Hàng trăm cơ sở bán vàng ăn gian tuổi: Người dân bị 'móc túi' trắng trợn

Có ít nhất 600 cơ sở bán vàng không đạt hàm lượng tiêu chuẩn

Theo tin tức trên báo Dân Trí, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) vừa có báo cáo về công tác quản lý thị trường vàng gửi Văn phòng Chính phủ. Theo đó, qua kiểm tra vàng trang sức, mỹ nghệ trên địa bàn cả nước hai năm 2015 - 2016, Bộ đã phát hiện rất nhiều cơ sở kinh doanh vàng không chấp hành các quy định của pháp luật về đo lường, chất lượng vàng...

Cụ thể, trong năm 2015, qua các đợt kiểm tra của cơ quan chức năng tại 51/63 Sở KH&CN các tỉnh, với 1718 cơ sở kinh doanh vàng, phát hiện 423 cơ sở (chiếm 25%) vi phạm về quy định đo lường, sử dụng cân vàng không kiểm định, không đạt yêu cầu về đo lường; cân không phù hợp về phạm vi đo và cấp độ chính xác; hàm lượng vàng không đạt theo tiêu chuẩn công bố.

Theo Bộ KH&CN, số cơ sở kinh doanh vàng, bán vàng không đáp ứng tiêu chuẩn tập trung chủ yếu vào các loại vàng trang sức, mỹ nghệ, trong đó 170 phương tiện đo không đúng tiêu chuẩn bị thu giữ, chiếm 9,7% số vụ vi phạm.

Cơ quan chức năng đã tịch thu số hàng hơn 4.000 mẫu, trong đó tạm dừng lưu thông hơn 2.800 mẫu và xử phạt số tiền gần 200 triệu đồng. Sang năm 2016, tính đến hết ngày 23/8/2016, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ KH&CN, Sở KH&CN các tỉnh đã thanh tra hơn 580 cơ sở kinh doanh vàng, phát hiện hơn 183 cơ sở vi phạm các quy định về tiêu chuẩn đo lường, chất lượng và nhãn mác vàng theo quy định với số tiền xử phạt hơn 1,5 tỷ đồng.

Bộ KH&CN khẳng định, hiện sản xuất, nhập khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ không được kiểm soát về chất lượng, đặc biệt đối DN, cá nhân được nhập khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ qua cửa khẩu không cần kiểm soát chất lượng và họ chỉ nộp thuế theo quy định của pháp luật là đủ.

Bên cạnh đó, trên thị trường, các cửa hàng kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ cho biết, họ chỉ biết bán vàng trang sức, lấy từ các cơ sở nhập khẩu, sản xuất và chế tác được Ngân hàng Nhà nước cho phép và chất lượng vàng do các cơ sở này quyết định. Như vậy, vô hình chung với các quản lý chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ như hiện nay, mới chỉ quản lý được phần ngọn mà không quản lý được phần gốc.

Chính vì thế, để giảm bớt các vụ vi phạm về kinh doanh vàng, Bộ KH&CN kiến nghị Chính phủ xem xét sửa đổi Nghị định số 24/2012/NĐ-CP trong đó quy định quản lý chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ trong sản xuất, nhập khẩu.

Theo thông tin từ báo Pháp luật TP.HCM, trước đó, tại buổi làm việc với Sở KH&CN tỉnh Đồng Nai về công tác quản lý chất lượng vàng, ông Trần Văn Vinh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng tiết lộ một thông tin khiến nhiều người tiêu dùng hoang mang: Trên thị trường vàng hiện nay có 3%-8% lượng vàng không đủ tuổi, không đảm bảo chất lượng.

Trong hai năm 2015-2016, đã có ít nhất 600 cơ sở kinh doanh vàng vi phạm về kinh doanh vàng.

Móc túi người tiêu dùng

Với vàng kém chất lượng như trên, người tiêu dùng đang bị móc túi số tiền không nhỏ.

Thông tin trên báo Pháp luật TP HCM, bà Nguyễn Thị Hằng nhà ở quận Phú Nhuận, TP.HCM cho hay từ trước tới giờ bà thường mua vàng nữ trang ở tiệm nào thì bán lại ở tiệm đó. Tuy nhiên, cũng có vài lần vì cần tiền gấp, không thể chạy đến tiệm vàng đã mua (vì ở xa nhà) nên đành bán tại cửa hàng vàng khác.

