Hậu 'Pháo' chi 132 tỷ đồng cho những ai trong đại án Phúc Sơn?

Hành vi của Nguyễn Văn Hậu, tức Hậu "Pháo", Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn, cùng 40 người khác bị Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03, Bộ Công an) nêu trong kết luận điều tra hôm 17/3.

Hậu bị cáo buộc hối lộ 72,5 tỷ đồng và 2,62 triệu USD (tổng 132 tỷ đồng) cho nhóm bị can là quan chức Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Quảng Ngãi và đưa tiền cho một số người khác. Từ đó, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn thực hiện các hành vi sai phạm về đấu thầu để hưởng lợi cá nhân, gây thiệt hại cho Nhà nước tổng 459,4 tỷ đồng; bỏ ngoài sổ sách các doanh thu thực để hưởng lợi 504,5 tỷ đồng.

Tại vụ án này, Vĩnh Phúc có nhiều cán bộ bị đề nghị truy tố nhất với 15 người, trong đó có hai cựu Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Thị Thúy Lan, Phạm Văn Vọng; cựu Phó bí thư thường trực Phạm Hoàng Anh, hai cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lê Duy Thành, Phùng Quang Hùng. Bà Lan và ông Thành bị cáo buộc nhận hối lộ nhiều nhất, lần lượt 47,9 tỷ đồng và 49,8 tỷ đồng.

Tiếp đó là 3 cựu Bí thư Tỉnh ủy Ngô Đức Vượng, Nguyễn Doãn Khánh (tỉnh Phú Thọ), Lê Viết Chữ (tỉnh Quảng Ngãi).

Quá trình điều tra, cảnh sát đã kê biên 1.440 bất động sản, thu 534 lượng vàng SJC, 41,5 tỷ đồng và hơn 1,1 triệu USD. Các bị can nộp hơn 118 tỷ đồng và 900.000 USD khắc phục hậu quả. 

Bộ Công an đề nghị 'trám' lỗ hổng pháp lý

Theo C03, đây là vụ án điển hình cho việc nhà thầu thi công thông đồng, móc ngoặc với chủ đầu tư dự án để được tiết lộ cung cấp thông tin, dự toán gói thầu. Chủ đầu tư dự án tiết lộ thông tin, dự toán gói thầu cho doanh nghiệp có cơ hội trúng thầu với giá rất cao, sát bằng giá dự toán gói thầu.

Sau khi chi tiền nhằm được chỉ định thầu, Hậu "Pháo" đã nhượng lại thi công cho các công ty khác để lấy % chênh lệnh ngoài hợp đồng, gây thiệt hại cho Nhà nước. Các địa phương không chú ý đến giá thực tế tại thị trường của nguyên vật liệu làm cho chi phí rất cao, không tiết kiệm.

C03 nhận thấy Hội đồng định giá tài sản các cấp sử dụng kết quả định giá tài sản của doanh nghiệp thẩm định giá làm căn cứ quyết định, cho chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính. Nhưng một số cá nhân liên quan tại các doanh nghiệp thẩm định giá đã có hành vi tiêu cực để làm sai lệch định giá, theo hướng giảm tiền phải nộp cho Nhà nước. Một số người cố tình thu thập các mẫu so sánh làm căn cứ định giá tài sản không đúng vị trí, giá trị có tính chất tương đồng để ban hành chứng thư định giá có giá trị thấp. Từ đó, Hội đồng định giá tài sản phê duyệt, yêu cầu doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tài chính thấp hơn quy định, gây thiệt hại cho Nhà nước.

Ngoài ra, pháp luật về đầu tư xây dựng, đấu thầu quy định doanh nghiệp được xét chọn làm chủ đầu tư phải có doanh thu, vốn đảm bảo tổng mức đầu tư giá trị gói thầu. Nhưng để có năng lực tài chính phù hợp, một số doanh nghiệp đã móc nối với công ty kiểm toán làm giả, nâng khống số liệu. Từ đó, nhà thầu không có đủ năng lực được chọn đã khiến dự án kéo dài hoặc bị bán thầu, gây thiệt hại tài sản.

C03 kiến nghị Bộ Tài chính giám sát chặt chẽ, công khai hoạt động định giá tài sản của các doanh nghiệp tư vấn. Việc này làm tốt sẽ tránh bị lợi dụng để can thiệp, tác động làm sai lệch kết quả định giá, gây thiệt hại. Bộ cũng cần kiểm tra để hạn chế bị can thiệp, tác động nâng khống năng lực thực tế để được lựa chọn làm chủ đầu tư, nhà thầu.

Với Bộ Xây dựng, C03 kiến nghị cần đánh giá, tham mưu đề xuất sửa đổi quy định của pháp luật liên quan đến định mức, đơn giá trong xây dựng theo hướng giá dự toán các hạng mục công trình dự án phù hợp với chi phí thị trường. Từ đó bảo đảm các doanh nghiệp thi công dự án có lợi nhuận trên phương diện tiết kiệm tối đa.

Trong vụ án này, C03 kiến nghị Bộ Tài chính, UBND các tỉnh xử lý hành chính với công ty thẩm định giá, tư vấn đấu thầu có sai phạm, như đình chỉ kinh doanh, thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá, tư vấn đầu thầu.

Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

Nguyễn Văn Hậu là người duy nhất trong vụ án bị cáo buộc 3 tội: Đưa hối lộ, Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.

Cơ quan điều tra đánh giá ông chủ tập đoàn Phúc Sơn thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tích cực hợp tác, chủ động khai báo hành vi đưa hối lộ, tố giác hành vi nhận hối lộ giúp cơ quan điều tra làm rõ bản chất vụ án. Hậu "Pháo" tích cực tác động đến gia đình khắc phục hậu quả, tài sản bị thu giữ, kê biên, phong tỏa, đảm bảo khắc phục toàn bộ hậu quả vụ án. Hậu được ghi nhận có nhiều hoạt động an sinh xã hội, phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, giúp đỡ người nghèo, gia đình có công với cách mạng.

Cựu chủ tịch tỉnh Vĩnh Phúc Lê Duy Thành được ghi nhận thành khẩn, khai báo, ăn năn hối cải, tích cực hợp tác để làm rõ bản chất vụ án, tự nguyện nộp lại tiền khắc phục hậu quả 25,5 tỷ đồng và 1,63 triệu USD - lớn hơn số nhận hối lộ (20 tỷ đồng và 1,3 triệu USD). Ông có nhiều thành tích trong công tác và đóng góp cho hoạt động an sinh xã hội, gia đình có công với cách mạng.

Cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan cùng cựu Phó bí thư thường trực Phạm Hoàng Anh, cựu chủ tịch tỉnh Quảng Ngãi Cao Khoa, cựu Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Lê Viết Chữ, cựu chủ tịch tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh cùng gần 20 người đã thành khẩn, tích cực hợp tác, tự nguyện nộp lại tiền khắc phục hậu quả...

C03 đề nghị VKS, tòa án xem xét các tình tiết giảm nhẹ khi lượng hình với những bị can này.