Hàng chục triệu gia đình Mỹ điêu đứng vì Tổng thống Trump không chịu ký ban hành dự luật cứu trợ

Chiêu trò vào lúc hoàng hôn nhiệm kỳ

Dòng tiền trợ cấp thất nghiệp cho 14 triệu lao động tại Mỹ đã cạn khô vào đêm 26/12 (theo giờ Mỹ) vì Tổng thống Donald Trump không ký ban hành gói cứu trợ khẩn cấp gần 900 tỷ USD và ngân sách liên bang 1.400 tỷ USD mà Quốc hội đã thông qua.

Chỉ vài ngày trước, ai cũng nghĩ rằng trở ngại chính nằm ở sự bất đồng của các nghị sĩ hai đảng trong Quốc hội và một khi dự luật được lưỡng viện thông qua, Tổng thống Trump chắc chắn sẽ nhanh chóng đặt bút ký. 

Trong những tuần Quốc hội đàm phán căng thẳng, ông Trump hoàn toàn đứng ngoài, không hối thúc cũng không đề xuất giải pháp, chỉ mải mê đăng tweet cáo buộc gian lận bầu cử vô căn cứ. 

Vậy nhưng sau khi Quốc hội đã thảo luận xong, ông Trump bất ngờ phản đối dự luật vì lý do số tiền 600 USD dự định phát cho mỗi người dân là quá ít, đòi nâng lên thành 2.000 USD.

Các chính trị gia Đảng Dân chủ cũng như Đảng Cộng hòa đều không thể ngờ tới nước đi này. Trong suốt quá trình thương lượng, Đảng Dân chủ đề xuất phát cho mỗi người 1.200 USD, Đảng Cộng hòa chỉ muốn phát 600 USD. Khi dự luật bế tắc quá lâu, Đảng Dân chủ đành nhượng bộ và đồng ý với con số 600.

Nay, ông Trump lại đưa ra con số lớn hơn cả Đảng Dân chủ và Cộng hòa cộng lại. Kết quả là Đảng Dân chủ thì hoan nghênh, còn Đảng Cộng hòa thì kịch liệt phản đối. 

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (đảng viên Dân chủ) muốn thông qua một dự luật mới để phát cho mỗi người dân 2.000 USD như đề xuất của ông Trump nhưng vấp phải trở ngại từ Lãnh đạo Đảng cộng hòa tại Hạ viện Kevin McCarthy.

Thượng nghị sĩ Chris Murphy (đảng viên Dân chủ) ngày 26/12 tuyên bố qua Twitter rằng Tổng thống Trump phải "nhấc điện thoại lên và yêu cầu các nghị sĩ Cộng hòa đừng chặn đề xuất phát tiền mặt 2.000 USD nữa". Vị thượng nghị sĩ bang Connecticut này cũng cho rằng động thái bất thường vào phút chót của ông Trump đã tạo ra "sự hỗn loạn".

Theo Bloomberg, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders của bang Vermont đề xuất ông Trump nên ngay lập tức ký ban hành dự luật cứu trợ khẩn cấp hiện nay, sau đó yêu cầu Đảng Cộng hòa thông qua một gói phát tiền mặt bổ sung sau.

Tổng thống đắc cử Joe Biden nói hôm 26/12: "Hôm nay là ngày sau Giáng sinh và hàng triệu gia đình không biết sẽ mình có đủ tiền để rau cháo qua ngày hay không vì Tổng thống Trump không chịu ký một dự luật đã được đông đảo nghị sĩ của cả hai đảng ủng hộ. Sự thoái thác trách nhiệm này gây ra những hậu quả cực kỳ tai hại".

Ông Trump hiện đang tận hưởng những ngày cuối tuần ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago cùng gia đình. Vị tổng thống sắp mãn nhiệm này kiên quyết không ban hành gói cứu trợ với nội dung như hiện nay và tiếp tục đăng Twitter chỉ trích Quốc hội: "Tại sao các chính trị gia không muốn phát cho người dân Mỹ 2.000 USD mà chỉ muốn phát 600 USD? Đây là lỗi của Trung Quốc chứ đâu phải của người dân Mỹ. Hãy đưa tiền cho người Mỹ đi!"

Tờ The Guardian dẫn lời Giáo sư Larry Sabato - Giám đốc Trung tâm Chính trị tại Đại học Virginia nhận định: Ông Trump đột ngột đòi tăng quy mô phát tiền mặt lên 2.000 USD/người chỉ là để "đánh bóng bản thân".

