Động thái đột ngột của ông Trump đã đẩy mạnh cuộc chiến về việc kiểm soát làn sóng nhập cư đang ngày càng gia tăng, dù ông đã rất nỗ lực xây dựng bức tường biên giới nhằm ngăn chặn hàng ngàn người đi từ Trung Mỹ qua Mexico tiến đến biên giới Hoa Kỳ.
Quyết định này của Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ được công bố trên một Tweet và ngay sau đó, tuyên bố này của ông đươc xem như một lời thách thức trực tiếp tới Tổng thống Mexico - ông Andres Manuel Lopez Obrador, điều này thực sự đã khiến cho chính phủ Mexico bất ngờ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Reuters).
Động thái này của ông Trump có nguy cơ là xấu đi mối quan hệ kinh tế giữ Mỹ và Mexico, nhưng xét theo một góc độ khác thì động thái này cũng có thể mở ra một cuộc chiến tranh thương mại mới trong khi cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung vẫn chưa đi đến hồi kết.
Theo thông tin từ Reuters, ông Trump cho biết, mức thuế 5% vào ngày 10/6/2019 và sẽ tăng đều theo từng tháng cho đến khi đạt 25% vào ngày 1/10,2019.
Mức thuế tăng này sẽ dừng lại cho đến khi Mexico đưa ra hành động để dừng lại làn sóng nhập cư bất hợp pháp.
"Mỹ sẽ gỡ bỏ chính sách thuế quan nếu như cuộc khủng hoảng di cư bất hợp pháp được giảm bớt thông qua các hành động hiệu đến từ phía Mexico" - ông Trump nói.
Thông báo này đã làm dấy lên dư luận từ phía các nhà đầu tư, bởi họ lo sợ những mâu thuẫn thương mại này có thể sẽ ảnh hưởng đến cả nền kinh tế thế giới.
Thuế quan sẽ có hiệu lực vào ngày 10/6 tới, được cho là sẽ tăng dần cho đến khi vấn đề nhập cư bất hợp pháp được khắc phục. Theo ông Trump, các mức thuế có thể tăng lên tới 25% vào ngày 1/10 năm nay. (Ảnh: Reuters).
Điều này được xem như một tín hiệu không mấy lạc quan đối với thị trường chứng khoán Châu Á bởi đồng Peso của Mexico sẽ ảnh hưởng tới giá cổ phiếu của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đến Hoa Kỳ thông qua Mexico.
Đồng thời động thái này mang ý nghĩa lớn đối với các nhà sản xuất ô tô Mỹ và các công ty tương tự ở phía Nam biên giới, thậm chí ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế Mỹ.
Nó đến chỉ vài ngày sau khi Washington gỡ bỏ thuế quan đối với Mexico từng gây ra một sự trả đũa đối với các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ, đánh dấu sự liên kết của 2 trong số các vấn đề đặc trưng của chính quyền Trump - thương mại và nhập cư - giữa bối cảnh tăng cường chiến dịch tái tranh cử vào năm 2020.
"Chúng ta đang có mối quan hệ tốt đẹp với Hoa Kỳ, và thông báo đôt ngột này đến như tạt một gáo nước lạnh vào đầu chúng ta" - Phó Bộ trưởng Ngọai giao của Mexico tại Bắc Mỹ, Jesus Seade cho hay.
Chính quyền Hoa Kỳ cho biết, 80.000 người hiện đang bị giam giữ với trung bình 4.500 người vượt biên mỗi ngày và điều này đã vượt ra khỏi khả năng kiểm soát của các công chức tuần tra biên giới.
Để áp đặt thuế quan tiềm năng, Tổng thống Trump đã viện dẫn Đạo luật Quyền lực Kinh tế Quốc tế Khẩn cấp, khiến các nhà phân tích và luật sư đặt nghi vấn về tính hợp pháp của việc sử dụng nó trong bối cảnh này. (Ảnh: Reuters)
Một quan chức cấp cao của Nhà Trắng cho biết Trump đặc biệt quan tâm đến tình hình biên giới của Hoa Kỳ vì các nhân viên biên giới Hoa Kỳ đã bắt giữ một nhóm gồm 1.036 người di cư, họ đã vượt biên bất hợp pháp từ Mexico vào thứ tư vừa qua. Các quan chức cho biết đây là nhóm người lớn nhất kể từ tháng mười năm ngoái cho tới nay.
Reuters trích dẫn một nguồn tin thân cận với Trump cho biết, đã có một cuộc tranh luận nội bộ bên trong Nhà Trắng về việc có nên tiếp tục với chính sách mới hay không.
Có hai luồng ý kiến trái ngược, một bên đồng tình với quan điểm đấu tranh chống lại những người nhập cư bất hợp pháp, một bên lại muốn thúc đẩy tiếp cận quan hệ ngoại giao hơn.
Và tất nhiên, ông Trump đứng về phía chống lại những người nhập cư bất hợp pháp.
Phó Bộ trưởng ngoại giao Seade của Mexico cho biết, đây sẽ là một "thảm họa" nếu Trump tiếp tục đe dọa áp đặt thuế quan đối với Mexico.
Đồng thời ông cũng động thái của " cực đoan" này của ông Trump là "cực đoan" có thể sẽ dẫn đến một cuộc chiến thương mại mới.
Về phía Hoa Kì, ôngTrump cho biết ông đã hành động dưới quyền hạn được cấp cho ông theo Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế. Trước đó, ông vận động bầu cử vào năm 2016 với lời thề sẽ đàn áp nhập cư bất hợp pháp.