Về vùng lũ...

1. 5g sáng xe chạy từ Hà Nội. Con đường cao tốc Hà Nội- Lào Cai thật thoáng đãng, xe lao vun vun vút. Nhưng đúng là có đi mới biết, đường cao tốc với số vốn đầu tư hơn 30 nghìn tỷ mới khánh thành vậy mà chốc chốc lại gặp phải những đoạn đường “bù lún”, những nơi người ta căng dây để sửa đường. Chị Thúy Lan chép miệng: “Giá mà có được một phần rất nhỏ số tiền bỏ ra để sửa chữa đường đem mua gạo cứu đói bà con vùng lũ thì hay biết mấy”. Dường như để “chia sẻ” với Thúy Lan, cậu lái xe bật bài hát, giọng cô ca sỹ vang lên: “Em có một ước ao, em có một khát khao…”

Ông Nguyễn Xuân Khánh, Phó Tổng biên tập báo Pháp luật & Xã hội cùng các nhà hảo tâm trao quà cho bà con xã Hòa Mạc, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai. (Ảnh:H.Sơn).

Chị Trà Giang, trưởng văn phòng Công chứng Trà Giang- một “khách quen” trong các đợt thiện nguyện của báo PL&XH vội “giải thích”: “Lan sống ở nước ngoài nhiều nên về Việt Nam cứ hay “ước ao” như vậy”. Chị Lan không đồng tình bởi: “Những chuyện như thế này đã gặp và quen lắm rồi nhưng nhiều khi vẫn không chịu nổi. Tại sao chúng ta phải chấp nhận những điều phi lý như vậy?”.

Thấy chuyện có vẻ “căng”, tôi đề nghị mỗi người trong xe kể một lần mình bị đói. Chị Trà Giang hào hứng: “Không phải nói đâu xa, trưa qua gặp phải khách hàng “củ chuối”, làm việc từ 10g đến gần 14g khi buông bút ký xong hợp đồng thì mắt hoa, bụng đói, chân không đứng lên được”. Nhưng đó là cơn đói của một người mà ví căng phồng, dĩ nhiên cái dạ dày ngay sau đó sẽ được bù đắp bởi các món ngon, chứ không phải cái đói vàng mắt, quay quắt, lắt lay.

Có hôm buổi trưa nắng đi học về, mẹ bận việc chưa về nhà, chìa khóa nhà không có, đói mệt tôi ngồi gục bên cửa. Tôi được lay dậy bởi chú Lâm hàng xóm với củ khoai nguội ngắt trên tay. Tôi ăn mà không cần bóc vỏ. Có lẽ đó là củ khoai lang ngon nhất trên đời tôi được ăn. Và nếu không có chú Lâm xuất hiện khi ấy, không biết tôi còn có mặt trên đời để ngồi trên xe ngược Lào Cai kể lại câu chuyện này không.5 người trong xe không ai phải trải qua thời bao cấp như tôi. Ngày đó tôi chừng 7-8 tuổi, cứ sáng ra khi mẹ đi làm tôi lại chạy theo khóc tu tu: “Mẹ ơi cho con xin bát cơm nguội”. Mẹ không bao giờ ngoái đầu nhìn lại, chân bước như chạy khỏi tiếng khóc của tôi. Biết bao buổi tôi đến lớp với cái dạ dày rỗng không.

2. Nhiều hộ dân xã Hòa Mạc, huyện Văn Bàn chờ chúng tôi ở UBND xã, có những người đi bộ vài cây số đến đây. Những gương mặt hốc hác, mỏi mệt. Những đôi chân trần nứt nẻ bởi đá núi, bùn lầy. Họ không thể là những người thiếu lao động. Nhưng ở vùng đất này chỉ có núi, có nương ngô, có ruộng, dẫu có chăm chỉ làm ăn thì may mắn lắm cũng chỉ đủ ăn. Ấy vậy mà khi những cây mạ cắm xuống đang lên xanh, khi những nương ngô đang bời bời tươi tốt thì cơn lũ lịch sử bất ngờ đổ về cuốn phăng tất cả.

Ông Ngô Quang Trung, Chủ tịch UBND xã Hòa Mạc cảm ơn đoàn công tác và các nhà hảo tâm. (Ảnh: H.Sơn).

Chị Hoàng Thị Chấn ở thôn 7 gạt những giọt mồ hôi trên gương mặt đen sạm hằn những vết chân chim dù mới hơn 30 tuổi, nói trong thảng thốt: “Mất hết rồi anh ạ. 3 sào lúa nước và mấy nương ngô nhà em lũ cuốn sạch rồi. May mà cán bộ thông báo trước nên cả xã không mất ai”.

Dẫu biết còn người là còn của nhưng để cắm cây mạ xuống thì cũng vài tháng sau mới cho thu hoạch, giống bây giờ còn chưa có nói chi đến gieo trồng và như vậy là “cầm chắc” cái đói. Chị Chấn có 3 đứa con đang tuổi ăn tuổi học, không biết những tháng ngày sau này sẽ trông cậy vào đâu?

Bỏ qua những nghi lễ thông thường, ông Nguyễn Xuân Khánh, Phó tổng biên tập báo PL&XH cùng các nhà hảo tâm đã mỗi người một việc tiến hành trao quà cho 150 hộ gia đình bị thiệt hại nặng nhất trong cơn lũ vừa qua. Dường như ai cũng hiểu “đừng để bà con chờ lâu”. Mỗi gia đình được nhận 20 kg gạo, 1 túi mỳ chính, một chai dầu ăn, một kg muối, một chai nước mắm.

