Nhìn lại toàn cảnh dự án nuôi bò nghìn tỉ tai tiếng của Công ty Bình Hà

Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) mới đây đã ra kết luận điều tra, đề nghị truy tố 12 bị can trong vụ án xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) và một số công ty.

Theo kết luận điều tra, ông Hà giữ chức Chủ tịch HĐQT BIDV giai đoạn 2008-2016, đại diện 40% vốn Nhà nước tại ngân hàng này. Khi đương nhiệm, ông Hà đã vi phạm qui chế làm việc của BIDV, có biểu hiện áp đặt, thiếu dân chủ trong chỉ đạo. Ông lấy danh nghĩa BIDV trực tiếp thực hiện các hoạt động xúc tiến đầu tư tại tỉnh Hà Tĩnh cho công ty sân sau trái qui định.

Ông Hà chỉ đạo và phê duyệt cấp tín dụng với các điều kiện ưu đãi trong khi công ty sân sau là Công ty Cổ phần Chăn nuôi Bình Hà không đủ năng lực tài chính về vốn tự có và năng lực thực hiện dự án chăn nuôi bò tại Hà Tĩnh.

Lãnh đạo công ty sau khi được phê duyệt cho vay và nhận tiền giải ngân đã chiếm đoạt để sử dụng cá nhân hoặc sử dụng vốn vay không đúng mục đích. Dự án liên tục thua lỗ phải dừng hoạt động, gây thiệt hại hơn 1.500 tỉ đồng cho BIDV.

Hành vi của ông Hà phạm vào tội Vi phạm qui định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, theo điều 206 Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, tháng 7/2019, ông Hà tử vong về bệnh lí khi đang tạm giam nên Cơ quan cảnh sát điều tra (Bộ Công an) đã đình chỉ điều tra bị can.

Lịch sử một dự án tai tiếng

Dự án chăn nuôi bò giống và bò thịt do Công ty Cổ phần Chăn nuôi Bình Hà làm chủ đầu tư có thể nói là một “siêu dự án” trong lĩnh vực nông nghiệp, thuộc hàng các dự án nông nghiệp lớn nhất miền Bắc.

Theo quyết định bổ sung qui hoạch, chấp thuận chủ trương đầu tư và giới thiệu địa điểm khảo sát thực hiện dự án mà UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành vào ngày 15/4/2015, tổng diện tích dự kiến khảo sát của dự án khoảng 6.119,28 ha; qui mô đầu tư dự kiến khoảng 150.000 con bò/năm; tổng mức đầu tư là 4.223 tỉ đồng.

Dự án được triển khai tại 4 xã của huyện Cẩm Xuyên và 3 xã của huyện Kỳ Anh. Thời gian hoạt động của dự án là 50 năm kể ngày ngày có quyết định cho thuê đất.

Thời điểm đó, dự án được kì vọng góp phần phát triển chăn nuôi bò giống, bò thịt theo quy trình công nghệ cao, với sản phẩm bò thịt chất lượng cao phục vụ xuất khẩu và tiêu thụ trong nước, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người dân địa phương, góp phần thực hiện hiệu quả đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới.

Ngày 6/5/2015, UBND tỉnh Hà Tĩnh cấp giấy chứng nhận đầu đầu tư, chứng nhận Công ty Bình Hà thực hiện dự án đầu tư nuôi bò giống và bò thịt.

Để thực hiện dự án, từ giữa năm 2015 - 2016, tỉnh Hà Tĩnh đã điều chỉnh toàn bộ diện tích qui hoạch phát triển cao su, hoa màu, rừng sản xuất trên địa bàn hai huyện này sang qui hoạch phát triển chăn nuôi, trồng cỏ.

Ngoài ra, hàng trăm ha diện tích đất rừng sản xuất, đất trồng hoa màu tại các xã Cẩm Mỹ, Cẩm Quan (huyện Cẩm Xuyên) và Kỳ Tây, Kỳ Hợp (huyện Kỳ Anh) cũng được thu hồi để triển khai dự án.

Trong quá trình thực hiện dự án, Công ty Bình Hà đã nhiều lần đề nghị tỉnh Hà Tĩnh thực hiện các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng phục vụ dự án như: rút ngắn thời gian công khai, phê duyệt và thanh toán tiền bồi thường, gia hạn thời gian nộp báo cáo đánh giá tác động môi trường trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, không thực hiện các thủ tục cấp phép xây dựng…

Đáp ứng những đề nghị của nhà đầu tư, cùng với việc thành lập các tổ công tác liên ngành để đôn đốc các địa phương phối hợp, hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan gia hạn việc thực hiện các thủ tục của dự án theo qui định.

