Ký ức của người đàn ông cả đời 'đắm đuối' với ngành đường sắt

	ĐBQH: Đường bộ vài năm xuống cấp, đường sắt bị phân biệt đối xử?
	Đường sắt Việt Nam: Cũ kỹ, lạc hậu đến bao giờ?

Tiếng còi tàu cuốn hút

Hẹn chúng tôi tại căn nhà gần chợ Đầm – TP Nha Trang, ông Đặng Anh Tuấn – cựu nhân viên sửa đầu máy xe lửa dắt chúng tôi lên căn phòng rộng thoáng được bài trí tỉ mỉ với vô số hình ảnh, sách vở, phù điêu, vật dụng, mô hình… liên quan đến ngành hỏa xa.

Ông Đặng Anh Tuấn và bộ sưu tập các vật dụng trong ngành đường sắt. (Ảnh: Khải An)

Cầm chiếc búa kiểm tra – vật dụng gắn liền với người sửa chữa đầu máy xe lửa, ông kể, mỗi chiếc búa là một câu chuyện gắn liền với bất cửa người thợ sửa đầu máy nào.

Bởi, ngành đường sắt gần như không phát búa kiểm tra. Búa phải do chính người thợ rèn dũa để cầm vừa tay hoặc đó là cây búa của người thầy, người đàn anh truyền lại khi họ về hưu.

“Búa kiểm tra có nhiều loại, búa dài, búa ngắn, búa loại đầu to có loại đầu nhỏ, hầu hết số búa này đều do tôi mài dũa nên.

Có một cây của Mỹ do người thầy để lại và có cây búa đầu tiên tôi sử dụng khi bước chân vào ngành. Tôi giữ chúng một cách cẩn thận vì chúng đã gắn liền với cuộc đời và công việc tôi”, ông Tuấn chia sẻ.

Câu chuyện vào ngành đường sắt của ông như một sự sắp đặt bởi duyên nợ. Ông kể, mẹ ông làm trong ngành hỏa xa, gia đình lại ở cạnh ga Nha Trang nên mỗi ngày, mỗi giờ ông đều nghe tiếng đầu máy, tiếng còi tàu.

Với ông, những âm thanh ấy ồn ào theo một cách rất đặc biệt và cuốn hút.

“Năm 1965, lần đầu tiên tôi được ngồi xe lửa đi từ Nha Trang lên Đà Lạt, tôi thích quá vì được nhìn thấy những cảnh vật tuyệt đẹp trên đường đi và cảm nhận sự khỏe mạnh của tàu hỏa.

Sau lần đó, tôi luôn khao khát được vận hành đầu tàu hỏa, để đi đây đó và để đưa nhiều người đến điểm dừng chân cuối cùng”, người đàn ông sinh năm 1952 kể.

Mê tàu hỏa nên ông bắt đầu sưu tầm những mẫu vật, con tem, mô hình liên quan đến ngành hỏa xa từ nhỏ.

Cuối cùng, giấc mơ của ông cũng trở thành hiện thực vào tháng 6/1975. Đó cũng là khoảng thời gian, khoảng ký ức đong đầy kỷ niệm mà ông không thể nào quên.

Bốn tháng sau khi bước chân vào ngành hỏa xa, ông và một số đồng nghiệp khác được cử đi học khóa lái tàu đầu tiên của tỉnh Phú Khánh (sau này tách thành tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa).

Bộ sưu tập tem về ngành đường sắt của ông Tuấn đã dành nhiều giải thưởng. (Ảnh: Khải An)

Sau khi hoàn thành khóa học, ông được giữ lại ngành để làm việc.

“Tôi có một thời gian ngắn làm lái tàu nhưng vì yêu cầu của đơn vị và công việc gia đình nên tôi chuyển qua sửa chữa đầu máy.

Nghe có vẻ trái quy trình đào tạo nhưng bất cứ một lái tàu nào đều phải biết sửa chữa khi gặp sự cố, riêng về công việc sửa chữa, sau này tôi còn được học thêm nhiều khóa nâng cao, chuyên sâu khác”, ông Tuấn cho biết.

