Huế sẽ nâng cao độ nền ở trung tâm, quy hoạch các đô thị mới để hóa giải ngập lụt

Vừa qua, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 12, tại TP Huế đã xảy ra tình trạng ngập lụt do mưa lớn kéo dài khiến nhiều tuyến đường nội thị và tại các xã, phường xa trung tâm thành phố đều ngập chìm trong lũ.

Vậy thực trạng hệ thống thoát nước của TP Huế hiện tại ra sao, thành phố có giải pháp gì để đối phó với tình trạng ngập lụt trong tương lai?

Cao độ nền đang thấp, 1 - 3 m mới tránh được lũ trung bình 

Hồ sơ quy hoạch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được lập trước thời điểm tỉnh Thừa Thiên Huế lên thành phố trực thuộc trung ương có đề cập chi tiết tới thực trạng mạng lưới thoát nước trên địa bàn.

Theo đó, về cao độ nền, khu vực trung tâm thành phố có quỹ đất thuận lợi, tuy nhiên hiện trạng cao độ nền đã xây dựng thấp, hàng năm bị ngập lũ do sông Hương. Chiều cao đắp nền tương đối lớn từ 1-3 m mới tránh được lũ trung bình hàng năm.  

Các khu vực miền núi có nền đất cao nhưng địa hình rất dốc, quỹ đất xây dựng khó khăn, bị ảnh hưởng chất độc hoá học, nên hạn chế về xây dựng.

Về hệ thống thoát nước mặt, hiện tại chỉ mới tập trung đầu tư ở khu vực trung tâm và các trục đường chính. Còn các địa bàn khác chủ yếu tự thấm, hoặc dựa vào địa hình tự nhiên và kênh mương nông nghiệp.

Tại các đô thị và khu dân cư tập trung, đều có mạng lưới cống thoát nước chung cho nước mưa (nước mặt) và nước thải. Phạm vi phục vụ và quy mô của mạng lưới cống nhỏ, chỉ tập trung ở khu vực trung tâm của các đô thị, phần lớn bị xuống cấp, năng lực thoát nước chỉ đạt khoảng 60-70%. 

Vấn đề tiêu thoát vùng hạ du sông Ô Lâu trong mùa lũ còn chậm do đập Cửa Lác khẩu độ thoát lũ nhỏ. Vùng trung tâm trong mùa mưa lũ, với lượng mưa khoảng 150-200 mm trong ngày sẽ bị ngập tại nhiều khu vực.

Hệ thống trục tiêu chính gồm sông Ô Lâu, sông Bạc Yến, Kẻ Vạn, Đông Ba, sông Truồi, sông Nông, Như Ý, Đại Giang, Chợ Nọ, Năm Xã, Bảy Xã bị bồi lấp nhiều ảnh hưởng đến việc tiêu thoát ra các cửa tiêu An Xuân, Hà Đồ, Quán Cửa, Cầu Long, Phú Mỹ. 

Vùng sông Hương và phụ cận còn 5.224 ha diện tích có nguy cơ bị ngập khi có mưa lớn kéo dài. 

Tính phương án xây dựng các đô thị mới

Về các giải pháp để đối phó với nguy cơ ngập lụt, quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030 cho thấy, về cao độ nền, thành phố đề xuất tận dụng, khai thác các quỹ đất ven sườn núi, các thung lũng có điều kiện về mặt bằng và hạ tầng, nhất là nguồn nước, để xây dựng các đô thị (như thị trấn, thị xã trước thời điểm tổ chức chính quyền địa phương hai cấp) và khu công nghiệp và điểm dân cư tập trung, để đưa hạ tầng kỹ thuật vào cung cấp.

Các thung lũng hẹp cần xem xét lựa chọn từng địa điểm khi xây dựng công trình, tránh các vệt mương xói, đường tụ thuỷ nước chảy từ sườn núi xuống, tránh để nước chảy vào chân các công trình.

Với khu vực đã có mật độ xây dựng cao khi xây dựng công trình xen cấy đảm bảo không ảnh hưởng tới các công trình liền kề.

Những khu vực dự kiến phát triển chọn cao độ xây dựng khống chế cho các đô thị phải tuân theo QCVN: 01/2008/BXD.

Những khu vực dự kiến xây mới có độ dốc địa hình > 10% cần chọn giải pháp thích hợp: san giật cấp, chỉ tạo mặt bằng lớn khi thật cần thiết.

Tại khu vực xây dựng gần hồ chứa, đê đập phải tuân thủ quy định của luật đê điều.

Đối với mạng lưới thoát nước mặt được tổ chức dựa vào tính chất điều kiện địa hình, các tuyến sông, kênh tiêu chính chia thành 8 lưu vực tiêu chính với hướng thoát chính cụ thể.

Phần lớn các lưu vực đều định hướng thoát ra các sông lớn và kênh mương rồi mới ra biển, một số sẽ thoát ra phá Tam Giang. Đối với các khu vực ven biển sẽ thoát trực tiếp ra biển.

Riêng với lưu vực sông A Sáp sẽ tập trung về sông A Sáp chảy sang nước Lào. 

Mạng lưới cống chủ yếu thoát theo độ dốc địa hình tự nhiên, mạng lưới phân tán để giảm độ sâu chôn cống và giảm kích thước cống, phân bố đồng đều trên toàn bộ diện tích xây dựng đô thị.

Các suối nhỏ, mương, khe tụ thuỷ cần khơi thông dòng chảy, kè hoặc bê tông hoá để chống lấn chiếm dòng chảy. Rà soát và khôi phục lại các điểm bị thu hẹp, đặc biệt các vị trí cuối nguồn, điểm xả để không gây tình trạng ngẽn cuối nguồn tràn ngược gây ngập úng. 

Tăng cường cải tạo, nâng cấp các đoạn tuyến cống cũ, xuống cấp, nạo vét thường xuyên để tăng cường năng lực thoát nước trong nội thị. 

Thoát nước mưa theo hướng bền vững: Kiên cố các trục tiêu chính, đào hồ điều hòa chứa nước. sử dụng các kết cấu hè, đảo giao thông xen lẫn cây xanh tăng hệ số thấm, đối với đô thị nén xây dựng các hầm chứa nước.