Thất thu, bất ổn với hàng vạn căn hộ tự doanh: Ai chịu trách nhiệm?

Cho thuê căn hộ: Mỗi nơi mỗi kiểu

Trong những năm qua, tại khu vực ven biển miền Trung, đặc biệt các thành phố biển như Đà Nẵng, Nha Trang, nơi xuất hiện hàng chục nghìn căn hộ ở các dự án chung cư ven biển, các dự án condotel...tự cho thuê, kinh doanh (còn gọi là căn hộ tự doanh), tình trạng mất an ninh, trật tự diễn ra rất phức tạp và phổ biến.

Như Dân trí đã nêu, tại các tòa chung cư của Khu chung cư Mường Thanh Viễn Triều ở thành phố Nha Trang (Khánh Hòa), các hộ dân tại đây thường cho thuê đủ thứ dịch vụ: Cho người nước ngoài và trong nước đi du lịch ở, cho các doanh nghiệp thuê làm văn phòng kinh doanh, cho thuê nhà ở dài hạn...

Tại các toà nhà này, dù đã có quy định cho thuê, kinh doanh gì cũng phải khai báo, kê khai với đơn vị quản lí toà nhà. Tuy nhiên, thực trạng căn hộ chỉ được phép 2-3 người ở thuê nhưng khi kiểm tra số lượng lên tới cả chục người là chuyện bình thường.

Đã có rất nhiều vụ việc lộn xộn được ghi nhận tại đây trong thời quan vừa qua như vụ bắt giữ 14 người Trung Quốc sử dụng máy tính, thiết bị hoạt động trái pháp luật tại một căn hộ trong tòa chung cư Mường Thanh- Viễn Triều; trước đó nữa là một số vụ bắt các đối tượng nghiện hút, tàng trữ ma túy đá, thậm chí có cả những tội phạm lẩn trốn truy nã ẩn náu ở các căn hộ cho thuê giá rẻ này...

Hơn thế nữa, trong thời điểm dịch bệnh Covid-19 có nguy cơ lây lan như vừa qua, với những dự án có nhiều căn hộ tự doanh lộn xộn, quản lí yếu kém như vậy, sẽ gây khó khăn lớn cho công tác phòng, chống dịch.

Nói về mặt quản lí thuế, theo một chuyên gia ngành thuế, với khoảng 4000 căn hộ chung cư tại khu Mường Thanh- Viễn Triều, giả sử mỗi năm cho thuê được công suất phòng 50%, giá cho thuê thấp nhất là 500 ngàn đồng/ngày thôi thì nhà nước đã thất thu khoảng 36,5 tỷ đồng thuế VAT. Còn nếu tính thuế thu nhập tính khoán theo hộ cá thể thì cứ lấy cứ một căn hộ được kinh doanh thì với 4000 căn trong 12 tháng, nhà nước thất thu khoảng 48 tỷ đồng nữa.

Nhưng đâu chỉ có dự án Mường Thanh Viễn Triều, cả nước có hàng trăm dự án có tình trạng người dân đã mua nhà tự do cho thuê, hay tự kinh doanh với căn hộ của mình như vậy mà đại đa số không nộp thuế.

Ai chịu trách nhiệm?

Trao đổi với báo chí về tình trạng trên ở Nha Trang, ông Trần Việt Trung, Giám đốc Sở Du lịch Khánh Hòa phân tích, câu chuyện khai thác vận hành kinh doanh du lịch phải xuất phát từ việc bản thân dự án đó có phải là đất ở hay không? Nếu là đất ở, chủ sở hữu căn hộ được phép kinh doanh.

"Tuy nhiên, để được kinh doanh loại hình căn hộ du lịch phải đủ các quy định như: đăng ký kinh doanh, tiếp đến phải đảm bảo các tiêu chuẩn như: Phòng cháy chữa cháy, an toàn thực phẩm…", ông Trung nói.

Nếu đảm bảo những yêu cầu trên, Sở Du lịch địa phương sẽ cấp phép hoạt động. Tiếp đến, chủ sở hữu căn hộ cũng phải hoàn thành nghĩa vụ thuế với nhà nước từ việc khai thác kinh doanh này.

Ông Trần Việt Trung cho rằng, cơ quan quản lí cũng đau đầu vì nhiều hộ kinh doanh căn hộ du lịch theo kiểu hoạt động “chui” khiến Nhà nước thất thu thuế trong hoạt động khai thác du lịch.

Cũng theo ông Trung, nếu dự án căn hộ du lịch xuất phát điểm là đất sản xuất kinh doanh, mọi hoạt động giấy phép kinh doanh du lịch chỉ được cấp cho chủ đầu tư. Chủ căn hộ muốn kinh doanh loại hình này phải có sự thỏa thuận với chủ đầu tư.

Về giải pháp, theo ông Trung, các chủ căn hộ tự kinh doanh phải phối hợp với chủ đầu tư để đạt được thỏa thuận cùng khai thác kinh doanh. Bởi khi người dân tự kinh doanh chui xảy ra hỏa hoạn, chủ đầu tư cũng bị liên đới mà chính họ cũng phải chịu thiệt hại lớn.

Lãnh đạo Sở Du lịch Đà Nẵng cũng bày tỏ lo ngại với việc quản lí với các căn hộ du lịch do người mua tự khai thác. Sở Du lịch cấp phép hoạt động và xếp hạng cho toàn bộ tòa nhà và chủ đầu tư. Việc căn hộ du lịch người dân tự kinh doanh, pháp luật không cấm nhưng phải đảm bảo các điều kiện của Luật Du lịch.

Cung cấp dịch vụ kém chất lượng khi tự kinh doanh

Ông Mauro Gasparotti, Giám đốc, Savills Hotels Châu Á Thái Bình Dương cho rằng: “Một trong những bất cập lớn nhất hiện nay mà chủ sở hữu Condotel nên nhận thức đó là sự thiếu hụt trong công tác quản lí vận hành và chương trình cho thuê. Đối với những dự án như vậy, các căn Condotel thường không được bảo trì, nâng cấp thường xuyên để duy trì chất lượng”.

Theo ông Mauro, việc thiếu bộ máy quản lí tập trung dễ dẫn đến sự cạnh tranh gay gắt trong việc cho thuê giữa các căn Condotel trong cùng một dự án, dẫn tới việc các chủ căn hộ buộc phải giảm giá thuê hoặc cung cấp các dịch vụ kém chất lượng ảnh hưởng đến trải nghiệm của khách lưu trú. Mặt khác, thực trạng này còn có thể gây nên sự xuất hiện ồ ạt các nguồn cung với chất lượng quản lí không đạt chuẩn trên thị trường, ảnh hưởng đến tình hình du lịch chung của khu vực và khiến cho các sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng được hoạch định tốt gặp khó khăn trong việc đạt được giá phòng cao.