'Ông Trump không nên ân xá cho chính mình'

Cựu Bộ trưởng Barr chia sẻ lập trường của mình với tổng thống trước khi từ chức vào tháng trước. Trong những tuần gần đây ông Trump đã nêu lên ý tưởng ân xá cho bản thân và các thành viên gia đình. Sau cuộc tấn công vào Điện Capitol hôm 6/1, không rõ liệu ông Trump còn giữ ý định ân xá này hay không.

Ông Trump đang phải chịu chỉ trích nặng nề vì kích động đám đông tràn vào tòa nhà Quốc hội. Cuối tuần trước, quyền Công tố viên của Washington nói với tờ NPR rằng các công tố viên hàng đầu sẽ theo sát mọi manh mối điều tra để xác định vai trò của từng người trong vụ tấn công dù cho có phải đụng đến quan chức chính phủ.

Các quan chức Nhà Trắng cũng đang xem xét cách cuộc điều tra liên bang về cuộc bạo loạn ảnh hưởng đến các lệnh ân xá khác mà tổng thống Trump đã thảo luận, chẳng hạn như đối với luật sư riêng Rudy Giuliani. Trong cuộc biểu tình ngày 6/1, ông Giuliani đã kêu gọi "dùng sức mạnh để phân xử tranh chấp" trước khi đám đông xông vào Điện Capitol.

Dự kiến ông Trump sẽ ban hành thêm hàng loạt lệnh ân xá trước khi rời Nhà Trắng.

Quyền lực ân xá của tổng thống chưa bao giờ bị thách thức. Cả cựu Bộ trưởng Barr lẫn cố vấn Cipollone đều cho rằng việc ông Trump thử ân xá cho bản thân là ý tưởng tồi. Ông Barr tin rằng bản ghi nhớ pháp lý năm 1974 của Bộ Tư pháp viết rằng tổng thống không thể tự ân xá cần phải được tuân thủ. 

Bản ghi nhớ của Bộ Tư pháp nêu rõ rằng theo "quy tắc căn bản rằng không ai có thể là thẩm phán trong vụ việc của chính mình, Tổng thống không thể ân xá cho bản thân".

Tuy nhiên, bản ghi chú viết rằng tổng thống tại nhiệm có thể từ chức và được ân xá bởi phó tổng thống sau khi người này nhậm chức. Kịch bản này thực sự đã xảy ra khi Tổng thống Gerald Ford ân xá cho Richard Nixon vào năm 1974.

Hai người thân cận với phó tổng thống cho biết ít có khả năng ông Pence sẽ ra lệnh ân xá cho ông Trump theo kịch bản trên. Ông Pence là đồng minh trung thành của tổng thống nhưng gần đây đã trở nên bực bội và thất vọng vì hành vi của ông Trump xoay quanh cuộc bạo loạn.

Theo CNN, ông Trump vẫn có thể tự ân xá ngay cả khi các quan chức chính quyền không đồng tình. Tuy nhiên, lệnh tự ân xá chỉ áp dụng cho các tội danh liên bang và không bảo vệ được ông Trump khỏi hành động của các bang, bao gồm cuộc điều tra của New York về tài chính cá nhân và doanh nghiệp của Trump. Hành động tự ân xá của tổng thống cũng có thể bị thách thức tại tòa án.

Việc ông Barr và ông Cipollone phản đối tổng thống tự ân xá là hành động đáng chú ý. Cả hai đều là những người bảo vệ mạnh mẽ việc ông Trump nắm giữ quyền hành pháp lớn trong cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử 2016 và cuộc luận tội năm 2020.

Gần đây, cả ông Barr lẫn ông Cipollone đều bất đồng với tổng thống về các cáo buộc gian lận phiếu bầu. Ông Barr từ chức vào tháng 12 sau khi công khai tuyên bố không có bằng chứng gian lận tràn lan. Ông Cipollone cũng cân nhắc rời khỏi Nhà Trắng trong thời gian gần đây sau khi bất đồng sâu sắc với việc tổng thống muốn sử dụng văn phòng của ông để lật ngược kết quả bầu cử.