Tổng thống Mỹ Donald Trump Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhất trí nối lại đàm phán thương mại, nhưng đến nay các cuộc đàm phán vẫn rơi vào bế tắc. (Ảnh chụp màn hình AP).
Trong một bài xã luận đăng ngày 2/9, trang Nhân Dân Nhật báo của Trung Quốc cho rằng Bắc Kinh cần đứng dậy chống lại Mỹ, và không đầu hàng trước áp lực từ Washington.
"Nếu tỏ ra yếu ớt và nhượng bộ dưới sức ép bá quyền, Trung Quốc sẽ phạm phải sai lầm lịch sử" - Nhân Dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, dẫn lại lời giáo sư quan hệ quốc tế Jin Can Rong (Đại học Nhân Dân ở Bắc Kinh) và nhà nghiên cứu Sun Xi Hui (Học viện Khoa học xã hội Trung Quốc) nhận định.
Bài xã luận viết: "Đối mặt với sức ép cực lớn và hành vi bắt nạt, việc tỏ ra yếu đuối và lùi bước sẽ không được ai thương hại. Chúng ta chỉ có thể bảo vệ lợi ích cốt lõi của quốc gia và người dân bằng cách duy trì cuộc đấu tranh chính nghĩa, có lợi theo nhịp độ hợp lí".
Các học giả kêu gọi Trung Quốc từ bỏ tư duy lo sợ và tán dương Mỹ. Theo họ, điều này sẽ dẫn đến lối suy nghĩ rằng họ sẽ bị đánh bại do sự chênh lệch sức mạnh khá lớn giữa hai nước. Và thay vào đó, họ cho rằng Bắc Kinh cần quyết tâm tiếp tục đấu tranh cho đến khi giành được thắng lợi.
Lời kêu gọi được đưa ra trong bối cảnh các đòn thuế trả đũa lẫn nhau giữa Mỹ và Trung Quốc chính thức có hiệu lực từ ngày 1/9. Đây là một bước leo thang căng thẳng mới nhất trong cuộc chiến tranh thương mại kéo dài 14 tháng qua giữa hai nền kinh tế lớn nhất nhì thế giới.
Cũng trong ngày 2/9, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết nước này đã khiếu nại Mỹ lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) về việc Mỹ áp thuế nhập khẩu đối với hàng hóa của Trung Quốc. Bắc Kinh cho rằng Mỹ đã vi phạm sự đồng thuận đạt được giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại cuộc gặp bên lề hội nghị G20 ở Nhật Bản hồi tháng 6.
Các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Trung vẫn rơi vào bế tắc sau khi sụp đổ hồi tháng 5, khi Mỹ cáo buộc Trung Quốc "lật lọng" các điều khoản đã cam kết. Ông Trump và ông Tập đã cam kết nối lại đàm phán, nhưng tới nay vẫn không đạt được tiến triển gì đáng chú ý.
Ông Shi Yin Hong, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân Dân, cho biết Trung Quốc sẽ theo đuổi 3 nguyên tắc chính trong đàm phán với Mỹ, gồm: Mỹ dỡ bỏ các gói thuế bổ sung, đảm bảo thỏa thuận thương mại công bằng, và việc Trung Quốc mua hàng hóa Mỹ phải được xác định dựa trên nhu cầu nội địa.
"Nếu ba nguyên tắc này không được đáp ứng, đàm phán sẽ chẳng có nghĩa lý gì. Thương chiến đã leo thang hồi tháng 5, Trung Quốc chỉ có thể đáp trả. Nếu không, Trung Quốc sẽ bị xem là yếu đuối", ông Shi Yin Hong đánh giá.
Đồng thời, ông cho rằng Trung Quốc có thể sử dụng các biện pháp phi thuế quan để gây áp lực lên Mỹ, như vấn đề Triều Tiên và Iran - vốn đã khiến Mỹ đau đầu trong nhiều năm qua.
"Trung Quốc đã thể hiện sự chân thành, nhưng ông Trump chỉ xem đây là dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh là bên muốn đạt thỏa thuận hơn cả. Người ta hoài nghi liệu kinh tế Mỹ có tiếp tục đà tăng trưởng trước cuộc bầu cử 2020 hay không. Ông Trump có thể thỏa hiệp nếu có dấu hiệu suy thoái rõ ràng với kinh tế Mỹ" - ông Shi Yin Hong bình luận.