Tiền Giang xây dựng đô thị biển đầu tiên

Làng biển lâu đời

Là một làng biển rất lâu đời, thị trấn Vàm Láng đến nay vẫn còn lưu truyền những giai thoại lý thú gắn liền với sự ra đời của tên ấp, tên làng, gắn liền với một thời kỳ lịch sử hình thành và phát triển.

Về địa danh “Vàm Láng”, những cư dân cố cựu đất Gò Công lý giải rằng, phía ngoài con rạch Cần Lộc đổ ra sông lớn Soài Rạp thông ra biển có một phần nước rộng và sâu gọi là vàm, cách họng vàm một khoảng có một hà lãng (chỗ nước rộng mênh mông) với nhiều rừng cây dày đặc hai bên bờ nên có nhiều nai đến uống nước. Vì vàm ở gần “láng lộc” nên dân địa phương gọi tắt “Vàm Láng”.

Ở thị trấn Vàm Láng hiện có Lăng Ông Nam Hải gắn liền với một giai thoại rằng: thời ông Huỳnh Văn Bình làm Hương cả (thế kỷ XIX), có một cá Ông lụy, xác tấp vào làng Đồng Hòa (Gia Định) ở bên kia bờ sông Soài Rạp; ông phó Hương cả Vạn phát hiện nhưng chỉ còn khúc giữa của con cá. Dân làng đem về chôn và hốt cốt đem vào đình Kiểng Phước thờ.

Theo thống kê, toàn xã hiện hơn 500 hộ dân sống bằng nghề đánh bắt, nuôi trồng và kinh doanh dịch vụ thủy sản. Số phương tiện khai thác thủy sản biển của các ngư dân trong xã là 476 tàu được đầu tư trang thiết bị khá hiện đại (chiếm 70% tàu cá của huyện), hàng năm mang về đất liền hơn 20.000 tấn hải sản các loại. Riêng trong quý I năm 2023, sản lượng khai thác thủy sản đạt 3.406 tấn.  

Trên địa bàn thị trấn đã hình thành hơn 120 cơ sở sơ chế, chế biến hải sản, chủ lực vẫn là xẻ khô, làm mắm, làm ruốc, sơ chế ghẹ, sơ chế tôm, cua, sơ chế thủy sản đông lạnh phục vụ xuất khẩu, góp phần giải quyết việc làm cho  nhiều lao động nữ ở Vàm Láng có thu nhập tương đối ổn định.

Hoạt động đánh bắt nuôi trồng, chế biến thủy hải sản ở Vàm Láng là điều kiện để hoạt động các dịch vụ nghề cá (sửa chữa tàu, ghe, cung cấp dầu, nước đá) cũng như hoạt động thương mại dịch vụ ở đây phát triển, góp phần giải quyết hàng ngàn lao động địa phương và ở nơi khác đến.

Điểm nhấn cho sự nhộn nhịp của thị trấn vùng biển này là cảng cá Vàm Láng nằm cạnh sông Soài Rạp với hàng trăm phương tiện tàu, ghe ra vào hàng ngày. Cảng cá Vàm Láng từ lâu đã được xem là chợ đầu mối thu mua và trung chuyển hải sản sầm uất nhất của khu vực Gò Công nói riêng và của cả tỉnh Tiền Giang nói chung với số lượng cung cấp vài chục ngàn tấn cá, tôm, mực, ghẹ mỗi năm.

Theo chị Lê Thị Lan (ấp Đôi Ma 1, thị trấn Vàm Láng), mỗi ngày chị ra cảng lựa cá, tôm trong ruốc cho chủ vựa cũng kiếm được hơn 300.000 đồng/ngày, cùng với thu nhập của người chồng đi “bạn” cho một sở đáy sông cầu (từ 7-8 triệu đồng/tháng) cũng đủ sống.

Ngoài ra, lao động nữ ở Vàm Láng còn có việc làm là sơ chế hải sản (bóc vỏ tô, rút ruột bạch tuộc…) ở những điểm thu mua, chế biến cua, ghẹ, cá trong xã, có thu nhập tương đối ổn định.

