Hi vọng về gói cứu trợ nghìn tỉ chính thức bị dập tắt bởi ông Trump

Hôm 6/10, Tổng thống Trump cho biết ông đã chỉ đạo chính quyền của mình dừng các cuộc đàm phán về gói cứu trợ Covid-19 với đảng Dân chủ cho đến sau cuộc bầu cử ngày 3/11.

Tuyên bố của ông Trump đã ngăn chặn nỗ lực của Nhà Trắng và Quốc hội nhằm gửi hàng nghìn tỉ USD để hỗ trợ cho người dân và nền kinh tế. 

Mới chỉ ba ngày trước, ông Trump cũng kêu gọi các bên đi đến thỏa thuận.Tuy nhiên, đến ngày 6/10, ông Trump bất ngờ đăng trên Twitter: "Tôi đã chỉ thị các đại diện của mình ngừng đàm phán cho đến sau cuộc bầu cử. Ngay sau khi tôi giành chiến thắng, chúng tôi sẽ thông qua Dự luật Kích thích lớn tập trung giúp đỡ những người dân Mỹ chăm chỉ và doanh nghiệp nhỏ".

Ông Trump nói thêm rằng ông đã yêu cầu Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell "tập trung toàn thời gian" vào việc xác nhận ứng viên Tòa án Tối cao Amy Coney Barrett.

Ông Trump có vẻ đã tự mâu thuẫn với thông điệp trước đó của mình trong cùng ngày. Phản hồi một bài viết của CNBC về việc Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Powell kêu gọi thêm kích thích tài khóa và nói rằng Quốc hội có chi bao nhiêu cũng không thừa, ông Trump viết: "Rất đúng!"

Phát ngôn viên của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi viết trên tweet rằng Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin đã xác nhận việc ông Trump rút khỏi các cuộc thảo luận.

Đáp lại các dòng tweet của ông Trump, bà Pelosi nói rằng tổng thống đương nhiệm "đã bộc lộ bản chất thực sự của ông ta: đặt bản thân mình lên trên hết và để cho đất nước phải gánh chịu hậu quả. Mọi thành viên đảng Cộng hòa trong Quốc hội cũng đồng lõa với ông ta".

Bà nói thêm rằng "việc quay lưng lại với các cuộc đàm phán về Covid-19 cho thấy Tổng thống Trump không sẵn lòng tiêu diệt virus".

Chứng khoán Mỹ ngay lập tức bị bán tháo sau dòng tweet của ông Trump về gói giải cứu. Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones từ chỗ tăng 200 điểm so với tham chiếu chuyển thành giảm 376 điểm khi kết phiên.

Dù các cuộc đàm phán về gói cứu trợ đã bế tắc trong suốt vài tháng qua, nhà đầu tư đã hi vọng các bên có thể đạt được thỏa thuận trước cuộc bầu cử.

Trong những dòng tweet đăng ngày 6/10, ông Trump có vẻ muốn thuyết phục mọi người rằng nền kinh tế Mỹ không cần thêm kích thích. Ông viết: "Mỹ đang dẫn đầu Thế giới về Cuộc Phục hồi Kinh tế, và điều tốt đẹp nhất vẫn còn đang ở phía trước!"

Dù Mỹ đã nhanh chóng khôi phục được nhiều việc làm, nhưng số việc làm tăng thêm trong tháng 9 lại thấp hơn so với kì vọng, làm dấy lên nỗi lo rằng đà hồi phục kinh tế đang chậm lại. Tỉ lệ thất nghiệp giảm xuống 7,9% nhưng vẫn cao hơn nhiều so với lúc trước khi đại dịch bùng phát.

Chỉ vài giờ trước khi ông Trump dừng các cuộc thảo luận, Chủ tịch Fed Powell kêu gọi Quốc hội phê chuẩn việc cung cấp thêm kích thích tài khóa. Ông Powell nói rằng việc thiếu sự hỗ trợ lâu dài từ chính phủ "dẫn đến cuộc phục hồi yếu ớt, tạo ra khó khăn không cần thiết cho các hộ gia đình và doanh nghiệp".

Ông Trump quyết định ngừng các cuộc đàm phán về gói cứu trợ chỉ vài tuần trước khi cuộc bầu cử diễn ra. Trong khi đó, việc ông Trump thất bại trong kiểm soát Covid-19 và để tổn thất kinh tế lan rộng đang làm giảm khả năng ông tái đắc cử. 

Việc ông Trump quyết định ngừng các cuộc đàm phán về gói cứu trợ khiến cho những người quan sát chính trị và doanh nghiệp phải sửng sốt. "Không ai hiểu lí do vì sao", một giám đốc cấp cao của Phố Wall nói với CNBC.

Đảng Dân chủ và chính quyền ông Trump gặp khó khăn về việc thống nhất nội dung và qui mô của gói cứu trợ mới. Tuần trước đảng Dân chủ đã thông qua dự luật cứu trợ trị giá 2.200 tỉ USD, trong khi đó đảng Cộng hòa đề xuất gói hỗ trợ 1.600 tỉ USD.

Ông Trump nói rằng bà Pelosi "không có thiện chí khi đàm phán" sau khi Nhà Trắng đưa ra đề nghị 1.600 tỉ USD.

Các cuộc khảo sát thường xuyên cho thấy cử tri muốn Quốc hội thông qua gói cứu trợ trước cuộc bầu cử. Trong cuộc khảo sát CNBC/Change Research công bố ngày 6/10, khoảng 66% người trả lời nói rằng Mỹ cần thêm hỗ trợ từ Washington, chỉ 34% nghĩ rằng nền kinh tế không cần thêm trợ giúp.

Ít nhất ba nghị sĩ đảng Cộng hòa đã nhanh chóng đặt câu hỏi về quyết định của ông Trump. Thượng nghị sĩ Susan Collins kêu gọi các nhà lập phát phê chuẩn dự luật cứu trợ mới trước ngày 3/11, khẳng định: "Chờ đợi đến sau cuộc bầu cử để đạt được thỏa thuận về gói cứu trợ Covid-19 tiếp theo là một sai lầm lớn".

Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski tuyên bố: "Tôi thực sự tin rằng các cuộc đàm phán nên tiếp tục diễn ra".

Hạ nghị sĩ John Katko đăng tweet rằng ông muốn ông Trump "nghĩ lại về động thái của mình".

"Tôi không đồng ý với ngài Tổng thống. Với tính mạng người dân bị đe dọa bởi đại dịch, chúng ta không thể ngừng đàm phán về gói cứu trợ".