Ông Biden cải tạo bộ máy, chờ ngày phục hưng nước Mỹ

Trong bài phát biểu mừng chiến thắng tối 7/11, ông Joe Biden cho biết vào ngày 9/11, ông sẽ công bố một tổ công tác đặc biệt gồm các nhà khoa học và chuyên gia để phát triển một "kế hoạch chi tiết" nhằm kiểm soát đại dịch vào thời điểm ông nhậm chức.

Ông Biden cho hay kế hoạch trên sẽ được "xây dựng trên nền tảng khoa học" và "xuất phát từ lòng trắc ẩn, cảm thông và quan tâm".

Theo AP, Tổng thống đắc cử Biden đã chỉ định cựu Tổng Y sĩ Mỹ Vivek Murthy và cựu Giám đốc Cục Quản lí Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) David Kessler làm đồng chủ tịch của tổ công tác sắp triển khai. Các thành viên khác của tổ này dự kiến sẽ được công bố trong ngày 9/11.

Năm 2014, ông Murthy được cựu Tổng thống Barack Obama bổ nhiệm làm Tổng Y sĩ Mỹ trong 4 năm nhưng bị buộc phải từ chức sau khi nhiệm kì của Tổng thống Trump bắt đầu vài tháng. Ông Kessler được bổ nhiệm làm Giám đốc FDA dưới thời cựu Tổng thống George H.W. Bush (Bush cha) và phục vụ đến hết nhiệm kì đầu của cựu Tổng thống Bill Clinton.

Cố vấn Ted Kaufman cho biết trong vài ngày tới, nhóm chuyển tiếp của ông Biden sẽ tập trung vào "các vấn đề cơ bản" để xây dựng chính quyền mới.

Theo các quan chức của nhóm chuyển tiếp, cũng trong tuần này, ông Biden sẽ triển khai các tổ đánh giá gồm những nhân viên có quyền tiếp cận các cơ quan chủ chốt trong chính quyền hiện tại để chuẩn bị cho quá trình chuyển giao quyền lực.

Theo AP, các tổ đánh giá sẽ thu thập và xem xét một loạt thông tin như quyết định ngân sách và nhân sự, các qui định đang chờ xử lí và các đầu việc khác đang được nhân viên của chính quyền hiện tại thực hiện.

Hiện nay, các quan chức Nhà Trắng không làm rõ liệu họ có hợp tác với các tổ đánh giá của ông Biden hay không.

Bà Kate Bedingfield, phó giám đốc chiến dịch tranh cử của ông Biden, khẳng định: "Mọi người đều muốn đất nước tiến về phía trước". Cũng theo bà, ông Biden và Phó Tổng thống đắc cử Kamala Harris "có cơ hội hành động để kiểm soát đại dịch và đưa nền kinh tế Mỹ về quĩ đạo cũ".

Hiện vẫn chưa rõ liệu đương kim Tổng thống Trump và chính quyền của ông có hợp tác hay không. Đến nay ông Trump chưa công nhận chiến thắng của đối thủ Biden và tuyên bố sẽ chính thức khởi kiện từ ngày 9/11.

Cố vấn của ông Biden, bà Jen Psaki đã kêu gọi người đứng đầu Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp (GSA) do ông Trump bổ nhiệm nhanh chóng công nhận ông Biden là tổng thống đắc cử. Điều này sẽ giải phóng nguồn ngân sách cho quá trình chuyển tiếp và dọn đường cho nhóm của ông Biden bắt đầu thực hiện quá trình chuyển đổi tại các cơ quan chính phủ.

Trong một bài đăng trên Twitter, bà Psaki nói: "An ninh quốc gia và lợi ích kinh tế của nước Mỹ phụ thuộc vào việc chính phủ liên bang có báo hiệu rõ ràng và nhanh chóng rằng chính phủ sẽ tôn trọng ý chí của người dân và tham gia vào quá trình chuyển giao quyền lực một cách suôn sẻ và hòa bình".

Hôm 8/11, một nhóm cựu quan chức lưỡng đảng từ chính quyền ông Obama, ông W. Bush (Bush con) và ông Clinton đã ra tuyên bố kêu gọi chính quyền ông Trump "ngay lập tức bắt đầu quá trình chuyển tiếp hậu bầu cử".

Một số cái tên nổi bật có thể kể đến Chánh văn phòng Nhà Trắng Josh Bolten và Bộ trưởng Bộ Dịch vụ Dân sinh Michael Leavitt của chính quyền W. Bush, Chánh văn phòng Nhà Trắng Thomas "Mack" McLarty của chính quyền Clinton và Bộ trưởng Bộ Thương mại Penny Pritzker của chính quyền Obama.

"Đây là một mùa tranh cử cam go và căng thẳng. Tuy nhiên, trong lịch sử có rất nhiều ví dụ về việc các tổng thống đương nhiệm ân cần hỗ trợ người kế nhiệm của họ", các cựu quan chức nhấn mạnh.

Bổ nhiệm nhân sự cho vừa lòng lưỡng đảng

Theo AP, trợ lí của ông Biden cho biết Tổng thống đắc cử và nhóm chuyển tiếp của ông đã liên lạc với các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa.

Trong vài ngày tới, ông Biden sẽ phải đối mặt với các quyết định nhân sự quan trọng. Khoảng thời gian chuyển tiếp kéo dài 10 tuần vốn dĩ đã rất căng thẳng. Năm nay, do quá trình xác định người chiến thắng mất nhiều thời gian, giai đoạn chuyển tiếp đã bị rút ngắn đáng kể.

Ông Biden có thể sẽ chưa lựa chọn các vị trí quan trọng trong Nội các trong nhiều tuần. Tuy nhiên, ông Biden vốn xây dựng chiến dịch tranh cử xoay quanh sức mạnh của lưỡng đảng và trong vài ngày sau cuộc bầu cử hôm 3/11, ông cũng cam kết trở thành tổng thống của mọi người dân Mỹ.

Điều đó cho thấy ông có thể sẵn sàng bổ nhiệm một số nghị sĩ Đảng Cộng hòa vào các vị trí cấp cao trong chính quyền.

Nhiều cựu quan chức Đảng Cộng hòa đã bắt đầu xa lánh ông Trump để ủng hộ chiến dịch của ông Biden. Nếu ông Biden lựa chọn một số cựu nhân viên của Tổng thống Trump cho chính phủ mới, quyết định của ông có thể xoa dịu các nghị sĩ Đảng Cộng hòa ở Thượng viện.

Tuy nhiên, một số người lo ngại rằng các nghị sĩ Đảng Cộng hòa ở Thượng viện bất hợp tác có thể buộc ông Biden phải thu hẹp qui mô chiến dịch đầy tham vọng của mình.

Trước đó, ông hứa sẽ mở rộng cơ hội chăm sóc sức khỏe và dẫn dắt Quốc hội thông qua một gói cứu trợ kinh tế dựa vào đầu tư của chính phủ liên bang vào công nghệ xanh và tạo lập việc làm để giúp chống lại biến đổi khí hậu.

Ngoài ra, nỗ lực hòa giải lưỡng đảng của ông Biden cũng có thể gặp trở ngại khi ông Trump từ chối rút lui. Cuộc chiến pháp lí của ông Trump đã bắt đầu tại một số bang có kết quả gây tranh cãi, song đến nay sự việc chưa ngã ngũ.