Đặc biệt là nghề chế biến cá khô truyền thống (chủ yếu tập trung ở khu phố Chợ 1 và khu phố Chợ 2, thị trấn Vàm Láng) với số hộ tham gia có quy mô vừa và nhỏ chiếm 38% trên tổng số hộ dân trong khu vực làm nghề chế biến thủy sản (1.338 hộ), đã góp phần giải quyết việc làm thường xuyên cho hơn 500 lao động, đặc biệt là lao động nữ.

Làng nghề chế biến thủy sản Vàm Láng (trong đó có nghề cá khô) được công nhận vào tháng 8/2013 là tín hiệu vui giúp người dân ở đây có điều kiện được đầu tư để phát triển nghề truyền thống, tăng thu nhập cho gia đình.

Ngoài ra, hoạt động đánh bắt, chế biến thủy – hải sản ở Vàm Láng là điều kiện để hoạt động các dịch vụ nghề cá (sửa chữa tàu, ghe, cung cấp dầu, nước đá) cũng như hoạt động thương mại – dịch vụ ở đây phát triển, góp phần giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động.

Làng nghề đóng tàu biển ở Vàm Láng cũng phát triển mạnh theo nghề cá. Nhiều cơ sở đóng ghe cào trên sông Soài Rạp nổi tiếng bởi thợ có tay nghề. Hàng trăm ghe cào loại lớn của ngư dân cửa sông Soài Rạp được đóng mới ở đây.

Hướng đến đô thị biển tương lai

Từ khi thành lập đến nay, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thị trấn Vàm Láng đã không ngừng phấn đấu đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống vật và tinh thần của nhân dân. Bằng nhiều nguồn vốn đóng góp đầu tư, làm cho bộ mặt trung tâm thị trấn ngày một khang trang, hạ tầng đô thị được hoàn thiện dần, không gian đô thị được mở rộng với đặc trưng của một đô thị vùng biển. Năm 2022, thị trấn Vàm Láng đã đạt danh hiệu Thị trấn đạt chuẩn “Văn minh Đô thị”.

Thị trấn Vàm Láng hôm nay đang chuyển mình vươn lên, mang dáng vóc của một thị trấn vùng biển sầm uất với hệ thống đường sá được xây dựng, nâng cấp, nhiều cơ sở kinh doanh, sơ chế hải sản, kinh doanh ăn uống phát triển mạnh. Nhiều nhà cao tầng được xây dựng khang trang, hệ thống đèn chiếu sáng, đường giao thông, kể cả các con hẻm cũng được nâng cấp mở rộng, giúp người dân vận chuyển hàng hóa và đi lại thuận tiện.

Ông Huỳnh Thanh Toàn, Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch UBND thị trấn Vàm Láng cho biết, thị trấn Vàm Láng tiếp tục nâng cấp hoàn chỉnh hệ thống giao thông nội thị, nâng cấp mở rộng các hẻm thuộc ấp Chợ và ấp Lăng; xây dựng mới các tuyến trục phía bắc Tỉnh lộ 871 hướng về phía biển để tạo môi trường và phát triển du lịch sinh thái. Thị trấn hoàn chỉnh vỉa hè, chiếu sáng và trồng cây xanh các trục đường phố đô thị. Ngoài ra, thị trấn còn lập dự án triển khai các khu nhà ở chính, khu nhà biệt thự phía bắc đường tỉnh 871 hướng về phía biển…

Trong thời gian tới, thị trấn Vàm Láng tiếp tục phát huy nguồn lực các thành phần kinh tế, hoàn thiện hơn nữa cơ sở hạ tầng, chất lượng đô thị để phát triển bền vững, góp phần không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân vùng biển và ven biển, xứng tầm là trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội của khu vực các xã, thị trấn ven biển, tương xứng với vị trí thị trấn biển đầu tiên của tỉnh Tiền Giang.