Việc xây dựng, mua bán nhà ở xã hội được qui định cụ thể trong nhiều văn bản của cơ quan chức năng, đặc biệt là "Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lí nhà ở xã hội" (Nghị định 100) và "Quyết định số 25/2019/QĐ-UBND ngày 5/11/2019 của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành qui định về quản lí bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố Hà Nội" (Quyết định 25).
Theo các văn bản này, đối với nhà ở xã hội không thuộc sở hữu nhà nước, chủ đầu tư có trách nhiệm công bố công khai thông tin liên quan đến dự án và tổ chức tiếp nhận hồ sơ đăng kí.
"Trước khi thực hiện việc bán, cho thuê, cho thuê mua, chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội có trách nhiệm báo cáo bằng văn bản về tổng số căn hộ sẽ bán, cho thuê, cho thuê mua và thời điểm bắt đầu bán, cho thuê, cho thuê mua để Sở Xây dựng biết và kiểm tra. Công bố công khai tại Cổng thông tin điện tử của Sở Xây dựng tại địa phương nơi có dự án trong thời gian tối thiểu là 30 ngày làm việc kể từ thời điểm bắt đầu nhận hồ sơ đăng kí mua, thuê, thuê mua nhà ở tại dự án," Mục b, Khoản 1, Điều 20, Nghị định 100 nêu rõ.
Cổng thông tin điện tử Sở Xây dựng Hà Nội thông tin đầy đủ về dự án, giá bán, thủ tục, thời gian, địa điểm nhận hồ sơ đăng kí mua nhà ở xã hội (Ảnh chụp màn hình).
Trong suốt 4 năm qua, Sở Xây dựng Hà Nội thường xuyên cập nhật đầy đủ các thông tin mỗi khi có dự án nhà ở xã hội mở bán. Trong đó, Sở Xây dựng nêu rõ thông tin về dự án, giá bán, chủ đầu tư, thời gian, địa điểm nộp hồ sơ đăng kí mua, số điện thoại liên hệ của chủ đầu tư...
Ở cuối mọi thông báo về dự án nhà ở xã hội đang mở bán, Sở Xây dựng luôn có phần lưu ý để giúp người mua tránh rủi ro, trong đó có ba lưu ý quan trọng, đó là: "Chủ đầu tư chỉ tiếp nhận hồ sơ nộp tại địa điểm duy nhất nêu trên"; "Nghiêm cấm các tổ chức, cá nhân lợi dụng chính sách về nhà ở xã hội và nhu cầu của người dân để thu tiền, tiền đặt cọc sai qui định"; "Sở Xây dựng khuyến cáo người dân không nhận chuyển nhượng trái qui định về nhà ở xã hội và không đăng kí nộp đơn mua nhà ở xã hội tại các địa điểm không được chủ đầu tư thông báo trên website của Sở Xây dựng Hà Nội (www.soxaydung.hanoi.gov.vn)."
Tất cả thông tin về các dự án nhà ở xã hội mà chúng tôi từng đề cập (Khu nhà ở xã hội IEC (ở huyện Thanh Trì); Khu nhà ở xã hội tại ô đất quy hoạch K-1 phường Phương Canh (ở quận Nam Từ Liêm); Dự án Nhà ở xã hội CT-08, Khu đô thị mới Thanh Lâm - Đại Thịnh (huyện Mê Linh); Dự án xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp tại phường Kiến Hưng (quận Hà Đông)... đều dễ dàng tìm thấy trên Cổng thông tin điện tử của Sở Xây dựng Hà Nội.
Đây là website của chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội IEC và Phương Canh, đồng thời cũng là website thông tin chính thức về dự án được giới thiệu trên Cổng thông tin Sở Xây dựng Hà Nội (Ảnh chụp màn hình).
Ví dụ, Dự án Khu nhà ở xã hội tại ô đất quy hoạch K-1 phường Phương Canh, quận Nam Từ Liêm có chủ đầu tư là liên danh CTCP Đầu tư Xây dựng NHS; Công ty TNHH Thương mại Sơn Dương; CTCP Đầu tư bất động sản Bắc 9.
Dự án này đã mở bán đợt 1 từ ngày 19/5 đến ngày 19/6. Địa chỉ tiếp nhận và hướng dẫn hồ sơ duy nhất tại trụ sở CTCP Đầu tư Xây dựng NHS (đại diện liên danh chủ đầu tư) ở tầng 01, nhà N09B1, KĐT mới Dịch Vọng, phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy (cuối đường Thành Thái). Điện thoại liên hệ: 02466741188. Website chính thức của chủ đầu tư để tham khảo về dự án là: http://www.nhsgroup.com.vn. Trong đợt 1, dự án này mở bán 280 căn hộ nhà ở xã hội, cho thuê 98 căn.