“Những lúc như thế, tôi cũng phải chịu cảnh ép giá, vì họ nói tuổi vàng thấp hơn so với tiêu chuẩn mà cửa hàng tôi đã mua công bố. Khi thắc mắc thì chủ tiệm vàng giải thích là tùy từng tiệm, mua tiệm uy tín thì người ta làm đúng mà không uy tín thì phải chịu thiệt. Cho nên nếu không quá gấp gáp về thời gian, tôi sẽ bán lại tại chính tiệm đã mua để đỡ mất tiền oan” - bà Hằng chia sẻ.

Theo thông tin trên báo Gia đình & Pháp luật, từ thực tế trên cho thấy khách hàng đang chịu nhiều thiệt thòi khi mua bán vàng. Họ không biết được chính xác hàm lượng vàng trang sức, mỹ nghệ được mua hay bán, tức người bán nói sao thì biết vậy. Đó là chưa kể mỗi đơn vị lại sử dụng các phương pháp thử vàng khác nhau nên có khi cùng một loại vàng nhưng giám định ở các cửa hàng khác nhau thì cho ra kết quả khác nhau. Điều này khiến người mua bán vàng lúng túng, không biết đâu mà lần.

Lý giải về hiện tượng trên, ông Nguyễn Văn Dưng, Chủ tịch Hội Mỹ nghệ kim hoàn đá quý TP HCM (SJA), cho hay loại máy đo tỷ trọng không còn được sử dụng rộng rãi. Nguyên nhân là do loại máy này chạy theo chương trình cài đặt mặc định và cho kết quả không chính xác.

Còn theo ông Trần Thanh Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đầu tư và Kinh doanh vàng Việt Nam (VGB) cho biết, hiện nay phần lớn các tiệm vàng đều áp dụng phương pháp đo tỉ trọng vì giá thành rẻ.

Cũng theo ông Dưng, tại TP HCM hiện có khoảng 2.000 điểm bán vàng, trong đó khoảng 400-500 cơ sở được Ngân hàng Nhà nước cấp phép để sản xuất và kinh doanh vàng. Với 1/4 đơn vị được phép sản xuất vàng nữ trang, chỉ cung ứng được khoảng 80%-90% tổng sản lượng sản phẩm nữ trang tiêu thụ trên toàn thị trường thành phố.

Như vậy, khoảng 10%-20% sản lượng vàng nữ trang được làm từ các cửa hàng kinh doanh vàng nhỏ lẻ. Những cửa hàng này chủ yếu tập trung ở vùng sâu, vùng xa, tiệm vàng gia đình có truyền thống làm nghề kim hoàn chưa đăng ký với Bộ KH&CN về nhãn hiệu, chất lượng.

Ông Hải cũng thông tin thêm, công thức “64-67-75”đã tồn tại trong ngành vàng hàng chục năm qua. Điều này có nghĩa từ chành (lò) sản xuất ra vàng nữ trang hàm lượng 64% vàng, bán cho cửa hàng bán lẻ tính thành 67%, lời ba lai. Các cửa hàng bán lẻ này bán cho khách hàng tính lên 75% (tức là vàng 18K), lời tám lai. Nghĩa là người tiêu dùng có khi phải trả tiền mua vàng 75% nhưng thật ra tuổi vàng thật chỉ có 64%.

Lý giải về chuyện ăn gian tuổi vàng và ăn gian trọng lượng, đại diện một cơ sở kinh doanh vàng nói nguyên nhân một phần là do các DN cạnh tranh nhau bằng cách giảm giá gia công, cộng thêm phần hao hụt vàng trong quá trình sản xuất và các khoản chi phí này được đẩy vào việc giảm chất lượng vàng để bù đắp.

Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Đầu tư và Kinh doanh vàng Việt Nam Trần Thanh Hải lý giải thêm: “Có một thực tế đáng buồn là những cửa hàng sản xuất kinh doanh vàng nữ trang nhỏ lẻ làm vàng đúng tuổi, đúng trọng lượng thì ít có người mua. Bởi lẽ làm vàng nữ trang đúng tuổi, đúng trọng lượng bắt buộc phải nâng giá tiền công làm lên mà như vậy thì không cạnh tranh nổi với những cửa hàng khác”.

Hiệp hội Kinh doanh vàng cho biết từ nhiều năm nay, các doanh nghiệp không được cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Từ đó họ buộc phải mua vàng nguyên liệu trôi nổi trên thị trường. Điều này đã đặt doanh nghiệp đối diện với thực tế là có thể dính vàng giả, vàng nhái do các đối tượng làm giả một cách rất tinh vi. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm cho tình trạng vàng trang sức kém chất lượng có cơ hội tồn tại.

An Yên (Tổng hợp)