"Có thể ông Trump coi chương trình phát tiền mặt này là thành tích xuất sắc trước khi rời ghế tổng thống, ông ta muốn đánh bại Quốc hội và chính đảng của mình", Giáo sư Sabato nói thêm.

Hàng triệu người rơi vào nghèo đói, mất nhà ở

Tờ USA Today trích dẫn một nghiên cứu gần đây của Đại học Columbia cho biết khoảng 5 triệu người, trong đó có 1,3 triệu trẻ em, sẽ rơi vào cảnh nghèo khó trong tháng 1/2021 vì chương trình trợ cấp thất nghiệp bị chấm dứt hôm 26/12.

Nếu gói trợ cấp thất nghiệp cơ bản tiếp tục được triển khai cùng với 300 USD/tuần trợ cấp bổ sung như quy định trong dự luật, khoảng 7,6 triệu người Mỹ, trong đó có 2,3 triệu trẻ em, sẽ tránh được cảnh nghèo khó.

Cô Jo Marie Hernandez đang lo lắng không biết liệu cô và con gái 4 tuổi của mình sẽ sống ra sao khi không còn trợ cấp thất nghiệp. 

Đầu năm nay, cô mất việc làm tại một cây xăng. Giờ đây, cô hầu như không còn khoản tiết kiệm nào và đang có nguy cơ bị mất nhà vì không thể thanh toán tiền hàng tháng.

"Trong túi tôi chỉ còn 100 USD, cả thế giới của tôi đã sụp đổ. Những người như chúng tôi không thể đợi vài tuần được. Chúng tôi đang đói rét và sẽ sớm bị đuổi ra đường", cô Hernandez nói. "Các chính trị gia không thấu hiểu hoàn cảnh của người dân Mỹ. Sống trong nghèo khó chẳng dễ dàng gì. Chẳng ai biết đến chúng tôi cả".

Theo AP, ông Andrew Stettner - chuyên gia về bảo hiểm thất nghiệp tại tổ chức nghiên cứu Century Foundation ước tính khoảng 14 triệu lao động Mỹ đã mất trợ cấp thất nghiệp thông thường.

Khoảng 9,5 triệu người khác từng được nhận một loại trợ cấp đặc biệt thời đại dịch nhằm hỗ trợ những người làm nghề tự do, bán thời gian, ... Tuy nhiên, chính sách này cũng chấm dứt vào đêm 26/12 vì thiếu chữ ký của ông Trump.

Nếu sau này dự luật được thông qua, người lao động sẽ được truy lĩnh tiền trợ cấp trong những tuần trước đó. Nhưng khoảng thời gian không có hỗ trợ sẽ cực kỳ khó khăn với nhiều người, đặc biệt là những ai không còn tiền tiết kiệm.

Anh Earl McCarthy là cha của 4 đứa trẻ ở bang Georgia. Trong 5 tháng chờ đợi trước khi được nhận bảo hiểm thất nghiệp 350 USD/tuần, anh đã dùng gần hết tiền dành dụm của mình. Giờ đây khi ông Trump không thông qua gói cứu trợ mới, gia đình anh sẽ nhẵn túi vào khoảng giữa tháng 1/2021 và không biết bám víu vào đâu.

Cô Lanetris Haines, một người mẹ đơn thân ở bang Indiana vừa mất trợ cấp thất nghiệp 129 USD/tuần, nói: "Đây là một ván cờ và chúng tôi chỉ là những con tốt thí mạng".

Ông Trump không những phớt lờ gói trợ cấp 900 tỷ USD mà còn bỏ qua dự luật ngân sách trị giá 1.400 tỷ USD để chính phủ hoạt động từ nay tới 30/9/2021. 

Dự kiến vào nửa đêm 28, rạng sáng 29/12, hàng loạt cơ quan liên bang Mỹ sẽ phải đóng cửa vì hết ngân sách, hàng chục nghìn viên chức nhà nước sẽ phải nghỉ việc không lương. Đây sẽ là lần thứ 4 chính phủ Mỹ đóng cửa trong nhiệm kỳ của Tổng thống Trump.

Trong khi hàng triệu thường dân Mỹ đối mặt với muôn vàn khó khăn tài chính vì các dự luật không được thông qua thì tổng thống và các nghị sĩ vẫn sẽ được nhận lương đều đặn trong thời gian chính phủ đóng cửa.