Theo ghi nhận của chúng tôi ngày 8/7, trên website của mình, CTCP Đầu tư Xây dựng NHS đã đăng thông báo mở bán đợt hai. Đợt này, chủ đầu tư mở bán 103 căn hộ nhà ở xã hội, cho thuê 16 căn. Khách hàng có nhu cầu mua cũng nộp hồ sơ tại địa chỉ duy nhất nói trên. Thời gian nộp hồ sơ đăng kí mua nhà từ 9/7-10/8. Dự kiến hôm nay, thông tin về việc mở bán dự án này cũng sẽ được đăng tải công khai trên Cổng thông tin điện tử Sở Xây dựng Hà Nội.
Đối với dự án Khu nhà ở xã hội IEC (IEC Residences), tại ô quy hoạch B3-2 thuộc phân khu đô thị S5, xã Tứ Hiệp, huyện Thanh Trì. Chủ đầu tư dự án là CTCP Đầu tư Xây dựng và Cơ điện IEC.
Hiện dự án này đang tiếp nhận hồ sơ đăng kí mua đợt hai (từ ngày 5/5 đến ngày 16/7, không bao gồm thứ 7, chủ nhật, ngày lễ). Thời gian nhận hồ sơ buổi sáng từ 8h30 đến 11h30, chiều từ 13h30 đến 16h30. Địa chỉ liên hệ và nộp hồ sơ: CTCP Đầu tư Xây dựng và Cơ điện IEC, thôn Cổ Điển A, Xã Tứ Hiệp, huyện Thanh Trì; email: info@ieccorp.com.vn; hotline: 0335118899; website của chủ đầu tư: http://www.nhaoxahoiiec.vn.
Truy cập vào website của các chủ đầu tư do Sở Xây dựng cung cấp nói trên, khách hàng cũng có thể thấy rõ các thông báo về giá bán, thời gian, địa điểm, hình thức nộp hồ sơ đăng kí mua nhà ở xã hội. Có chủ đầu tư cũng lưu ý một số điều nhằm giúp khách hàng tránh nguy cơ bị trục lợi sai qui định.
Điển hình, CTCP Đầu tư Xây dựng NHS lưu ý khách hàng rằng: "Chủ đầu tư chỉ tiếp khách hàng đến nộp hồ sơ tại địa điểm duy nhất nêu trên (Công ty NHS, tầng 01, nhà N09B1, KĐT mới Dịch Vọng)"; "Yêu cầu người đứng đơn (hoặc vợ/chồng) trực tiếp nộp hồ sơ, kí giấy biên nhận hồ sơ, đăng kí nguyện vọng diện tích căn hộ và bốc thăm quyền mua (nếu có), vị trí căn hộ. Không nhận hồ sơ thông qua các hình thức ủy quyền".
Chủ đầu tư dự án IEC Thanh Trì cũng lưu ý khách hàng: "Công ty IEC chỉ tiếp nhận hồ sơ tại một địa điểm duy nhất (Công ty IEC, thôn Cổ Điển A, Xã Tứ Hiệp, huyện Thanh Trì), khuyến cáo quí khách hàng đến đúng địa chỉ của công ty để được hướng dẫn và nộp hồ sơ, tránh các đối tượng lợi dụng để trục lợi sai qui định về mua bán nhà ở xã hội."
Thậm chí, tháng 5 vừa qua, trả lời phỏng vấn báo Pháp luật Việt Nam, ông Nguyễn Văn Dũng - Phó tổng Giám đốc CTCP Đầu tư Xây dựng và Cơ điện IEC đã đề cập đến việc hiện nay có một số thông tin không chính xác, gây nhiễu loạn thị trường, gây bất lợi cho chủ đầu tư và khách hàng của một số người nhằm trục lợi từ dự án. Theo ông Dũng, công ty của ông từng gửi văn bản tới công an địa phương đề nghị phối hợp điều tra, xử lí đối với các trường hợp này.
Mặc dù thông tin về các dự án nhà ở xã hội được Sở Xây dựng và chủ đầu tư thông tin đầy đủ, nhưng không phải người dân nào cũng đủ am hiểu về qui trình mua nhà ở xã hội và tiếp cận được các thông tin chính thống này. Chính vì vậy, không ít người mua đã phải chi một khoản tiền lớn cho các công ty môi giới (hay còn được gọi là sàn bất động sản) dưới hình thức "hợp đồng tư vấn". Khi nhận ra các công ty môi giới thực chất không giúp được gì trong việc mua nhà ở xã hội, một số khách hàng quyết đòi lại số tiền đã chi ra. Chúng tôi sẽ thông tin chi tiết vấn đề này ở bài viết tới.