Gương mặt ông Ngô Quang Trung, Chủ tịch UBND xã Hòa Mạc dãn ra phần nào khi nhìn cảnh bà con nhận quà, có lẽ ông hiểu những tháng ngày sắp đến, trách nhiệm của ông sẽ nặng nề hơn khi mà 40 ha lúa nước/175 ha và 60 ha ngô/210ha của toàn xã đã mất trắng, thiệt hại chừng 5 tỷ đồng. Bởi thế, sự xuất hiện của đoàn thiện nguyện không chỉ giúp bà con có cái ăn dù “của ít lòng nhiều”, mà quan trọng hơn, ông và bà con không thấy mình bị bỏ rơi trong cơn giận dữ của thiên nhiên.

Nói về cơn bão số 3 vừa qua, ông La Xuân Thắm, Bí thư đảng ủy xã Dương Thùy cho biết: “Đây là cơn lũ lịch sử chưa từng có ở nơi đây, rất may nhờ chủ động đề phòng trước và lũ về lúc 20g nên xã không có thiệt hại về người nhưng lúa, ngô, hoa màu thì mất khá nhiều”. Ở Dương Thùy, toàn xã chỉ có 20 hộ bị mất trắng hoa màu nên đoàn thiện nguyện đã dành 20 suất quà trao tặng.

Tạm biệt Văn Bàn, chúng tôi đến xã Gia Phú, huyện Bảo Thắng đem theo 1,5 tấn gạo cho 80 hộ dân 2 thôn Bến Đền và Mường Bát. 80 hộ này có tới 40 hộ thuộc diện nghèo và chỉ riêng thôn Mường Bát, cơn lũ vừa qua đã quét sạch 4ha lúa của bà con.

Anh Sầm Văn Vang cho biết: “Lũ về nhanh quá, to quá, chưa khi nào gặp như vậy nên có những gia đình chỉ kịp chạy người, quần áo, đồ dùng gia đình bị lũ cuốn hết”. 10 hộ dân thôn Bến Đền bị thiệt hại nặng nhất, đoàn trao cho mỗi hộ 50 kg gạo, 1 tấn gạo còn lại được trao cho các hộ dân thôn Mường Bát. Có lẽ những hộ dân này chưa khi nào được nhận quà của các đoàn thiện nguyện nên khi gọi tên nhận quà mà cứ ngập ngừng…

3.Chúng tôi về Hà Nội khi bóng đêm sầm sập buông, con suối Nậm Chăn mấy ngày trước trở thành nỗi sợ hãi kinh hoàng của bà con nơi đây giờ đã trở lại hiền hòa. 4,5 tấn gạo mà báo PL&XH cùng các nhà hảo tâm đã đến tay 250 hộ dân, đêm nay bếp nhiều gia đình đỏ lửa.

Đại diện các đơn vị tham gia đoàn công tác thăm hỏi động viên trẻ em các gia đình có hoàn cảnh khó khăn tại xã Gia Phú, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai. (Ảnh: H.Sơn).

250 hộ dân nhận quà, tôi tin họ không nhớ được tên ai trong đoàn thiện nguyện. Nhưng tôi dám chắc họ sẽ không thể quên những hạt gạo từ những người không quen biết đã đến với họ lúc khó khăn này.

Họ không thể biết chị Thu Hiên, PGĐ Cty vàng bạc đá quý Bảo Tín Minh Châu, người con của huyện Bảo Thắng đã đau đáu khi quê hương bị lũ tàn phá, khi những người dân chới với trước cái đói cận kề. Và ông Vũ Minh Châu, GĐ Cty không chỉ tài giỏi trong kinh doanh mà còn là một nhiếp ảnh gia có tiếng. Những chuyến đi về với thiên nhiên đã cho ông những bức ảnh để đời. Nhưng cơn giận dữ của thiên nhiên khiến trái tim ông dễ bị tổn thương hơn và đó là điều dễ hiểu khi ông bằng vật chất của mình đến bên bà con vùng lũ.

Họ cũng không thể biết khi được tin báo PL&XH chuẩn bị đến với bà con, ông Nguyễn Phan Huy Khôi, GĐ đối ngoại tập đoàn Tân Hiệp Phát đã ngay lập tức cùng với cán bộ công nhân của Cty đã chia sẻ thiệt hại cùng bà con khi gửi 3 tấn gạo theo đoàn.

Rồi chị Trà Giang, trưởng Văn phòng công chứng Trà Giang, dẫu bận đến mấy, hễ thấy đoàn đi từ thiện là lại sùng sục lao đi. Rồi Cty Tech One, CLB Trái tim nhân hậu Lào Cai và cả những nhà hảo tâm chúng tôi không hề biết đã gặp nhau nơi vùng lũ bằng những hành động thiết thực của mình nhằm giúp bà con ổn định cuộc sống và sản xuất.

Và cả các em tình nguyện viên CLB Wave Lào Cai, những bóng áo xanh thấm đẫm mồ hôi đã góp phần vào một chuyến thiện nguyện thành công, suôn sẻ. Tôi tin trong những tấm áo xanh ấy, sau này sẽ có những em trở thành kỹ sư nông nghiệp hướng dẫn bà con làm giàu trên quê hương mình. Dưới đây là một số hình ảnh về hoạt động của đoàn.