Năm Kỷ Hợi, tại nơi người dân cho 'ông lợn' ăn cháo gạo nếp, mắc màn ngủ có gì thay đổi?

Theo truyền thống, vào ngày 13 tháng Giêng hàng năm, người dân xã La Phù (huyện Hoài Đức, Hà Nội) sẽ tổ chức lễ rước "ông lợn". Theo sử sách ghi lại thì hội rước lợn là để tưởng nhớ công ơn của Đức thành hoàng Tĩnh Quốc Tam Lang thời Hùng Duệ Vương thứ 6.

Lễ rước "Ông lợn" được tổ chức vào ngày 13 tháng Giêng hàng năm tại La Phù (Hoài Đức, Hà Nội). (Ảnh: Đình Tuệ).

Trao đổi với chúng tôi, chị Trang, cán bộ văn hóa xã La Phù (Hoài Đức, Hà Nội) cho biết, theo truyền thống tổ chức lễ hội tại xã La Phù thì cứ 5 năm xã sẽ tổ chức lễ hội to (hay còn gọi là Đại đám) một lần. Những năm còn lại, tổ chức lễ hội bình thường.

“Năm 2015, chúng tôi đã tổ chức Đại đám và theo truyền thống thì đến năm 2020 sẽ tổ chức Đại đám tiếp. Năm 2019, mặc dù là năm Kỷ Hợi nhưng xã vẫn tổ chức lễ hội rước “ông lợn” bình thường”, chị Trang nói.

Chia sẻ về truyền thống rước lợn, ông Trần Văn Chúc (80 tuổi), một vị cao niên trong xã cho biết, lễ hội này được tổ chức khoảng 300 năm nay để tưởng nhớ công ơn của thành hoàng làng Tĩnh Quốc Tam Lang thời Hùng Duệ Vương thứ 6.

Ông Chúc cho biết thêm, vào dịp lễ hội, mỗi thôn sẽ cúng tế một “Ông lợn” để tưởng nhớ công ơn thành hoàng làng. Tuy nhiên, chỉ có 6 “ông lợn” được vào cung điện để tế lễ, còn lại được sắp xếp ngoài sân đình.

“Truyền thống rước “ông lợn” ở La Phù trên 300 năm nay và những “Ông lợn” được cúng tế đều phải chọn lọc kĩ lưỡng”, ông Chúc thông tin.

Chia sẻ về việc chọn lợn, ông Chúc cho hay, vào tháng 2 hàng năm, làng sẽ chọn một gia đình phải đảm bảo đẩy đủ các quy định của làng.

Ông Chúc chia sẻ về việc nuôi và chăm sóc "ông lợn" để tổ chức lễ hội ở La Phù. (Ảnh: Công Phương).

Theo đó, người được chọn nuôi lợn phải có ông bà, bố mẹ song toàn (còn sống khỏe mạnh), gia đình có đủ con trai và con gái, làm ăn phải nề nếp, lối sống văn minh, không tệ nạn. Gia đình không cần phải giàu có, nhưng cũng không quá nghèo túng.

Còn một số gia đình, bố mẹ tốt nhưng con cái nghiện ngập, cờ bạc thì không được chọn. Những gia đình được chọn nuôi, nhưng trong năm đó bất ngờ có tang thì “Ông lợn” sẽ được chuyển sang gia đình khác có đủ những tiêu chuẩn trên để tiếp tục nuôi.

Khi gia đình được chọn nuôi lợn rồi sẽ đi tìm lợn về nuôi làm lễ. Lợn được chọn phải đảm bảo đủ tiêu chuẩn như: Lợn đực, mông vai nở nang, lưng thẳng như đòn gánh, tai to, người trắng hồng chứ không được có bất cứ một đốm nào trên cơ thể.

Thời điểm mua lợn có thể đã 40 - 60 kg hoặc 80 kg nhưng phải đảm bảo đến thời điểm làm lễ, “ông lợn” phải đảm bảo nặng khoảng 270 - 300kg.

Chia sẻ về việc chăm sóc và nuôi lợn, ông Chúc cho hay, gia đình nuôi lợn phải tuyệt đối không được cho ăn cám tăng trọng, không được cho người lạ vào xem vì có thể mất thiêng dẫn tới “ông lợn” ốm hoặc chết.

Thực phẩm cho “ông lợn” bao gồm cháo, rau củ, quả. Đặc biệt, không được nấu đồ thừa, kể cả cơm trắng nhà ăn. Bên cạnh đó, chuồng lợn luôn được vệ sinh sạch sẽ hàng ngày.

“Vào mùa Hè, lợn được tắm và rửa sạch chuồng dễ dàng nhưng vào mùa đông, gia đình nuôi phải pha nước nóng để tắm rửa chuồng cho “ông lợn”. Ngoài ra, gia chủ còn phải đốt than sưởi ấm, bật máy sưởi để “ông lợn” khỏi ốm. Nếu lợn có ốm, cần gọi bác sĩ thú y đến ngay nhưng tuyệt đối không được tiêm thuốc”, ông Chúc nói.

Một tháng trước thời điểm tổ chức lễ hội, gia đình nuôi “ông lợn” phải nấu cháu gạo nếp cùng rau củ quả cho “ông lợn” ăn và tránh lợn bị các nốt đỏ, muỗi đốt, chủ nuôi lợn phải mắc màn cho “ông lợn”.

“Ông lợn khi cho lên kiệu để tế lễ có dáng và da càng đẹp thì dân làng tin rằng trong năm ấy sẽ gặp những điều thuận lợi khi làm ăn và ngược lại. Do đó, trong tất cả công đoạn đều phải làm chỉnh chu và tận tâm”, ông Chúc nhấn mạnh.

Cận cảnh những 'Ông lợn' nặng 200 kg tại lễ hội La Phù Tối ngày 9/2, hàng nghìn người dân đã đổ về xã La Phù (Hoài Đức, Hà Nội) để cùng tham gia lễ hội rước lợn ...