'Xây dựng sân bay Sa Pa không phải là ưu tiên cấp bách'

Văn phòng Chính phủ đang lấy ý kiến về việc đầu tư xây dựng dự án Cảng hàng không (CHK) Sa Pa, tỉnh Lào Cai trước khi trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Trước đó, Lào Cai đã đề nghị Thủ tướng cho phép xây dựng sân bay cấp 4C, công suất 2,5 - 3 triệu khách/năm với 9 vị trí tàu bay.

Hình thức đầu tư Lào Cai đề xuất là kết hợp giữa ngân sách nhà nước (đầu tư công) và đầu tư theo hình thức PPP với tổng mức đầu tư dự án khoảng hơn 5.900 tỉ đồng.

Cụ thể, trong số này, ngân sách Trung ương hỗ trợ gần 3.100 tỉ đồng, bao gồm tiền xây dựng khu bay và đường trục vào cảng. Vốn kêu gọi nhà đầu tư là hơn 1.700 tỉ đồng (xây dựng khu hàng không dân dụng và kho nhiên liệu hàng không).

Ảnh minh họa.

Trong đề án, dự kiến sân bay Sapa sẽ được xây dựng tại xã Cam Cọn, huyện Bảo Yên, Lào Cai. Diện tích sử dụng đất là 371 ha.

Trao đổi với Môi trường Đô thị Việt Nam điện tử, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương khẳng định: "Tôi không rõ nhu cầu của sân bay Sa Pa lớn đến đâu. Tôi không được tiếp cận báo cáo tiền khả thi nhưng xây dựng sân bay cần một diện tích lớn, chi phí cũng lớn nên cần tính toán cụ thể về khấu hao, thu hồi như thế nào".

Theo vị này, Sa Pa được biết đến chủ yếu là khách du lịch, cần đặt ra câu hỏi là mật độ hành khách như thế nào, đem lại lợi ích đến đâu, liệu xây dựng sân bay có phù hợp? …

Vấn đề này nên được xem xét cẩn trọng vì hiện nay ở Việt Nam vùng phía nam còn rất nhiều sân bay mà trước năm 1975 được xây dựng với mục đích quân sự cho đến nay vẫn chưa sử dụng hết. Chúng ta cần hết sức cân nhắc việc xây dựng sân bay Sa Pa mới này với lợi ích thực sự mà nó mang lại.

Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương.

"Đề xuất dự án này cần có một hội đồng thẩm định để phân tích, đánh giá hiệu quả trên thực tế", ông Doanh nói.

Hội đồng thẩm định nên có chuyên gia độc lập về lĩnh vực hàng không, giao thông, du lịch, kế hoạch đầu tư, cũng cần tham khảo ý kiến bên quốc phòng nữa vì sân bay đặt ở khu vực gần biên giới, có thể sử dụng cho cả mục đích dân dụng và quân sự.

Không nên mời nhiều các đại diện của các bộ ngành mà nên mời các thành viên độc lập để việc xem xét đánh giá một cách khách quan.

Nếu không có hội đồng thẩm định thì có thể sẽ dẫn đến đầu tư vì lợi ích của một nhóm và sau đó thì không biết nguồn tài chính sẽ như thế nào, ai sẽ chịu trách nhiệm hoàn trả vốn, lãi. Tất cả các vấn đề này cần phải được tính toán cẩn thận.

Tiến sĩ Doanh kết luận: "Tôi thấy xây sân bay Sa Pa là chưa cần thiết. Hiện nay tình hình ngân sách đang căng thẳng. Tôi không nghĩ là sân bay Sa Pa là một ưu tiên cấp bách đối với nền kinh tế."

Cũng chia sẻ với Môi trường và Đô thị Việt Nam, không ít chuyên gia khẳng định, việc xây dựng sân bay này là không cần thiết và lãng phí.

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thủy, nguyên Giám đốc Nhà xuất bản Giao thông Vận tải khẳng định đây là dự án không cần thiết.

"Thứ nhất, Lào Cai là tỉnh còn nghèo. Hàng năm Nhà nước phải bù tiền để phát triển. Thứ hai, hiện này từ Hà Nội và các tỉnh đi Sa Pa có rất nhiều đường. Từ đường sắt Hà Nội – Lào Cai, đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, đường quốc lộ… Tôi cho rằng chỉ cần mở rộng con đường từ thành phố lên đến Sa Pa là đủ rồi. Dự kiến kinh phí khoảng 500 tỉ đồng", ông Thủy nói.

Tiên sĩ Thủy khẳng định từ TP HCM hoặc các tỉnh ra muốn lên Sa Pa có thể đi đến sân bay Nội Bài rồi đi tàu hoặc đi cao tốc là có thể lên Lào Cai rất tiện lợi.

Nguyên Giám đốc Nhà xuất bản Giao thông Vận tải chia sẻ mở sân bay thì tỉnh nào cũng muốn mở cả. Nhưng hiện nay ngân sách còn khó khăn. Ngân sách Trung ương chi một lúc hơn 3.100 tỉ thì quá sức.

Hơn nữa, 3.100 tỉ này nếu không xây dựng sân bay Sa Pa sẽ thực hiện được nhiều dự án phục vụ đời sống như làm cầu kiên cố, xây dựng trường học, bệnh viện ở các tỉnh vùng cao hoặc nâng cấp đường sắt…

Hơn nữa, khi mở sân bay không có khách, hoặc ít khách thì vô cùng lãng phí. Bởi không phải ai lên Sa Pa, Lào Cai cũng có nhu cầu đi máy bay. Tiền đi ô tô chỉ bằng nửa vé máy bay.

Ông Thủy nói rằng về vấn đề này, Chính phủ và Bộ GTVT cần phải có ý kiên dứt khoát. "Tôi được biết Bộ trưởng Bộ GTVT đồng ý với dự án này. Bộ trưởng không nên có quan điểm có tiền là tạo điều kiện cho địa phương. Đồng tiền phải được sử dụng đúng chỗ", Tiến sĩ Thủy khẳng định.