Việc lấy ý kiến người dân về quy hoạch còn mang tính hình thức

Điều chỉnh quy hoạch còn tùy tiện, lấy ý kiến dân cư còn hình thức

Theo Cổng TTĐT Quốc hội, chiều 3/11, kỳ họp Quốc hội diễn ra với phiên chất vấn và trả lời chất nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực xây dựng.

Tham gia chất vấn tại phiên họp, Đại biểu Phan Thái Bình, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam cho biết, tại Báo cáo số 130 ngày 28/10/2022 của Bộ Xây dựng đã chỉ ra rằng việc điều chỉnh quy hoạch đô thị bao gồm cả điều chỉnh tổng thể và điều chỉnh cục bộ; nhất là điều chỉnh quy hoạch chi tiết tại một số địa phương còn có biểu hiện tùy tiện, không tuân thủ quy định của pháp luật và yêu cầu của quy chuẩn về quy hoạch xây dựng. 

Theo đại biểu, hạn chế này được Bộ Xây dựng chỉ ra là hoàn toàn chính xác và đúng với thực tiễn hiện nay. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết hệ lụy, nguyên nhân chủ quan của thực trạng trên; trách nhiệm của Bộ Xây dựng và giải pháp khắc phục tình trạng này trong cái thời gian tới? 

Trong khi đó, Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân, Đoàn ĐBQQH tỉnh Bắc Kạn đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp khắc phục tình trạng hình thức trong việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư. Cụ thể, bà Ngân đặt vấn đề:

Theo quy định của Luật Xây dựng và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật liên quan đến quy hoạch thì chỉ điều chỉnh cục bộ quy hoạch xây dựng các khu chức năng không áp dụng đối với quy hoạch nông thôn. Trong khi đó, quy hoạch nông thôn bao gồm cả quy hoạch chung xây dựng, toàn xã và quy hoạch chi tiết điểm dân cư nông thôn nên đối với các xã tiếp giáp với các đô thị và khu công nghiệp có tốc độ đô thị hóa nhanh và khó khăn trong công tác dự báo thì việc điều chỉnh quy hoạch tổng thể sẽ tốn kém và mất rất nhiều thời gian. 

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng làm rõ hướng giải quyết vấn đề này? Bên cạnh đó, để hoàn thiện quy trình cấp có thẩm quyền phê duyệt thì việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư là một thủ tục cần thiết. Tuy nhiên, trên thực tế việc tiến hành lấy ý kiến thường được thực hiện một cách hình thức, chiếu lệ và không đi sâu vào chuyên môn. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết giải pháp khắc phục tình trạng này để ý kiến cộng đồng phải được tiếp thu, giải trình, làm rõ? 

Trả lời các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, việc điều chỉnh quy hoạch đô thị có hai cấp độ: Điều tổng thể và điều chỉnh cục bộ. Công tác rà soát, điều chỉnh quy hoạch là yêu cầu khách quan, cần thiết và tất yếu để đảm bảo khắc phục kịp thời các bất cập, tồn tại cũng như điều chỉnh những dự báo chưa chính xác trong quy hoạch, những định hướng không phù hợp với định hướng phát triển.  

Tuy nhiên, thời gian qua, bên cạnh những kết qủa tích cực đã đạt được, công tác này còn tồn tại, hạn chế. Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng, nguyên nhân là do rà soát đánh giá quá trình thực hiện quy hoạch còn chưa kịp thời, việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư còn mang tính hình thức, chưa được quan tâm đúng mức, việc thi hành pháp luật còn chưa được triệt để… 

Bộ trưởng Bộ Xây dựng thừa nhận, Bộ có trách nhiệm trong việc thiếu đôn đốc, kiểm tra, thanh tra, chưa kịp thời hướng dẫn, xử lý những vi phạm theo quy định của pháp luật liên quan đến quy hoạch đô thị để đảm bảo công tác này được thực hiện chặt chẽ đúng theo quy định của pháp luật. 

Thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ đề xuất sửa đổi điều chỉnh các Luật liên quan đến quy hoạch đô thị và nông thôn, trong đó dự kiến sửa đổi bổ sung hoàn thiện pháp luật về quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng, hoàn thiện quy trình lập quy hoạch, quy trình điều chỉnh cục bộ quy hoạch… 

Người dân sửa nhà trong ngõ mà thanh tra nắm được, cao ốc vi phạm ngay mặt đường thì không?

Tham gia chất vấn liên quan đến tình trạng vi phạt trật tự xây dựng, Đại biểu Trình Lam Sinh, Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang cho biết, hiện nay có tình trạng vi phạm như xây dựng không phép, sai phép, xây nhà trên đất nông nghiệp, đất không được phép xây dựng; vài vụ việc được xử lý khá nhanh, tuy nhiên một số vụ lại xử lý khá chậm gây bức xúc trong dư luận. 

Đại biểu Trình Lam Sinh đề nghị Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết ý kiến của mình về vấn đề này và giải pháp khắc phục như thế nào? 

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn cho biết, qua tiếp xúc cử tri, cử tri phản ánh là người dân sửa chữa nhà cửa tận trong ngõ sâu mà thanh tra xây dựng vẫn nắm được. Trong khi nhiều công trình lớn, thậm chí cao ốc ngay mặt đường vi phạm trật tự xây dựng nhưng các cơ quan chức năng không phát hiện ra. Cử tri băn khoăn là liệu có tình trạng tham nhũng, tiêu cực trong vấn đề này hay không? 

Từ tình trạng vừa qua, ngoài trách nhiệm của địa phương thì từ trách nhiệm quản lý của Bộ Xây dựng, đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp mà Bộ đã và sẽ triển khai hoặc tham mưu với cấp có thẩm quyền để đảm bảo mọi vi phạm trong quản lý trật tự xây dựng đều được phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm? 

Đại biểu Tạ Văn Hạ, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam cho rằng, một trong những giải pháp khắc phục hiệu quả tình trạng vi phạm trật tự quy hoạch xây dựng là xử lý nghiêm cán bộ, công chức có thẩm quyền để xảy ra vi phạm hoặc có những hành vi dung túng, bao che.  

Đại biểu Tạ Văn Hạ đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào? Bộ đã xây dựng và ban hành quy định nào về vấn đề này chưa? Hiệu quả thực hiện giải pháp này như thế nào?   

Trả lời chất vấn liên quan đến tình trạng xây dựng sai phép, không phép, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, các vi phạm về xây dựng là vi phạm rất khó khắc phục hậu quả, do đó giải pháp phát hiện, khắc phục phòng ngừa là giải pháp ưu tiên.

Theo Bộ trưởng, pháp luật về quản lý trật tự xây dựng tương đối chặt chẽ và đồng bộ theo hướng tăng nặng xử phạt và buộc phá dỡ các công trình vi phạm. Theo báo cáo mới đây, tỷ lệ vi phạm về xây dựng đã giảm hàng năm… 

Về vấn đề vi phạm trật tự xây dựng, Bộ trưởng cho biết, các quy định về xử lý vi phạm hành chính tương đối đầy đối đủ, chế tài đã rõ. Bộ Xây dựng với trách nhiệm quản lý nhà nước có trách nhiệm hướng dẫn đôn đốc triển khai thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật để quản lý theo đúng quy định; rà soát, điều chỉnh bổ sung văn bản, hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện nghiêm các quy định. 

Tiếp thu ý kiến đại biểu, trong thời gian tới, Bộ sẽ rà soát, sửa đổi bổ sung quy định kịp thời, để quản lý chặt chẽ hơn, hạn chế vi phạm trật tự xây dựng. 

Đối với nội dung chất vấn của đại biểu Hạ Tạ Văn Hạ liên quan đến xử lý cán bộ, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, vi phạm quy định của pháp luật quy hoạch, trật tự xây dựng, Bộ đã có báo cáo đầy đủ Quốc hội. Về xử lý hành vi vi phạm đã quy định cụ thể tại Nghị định 16 năm 2022 về quy định xử phạt vi phạm vi xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến lĩnh vực xây dựng. Tuy nhiên, việc xử lý cán bộ phải theo quy trình, thủ tục, quy định của Đảng, pháp luật của nhà nước.