Trong bối cảnh dịch COVID-19 lan rộng trên phạm vi toàn cầu, năm 2020 là một khoảng thời gian khó khăn đối với ngành du lịch, với lượng khách quốc tế đến Việt Nam chỉ đạt 3,8 triệu lượt, giảm 78% và khách nội địa đạt 56 triệu lượt, giảm hơn 34% so với năm trước.
Theo thống kê của Savills, hầu hết các khách sạn và khu nghỉ dưỡng có kết quả hoạt động kinh doanh giảm sút, một số ít phải quyết định đóng cửa tạm thời.
Thị trường ghi nhận sự giảm mạnh cả về công suất thuê phòng và mức giá phòng trung bình ngày (ADR). Ước tính doanh thu phòng tại một số khu vực giảm gần 70% so với năm 2019. Tại Hà Nội và TP HCM, công suất phòng cho năm 2020 đạt lần lượt là 32% và 23%, giảm mạnh so với mức 80% và 72% vào năm 2019.
Nhìn chung, mức công suất phòng tại thị trường Việt Nam giảm từ mức 62% đạt được trong năm 2019 xuống chỉ còn 24% vào năm 2020.
Tháng 1 năm nay, thị trường du lịch có nhiều khởi sắc, mảng kinh doanh MICE (hội nghị hội thảo) sôi nổi, nhiều khu nghỉ dưỡng nhận được yêu cầu đặt phòng từ khách đoàn.
Nhận định về triển vọng phục hồi của ngành du lịch Việt Nam, ông Mauro Gasparotti, Giám đốc Savills Hotels Châu Á Thái Bình Dương, cho rằng thị trường năm 2021 dự kiến sẽ tương tự như năm 2020, ít nhất là cho đến khi các hoạt động du lịch quốc tế được khôi phục trở lại. Trải qua một năm khó khăn, hầu hết các khách sạn đã và đang thích nghi với trạng thái “bình thường mới”.
Với doanh thu ở mức tối thiểu, ông Gasparotti cho rằng, các khách sạn phải tập trung cân đối các khoản chi phí để có thể đạt được điểm hòa vốn hoạt động.
Một số điểm đến như Phú Quốc hoặc Vũng Tàu lại có kết quả hoạt động khá tích cực, đặc biệt trong tháng 12/2020 và tháng 1 khi nhu cầu du lịch từ nguồn khách địa phương và doanh nghiệp gia tăng đáng kể. Các khách sạn thành phố cũng ghi nhận sự gia tăng nhu cầu từ tổ chức hội nghị hội thảo.
Tuy nhiên, sự bùng phát dịch bệnh gần đây ở hai địa phương Hải Dương và Quảng Ninh đã lại một lần nữa ảnh hưởng đến ngành du lịch cả nước.
Ông Mauro Gasparotti nhận định, sự tái bùng phát dịch bệnh ngay lập tức đã tác động đến ngành du lịch nói chung và ngành dịch vụ khách sạn nói riêng, nhiều chuyến bay bị hủy bỏ, một số khu vực phải thực hiện giãn cách xã hội.
Tác động từ dịch bệnh không chỉ ảnh hưởng ở nơi bùng phát dịch mà ở gần như mọi nơi cần tiếp cận đến bằng đường hàng không. Trước khi dịch bệnh tái bùng phát, ngành khách sạn đã kỳ vọng sự gia tăng nhu cầu du lịch trong và sau Tết sẽ đem đến một bước khởi đầu tốt trong năm. Tuy nhiên, tình hình hiện tại đang ảnh hưởng đến nhu cầu đi lại và du lịch trong những ngày gần đây.
Theo ước tính của một đơn vị vận tải hàng không, số lượng khách vận chuyển đã giảm 15% so với tuần trước đó ngay khi những ca bệnh đầu tiên được công bố. Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất cũng ước tính số lượng khách phục vụ trung bình trong một ngày trong giai đoạn cao điểm Tết Nguyên Đán giảm 26,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
Bên cạnh đó, theo dữ liệu từ OTA Insight, nhu cầu tìm kiếm chuyến bay đến Đà Nẵng và TP HCM trong dịp Tết đã giảm lần lượt 35% và 34% so với tuần trước đó kể từ khi thông tin dịch bệnh được công bố. Một số công ty đã ngay lập tức gửi yêu cầu hạn chế đi lại cho nhân viên cũng như hạn chế việc tham dự các sự kiện hoặc hội nghị.
Trong bối cảnh này, một số hội nghị đã phải tạm dừng hoặc bị trì hoãn do lo ngại tình hình sẽ chuyển biến phức tạp. Điều này đã ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh MICE của các khách sạn thành phố khi giai đoạn này vốn dĩ là mùa cao điểm từ nhu cầu tổ chức sự kiện và hội nghị.
Ông Mauro Gasparotti cho rằng sự cố lây nhiễm trong cộng đồng gần đây cho thấy tác động dai dẳng của dịch bệnh lên ngành du lịch. Các doanh nghiệp lữ hành và lưu trú đã có kinh nghiệm hơn trong việc ứng biến với các sự cố, tuy nhiên đợt bùng phát dịch ngay trước thời điểm Tết đã gây trở ngại không nhỏ khi tác động trực tiếp đến tâm lý khách du lịch.
Vị này cũng bày tỏ hy vọng dịch COVID-19 sẽ sớm được kiểm soát, Việt Nam có thể nhập khẩu vắc xin, đồng thời thúc đẩy nghiên cứu hoàn thiện sản xuất trong nước. Khi đó, người dân cảm thấy anh toàn để di chuyển, kinh doanh, du lịch. Đây cũng là động lực chính trong ngắn hạn để hỗ trợ sự hồi phục ngành du lịch Việt Nam.
Trước đó, Giám đốc Savills Hotels Châu Á Thái Bình Dương từng đưa ra dự báo rằng, do ảnh hưởng của tác động kinh tế toàn cầu và diễn biến khó lường trước của dịch COVID-19, dự đoán việc khôi phục hoàn toàn ngành du lịch nghỉ dưỡng có thể sẽ diễn ra vào năm 2021.
An toàn là một yếu tố vô cùng quan trọng trong ngành du lịch và mọi người sẽ chỉ bắt đầu đi du lịch trở lại khi họ cảm thấy thật sự an toàn. Nhu cầu du lịch trong nước sẽ đóng vai trò quan trọng trong thời gian tới, đặc biệt là nhóm du khách trẻ. Tiếp sau đó, việc dần mở cửa trở lại đối với một số quốc gia đóng vai trò quan trọng với ngành du lịch của Việt Nam.