… đến tình yêu và “kho báu” tuổi già

Chính vì ước mơ từ nhỏ là được làm việc trong môi trường ngành hỏa xa và dịch chuyển nên ông Tuấn luôn giữ cho mình thói quen lưu giữ, dù là những vật nhỏ nhất liên quan đến tàu hỏa.

Chỉ tay vào kệ bày logo, người đàn ông có gần 40 năm gắn bó với đường sắt giới thiệu:

“Đường sắt Việt Nam có nhiều loại đầu máy, từ loại chạy bằng hơi nước của Pháp đến loại chạy bằng dầu diesel của Mỹ hay sau này là các đầu máy của Ấn Độ, Liên Xô và Trung Quốc.

Mỗi cái logo đều được đính trên đầu tàu và may mắn tôi đã sưu tầm đủ các loại đã từng chạy trên đường sắt Việt Nam, trong đó có logo của ngành Hỏa xa Việt Nam được gắn trên các đầu máy xe lửa trong nhiều thập kỷ”.

Yêu ngành đường sắt đến nỗi ông dành không ít tiền của và thời gian để sưu tầm hàng trăm con tem quý liên quan đến ngành đường sắt Việt Nam và trên toàn thế giới.

Trong đó phải kể đến những còn tem ghi dấu sự xuất hiện ngành đường sắt hay những con tem thấm đẫm tính "tự sự" về chuyến tàu đầu tiên tại Việt Nam.

Trong số đó, còn là những con tem độc đáo, đa chất liệu đến từ nhiều quốc gia trên thế giới đã nằm gọn trong bộ sưu tập của ông.

Mất nhiều năm sưu tầm và thêm nhiều tháng trời sắp xếp, định hình, ghi chú, ghi lời bình cho bộ sưu tập “Lịch sử đầu máy xe lửa”, ông Đặng Anh Tuấn đã được vinh dự nhận giải Đồng trong triển lãm Vietstampax tổ chức tại Hà Nội vào năm 2015, do bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì.

Ông còn lưu giữ các loại vé xe lửa qua từng thời kỳ. (Ảnh: Khải An)

Người đàn ông say mê tàu hỏa còn có cả những cuốn sách hướng dẫn kỹ thuật sửa chữa tàu do các đàn anh, thầy giáo truyền lại…

Với ông đó là kho tri thức vô giá vì đã không ít lần chính những câu chữ hình ảnh từ các cuốn sách này đã giúp ông sửa chữa thành công nhiều "ca khó".

Nhưng có lẽ trong "kho báu" đồ sộ của mình, những tấm vé tàu qua các thời kỳ luôn mang đến một sức hút đặc biệt với người xem.

Mỗi tấm vé cho thấy mỗi giai đoạn của đất nước, có những tấm vé thuộc giai đoạn đầu đất nước sau ngày giải phóng, những tấm vé của thời kỳ bao cấp đến đổi mới và cả những tờ giấy giới thiệu đi tàu đã được ông lưu giữ cẩn thận, tinh tươm như mới.

“Với tôi những gì liên quan đến đường sắt tôi đều yêu quý và có thể nhìn ngắm chúng hàng giờ.

Mỗi một vật tôi sưu tầm được hay được ai đó trao tặng hoặc mua lại nhắc tôi nhớ về một giai đoạn nào đó của ngành và giúp tôi khám phá nhiều thứ hơn về đường sắt”, cựu công nhân sửa chữa đầu máy thuộc xưởng đầu máy toa xe Nha Trang trải lòng.

Bởi yêu nghề, yêu ngành nên không ít lần ông lặng người khi nhận sửa những đầu máy sau tại nạn.

Những vết máu, những vết trầy, móp méo… vẫn in rõ nơi đầu tàu khiến lòng ông nặng trĩu.

“Làm nghề này, phải chứng kiến những vụ tai nạn thương tâm, lòng tôi như quặn lại, chỉ mong người dân cẩn thận, quan sát khi qua đường sắt để tránh tai nạn”, ông Tuấn tâm sự.

Cố băng qua đường sắt, xe tải chở đá bị tàu hỏa đâm văng 15m Khi xe chở đá đang đi qua đường ngang dân sinh thì tàu hỏa lao tới đâm trúng. Cú đâm mạnh khiến tài xế bị ...