng |
Đại uý Nguyễn Minh Hoàn, Đội trưởng Đội 6, Phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PC50, Công an TP Hà Nội), một trong những đơn vị chuyên trách về tội phạm ngân hàng cho biết: Qua thực tiễn công tác đấu tranh, hiện tại tội phạm ngân hàng ở Việt Nam đang sử dụng ba thủ đoạn chính. Trước tiên, nhóm tội phạm chuyên mua bán, đánh cắp thông tin tài khoản thẻ ATM sau đó tự sản xuất thẻ ATM giả. Loại tội phạm này chủ yếu là người nước ngoài, trong đó, nhiều đối tượng là người Trung Quốc thường nhập cảnh vào Việt Nam qua các đường tiểu ngạch hoặc dưới hình thức đi du lịch. Khi vào Việt Nam, chúng thường mang theo phôi thẻ ATM cùng các thiết bị để sản xuất thẻ ATM giả. Sau đó, mang tới các địa điểm rút tiền tự động để thực hiện hành vi phạm tội.
"Những kẻ phạm tội dạng này rất tinh vi. Thường một nhóm nhập cảnh vào Việt Nam trước để sẵn máy móc ở một địa điểm, sau đó nhóm khác sẽ tới mang theo phôi thẻ để tiến hành sản xuất thẻ giả. Thông tin về tài khoản ngân hàng chúng không mang theo mà được những đối tượng ngồi ở nhà với vai trò "điều hành thông tin" chuyển tới bằng các tin nhắn qua phần mềm "wechat" trên ĐTDĐ", Đại uý Nguyễn Minh Hoàn cho biết.
Theo PC50 Hà Nội, khi triệt phá các ổ nhóm tội phạm, phát hiện các thiết bị làm thẻ giả có tên Magnetic Stripe Card Reader/writer. Loại máy này ở Trung Quốc bán rất nhiều và chỉ ở Trung Quốc mới có thể mua được.
Đơn cử như vào tháng 6-2016 vừa qua, Công an TP Hà Nội đã bắt giữ Tian Yun Yun (SN 1987, trú tại tỉnh Giang Tây, Trung Quốc) và Zhong Zheng (SN 2000, ở tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc) để làm rõ về hành vi chiếm đoạt tiền tại cây ATM. Hai đối tượng này đã cấu kết với một số đối tượng gây ra hàng loạt vụ dùng thẻ ATM giả rút tiền trại các điểm ATM trên địa bàn TP Hà Nội. Khi đang thực hiện rút trộm tiền tại cây ATM của Ngân hàng Liên Việt Post Bank, hai đối tượng trên đã bị bắt giữ.
Mối đe doạ khác đối với việc bảo đảm an ninh ngân hàng "rộ" lên trong thời gian gần đây, khi tội phạm sử dụng “Skimming”, là thiết bị gồm: camera siêu nhỏ, khuôn bàn phím của ATM, thiết bị đặt ở khe đút thẻ để sao lại dữ liệu.
Tội phạm sử dụng Skimming thường đến những trạm ATM vắng vẻ, lắp đặt các thiết bị vào ATM. Người dùng thẻ ATM "sập bẫy", khi gõ mật khẩu sẽ bị khuôn bàn phím và ca-me-ra ghi lại, khi thẻ đút vào khe sẽ bị sao chép lại dữ liệu. Từ đây, các đối tượng tiến hành đánh cắp thông tin của khách hàng và dùng thẻ giả để rút hết tiền trong tài khoản rồi chiếm đoạt.
Bên cạnh đó, một mối nguy hại khôn lường đó là loại tội phạm ngân hàng sử dụng phương thức “Phishing” (lừa đảo trực tuyến).
Để thực hiện, tội phạm sẽ giả danh các cơ quan, tổ chức gửi email, tin nhắn, đường link đến cho người dùng với nội dung thông báo trúng thưởng hoặc gửi đến các trang website giả mạo, có giao diện giống với giao diện của các website ngân hàng mà người dùng sử dụng để đánh cắp thông tin cá nhân về tên, tuổi, tên tài khoản ATM, mật khẩu... Sau đó sẽ dùng thông tin này để rút trộm tiền trong toàn khoản ATM.
Theo Lãnh đạo Đội 6, PC50, về phía ngân hàng, cần tập trung quản lý bộ phận trực tiếp phụ trách về kỹ thuật, thẻ ATM, nâng cao công tác quản lý dữ liệu. Đặc biệt, ngân phải thực hiện việc rà soát các giao dịch rút tiền một cách chặt chẽ để phát hiện những giao dịch đáng ngờ, cảnh báo cho khách hàng trong thời gian sớm nhất.
Các ngân hàng cần nâng cao công tác kiểm tra giám sát các máy ATM, ngăn chặn việc tội phạm lắp đặt thêm các thiết bị ngoài vào ATM phục vụ mục đích phạm tội. Bên cạnh đó, trong việc mở thẻ cho khách hàng cần có hoạt động xác minh giấy tờ cẩn thận, đầy đủ thông tin. Tránh trường hợp để người mở tài khoản dùng chứng minh thư, giấy tờ giả gây khó khăn cho hoạt động điều tra khi xảy ra sự cố.
Quan trọng hơn cả, các ngân hàng phải có các thông báo về các thủ đoạn phạm tội, để khách hàng nhận thức được hành vi của tội phạm và biết cách phòng tránh.