Từ khi được cấp phép đầu tư, Công ty Bình Hà xây được 65 chuồng trại, hai khu nhà điều hành, 19 kho chứa và các công trình phụ trợ, trồng được cỏ trên diện tích 678ha.

Sau một thời gian nuôi bò, cuối năm 2017, công ty này bất chấp qui định, phớt lờ, cày phá hàng trăm ha cỏ để chuẩn bị trồng chuối. Nhà chức trách Hà Tĩnh đánh giá việc chuyển đổi sang trồng chuối là trái qui định.

Theo tính toán, từ khi thực hiện đến nay, dự án chỉ đạt qui mô gần 15.000 con bò/năm, đã xuất bán khoảng 43.000 con sau khi đã vỗ béo, lượng bò nhập về và thả nuôi giảm dần theo từng năm. Đến thời điểm hiện tại trong trang trại bỏ hoang.

Khi các cơ quan chức năng đang "nóng" lên vì dự án đầu tư hàng nghìn tỉ đồng không đạt hiệu quả như mục tiêu đặt ra, cuối năm 2017, Công ty Bình Hà âm thầm chuyển đổi một phần rất lớn diện tích trồng cỏ sang trồng 212ha chuối thương phẩm. Thế nhưng sau hơn 1 năm chuyển đổi sang trồng chuối, toàn bộ "kỳ vọng" duy nhất trong đại dự án này chỉ còn là bãi chuối bị chặt phá ngổn ngang, thành nơi chăn thả bò...

Bình Hà - Doanh nghiệp non trẻ được giao nghìn tỷ làm siêu dự án

Công ty Cổ phần Chăn nuôi Bình Hà (trụ sở chính tại số 88 Phan Đình Phùng, phường Tân Giang, TP. Hà Tĩnh) được thành lập vào ngày 10/4/2015.

Như vậy, doanh nghiệp này thành lập khoảng 5 ngày trước khi được tỉnh Hà Tĩnh chấp thuận chủ trương đầu tư và giới thiệu địa điểm khảo khảo sát thực hiện dự án nuôi bò giống và bò thịt tại địa phương này.

Ngành nghề kinh doanh chính của công ty là chăn nuôi trâu bò và các ngành phụ khác như trồng cây, chăn nuôi gia cầm, chăn nuôi lợn, ngựa, lừa, la…

Công ty Bình Hà có vốn điều lệ ban đầu là 200 tỉ đồng, gồm 3 cổ đông sáng lập là ông Đinh Văn Dũng (sinh năm 1965, quê Gia Lai) nắm 45% vốn cổ phần, ông Thái Thành Vinh (quê TP. HCM) nắm 30% vốn và ông Trần Anh Quang (sinh năm 1982, quê Bình Định) nắm 25% vốn.

Lòng vòng chiếc ghế Tổng giám đốc

Ban đầu người đại diện theo pháp luật của Công ty Bình Hà là ông Đinh Văn Dũng - Tổng giám đốc và cũng là người nắm nhiều cổ phần nhất.

Đến tháng 1/2016, công ty này tăng vốn điều lệ lên gấp đôi từ 200 tỉ đồng lên 400 tỉ đồng và đổi địa chỉ trụ sở chính tại số 2, Nguyễn Đình Liễn, thị trấn Cẩm Xuyên, huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh.

Tháng 10/2016, ông Trần Anh Quang lên ngồi ghế Tổng giám đốc thay thế ông Dũng.

Tháng 12/2016, Công ty Bình Hà đăng ký thêm ngành nghề kinh doanh phụ là kinh doanh bất động sản và tư vấn, môi giới, đấu giá bất động sản. Đồng thời doanh nghiệp này cũng đổi địa chỉ trụ sở chính tại thôn 1, xã Cẩm Quan, huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh.

Nhưng một năm sau đó, ông Dũng lại trở lại thay ông Quang làm Tổng giám đốc kiêm người đại diện theo pháp luật của Công ty Bình Hà.

Tuy nhiên, vào giữa tháng 6/2018, ông Đinh Văn Dũng bị Công an Hà Tĩnh khởi tố và bắt tạm giam, vị trí Tổng giám đốc công ty lại thuộc về ông Quang.