55.000 tỷ ngân sách cho cao tốc Bắc - Nam sử dụng như thế nào?

Phát biểu thảo luận ở tổ của Quốc hội chiều 8/11 về chủ trương đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam nhánh phía đông giai đoạn 2017-2020, Bộ trưởng Nguyễn Văn thể cho biết ngân sách vô cùng khó khăn nên khi thực hiện dự án phải huy động lớn nguồn vốn từ xã hội.

Hiện, nhiều đoạn tuyến của quốc lộ 1 quá tải, ảnh hưởng vận chuyển hàng hoá giữa các địa phương, ảnh hưởng trực tiếp đến các cụm, khu công nghiệp lớn ở các đô thị lớn.

Nhiều tỉnh như Sóc Trăng, Đồng Tháp... điều kiện phát triển kém hơn địa phương khác, không có điều kiện tạo đột phá lớn trong ngân sách nhà nước.

Do đó, quan điểm của Chính phủ phải hình thành trục quốc lộ, cao tốc giúp kết nối các trung tâm kinh tế - chính trị quan trọng của đất nước, tạo sự đột phát kinh tế - xã hội.

Theo ông Thể, địa phương nào phát triển được công nghiệp thương mại dịch vụ cao đều trở thành địa phương phát triển. Tỉnh nào tập trung nông nghiệp, không có điều kiện phát triển công nghiệp dịch vụ như địa phương khác thì chắc chắn nghèo hơn. Nhưng nghèo hơn không có nghĩa là không có lối thoát.

Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể phát biểu tại tổ. Ảnh: Thắng Quang.

"Một miếng bánh hiện nay chúng ta chia mành mành ra 63 tỉnh thành thì cuối cùng chúng ta không có gì cả. Ngân sách cũng không tăng trưởng. Do đó tôi thống nhất chủ trương, Chính phủ có nguồn vốn ít thì tập trung tạo đột phá, tập trung phát triển đường cao tốc, trong đó đặc biệt quan tâm đến cao tốc Bắc - Nam", Bộ trưởng Thể nói.

Về việc nhiều đại biểu đặt vấn đề vì sao làm 11 dự án thành phần trong đó có 8 dự án BOT tại sao không làm làm BOT hết toàn bộ mà 3 dự án Nhà nước hỗ trợ vốn, Bộ trưởng GTVT phân tích:

Đoạn đầu tiên 15 km từ Cao Bộ - Lương Sơn tách thành một dự án riêng, ngắn hơn nhiều dự án khác. Đoạn này này phải làm cao tốc 4 làn xe mới bảo đảm lưu lượng Hà Nội - Nghệ An - Hà Tĩnh.

Hiện nay trên quốc lộ 1, tuyến này mỗi ngày có đến 35.000 xe lưu thông, tới 2020 tăng lên 40.000 xe. Nếu không có cao tốc chắc chắn sẽ tắc nghẽn.

Đoạn này hiện đã đầu tư 2 làn xe. Nếu cho BOT vào làm thêm 2 làn nữa thì sẽ giống đường cũ đầu tư lại rồi thu phí.

Thứ 2 là đoạn Cam Lộ - La Sơn. Đến năm 2020, đường Hồ Chí Minh tới Mũi Cà Mau thông xe. Riêng đoạn này quốc lộ 1 gánh cho cả đường Hồ Chí Minh trong khi lưu lượng tăng dần lên.

Chính phủ thống nhất đầu tư cao tốc Bắc - Nam cho đoạn này. Nhưng dự đoán lưu lượng có hạn nên đầu tư 2 làn xe. Đầu tư công 102 km cho đoạn tuyến này chỉ hơn 7.000 tỷ đồng.

Thứ 3, đoạn Mỹ Thuận 2, Chính phủ chỉ đạo làm 2 dự án BOT từ Trung Lương - Mỹ Thuận (nối dài Sài Gòn - Trung Lương - Mỹ Tuận). Đoạn 2 từ Mỹ Thuận đi Cần Thơ đang hoàn chỉnh để năm 2018 đấu thầu. Như vậy, đoạn TP.HCM - Cần Thơ chỉ 170 km nhưng BOT hết.

Nhiều đoạn tuyến cao tốc Bắc - Năm đã được đưa vào khai thác. Ảnh: Lê Hiếu.

Riêng, cầu Mỹ Thuận 2 đầu tư đặc thù 7 km, tạo động lực cho 2 dự án BOT đẩy nhanh tiến độ để tới 2020 thông tuyến cao tốc về Cần Thơ. Như vậy, cả 170 km BOT toàn bộ, chỉ cầu Mỹ Thuận 2 là vốn công khoảng hơn 5.000 tỷ đồng.

Về nguồn vốn 55.000 tỷ đồng Nhà nước hỗ trợ cho dự án cao tốc Bắc - Nam, ngoài các khoản cho dự án đầu tư công, 27.700 tỷ đồng sẽ dùng đầu tư cùng 8 dự án BOT sắp đề xuất.

"Đây mới là dự án khả thi. Sắp tới tư vấn sẽ nghiên cứu chuẩn xác số liệu của từng dự án là bao nhiêu. Bộ GTVt sẽ trình Chính phủ để 27.700 tỷ phân bổ một cách hợp lý", ông Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh.

Ngoài ra, "tư lệnh" ngành giao thông cho rằng khả năng huy động được gần 70.000 tỷ đồng từ nhà đầu tư, làm 654 km từ nay đến năm 2020 là rất khả thi.