Sáng 31/5, báo cáo trước Quốc hội sau các nội dung thảo luận liên quan đến lĩnh vực quản lý của ngành giáo dục hơn 1 ngày qua, Bộ trưởng GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ giải thích trước hết về kỳ thi THPT quốc gia.
Bộ trưởng cho biết, đổi mới việc kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục đào tạo là một trong những vấn đề nằm trong chủ trương của Trung ương về việc đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo. Yêu cầu đề ra của Trung ương là khắc phục việc trong 1 năm có 3 kỳ thi liên tiếp (thi tốt nghiệp THPT, thi cao đẳng, đại học, thi vào trường nghề) rất nặng nề.
Theo đó, Chính phủ từ khoá trước đã bàn hướng xây dựng 1 kỳ thi chung cho cả mục đích công nhận tốt nghiệp cho học sinh phổ thông và tuyển sinh cao đẳng, đại học.
Theo đó, Bộ GD-ĐT đã thực hiện chỉ đạo này, qua các năm đã tổ chức kỳ thi chung “2 trong 1” để giảm thiểu áp lực, từng bước khắc phục việc không minh bạch để tiến tới một kỳ thi trung thực. Tuy nhiên, năm 2018, tiêu cực tại kỳ thi THPT quốc gia đã xảy ra nặng nề tại một số địa phương.
Sau “sự cố”, Bộ GD-ĐT đã tổ chức rà soát lại, đánh giá nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tiêu cực. “Bộ GD-ĐT và tôi với trách nhiệm cá nhân là người phụ trách ngành xin nhận thiếu sót” – Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nói.
Ông nêu một số gạch đầu dòng về những thiếu sót đã xác định: Phần mềm thi trắc nghiệm được xây dựng vẫn còn lỗ hổng kỹ thuật để bị lợi dụng; Bộ GD-ĐT chưa hướng dẫn nghiệp vụ đầy đủ ở một số địa phương trong quá trình tổ chức thi; Việc chấm thi chưa nghiêm túc.
Công tác chọn cán bộ tham gia thi, nhất là ở khâu chấm thi ở một số địa phương còn chưa chặt chẽ, chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về phẩm chất và năng lực, thậm chí suy thoái biến chất, cấu kết với nhau để cắt xén hoặc vô hiệu hóa quy trình đã được quy định cụ thể để thực hiện hành vi gian lận nâng điểm thi cho thí sinh.
Như nhiều lần phát biểu trước đó, ông Nhạ khẳng định, sau khi sự việc xảy ra, Bộ GD-ĐT đã cùng phối hợp với Bộ Công an tích cực điều tra để xử lý các tiêu cực và gian lận thi cử tại Hòa Bình, Sơn La và Hà Giang. Bước đầu, kết quả điều tra đã xác minh thì những thí sinh được nâng điểm, đã chấm về điểm thật. Những em không đủ điểm đỗ, các cơ quan đã trả về địa phương.
Riêng Bộ GD-ĐT cũng đã tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm sau vụ gian lận thi qua hội nghị trực tuyến của ngành. Hiện tại, cơ quan điều tra – Bộ Công an vẫn đang tiếp tục làm rõ sự việc tại từng địa phương.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT lý giải, do tính chất phức tạp của vụ việc nên mặc dù Bộ Công an đã rất cố gắng và khẩn trương, đã áp dụng các biện pháp nghiệp vụ cao, huy động phương tiện kỹ thuật tiên tiến và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan nhưng công tác điều tra, xác minh vẫn chưa thể kết thúc sớm được.
“Quan điểm của chúng tôi là xử lý nghiêm minh. Bộ GD-ĐT cũng đã đề nghị các địa phương xem xét, xử lý nghiêm những cán bộ, công chức, viên chức và phụ huynh có hành vi gian lận điểm thi cho con em mình cần cương quyết đưa ra khỏi ngành Giáo dục địa phương những cán bộ giáo viên có sai phạm” – người đứng đầu ngành giáo dục nói.
Không hài lòng với phần phát biểu của Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, đại biểu Nguyễn Mai Bộ (An Giang) giơ biển tranh luận. Ông đặt vấn đề, việc khắc phục hậu quả của vụ gian lận thi cử đã xảy ra, trách nhiệm của Bộ GD-ĐT, của cá nhân Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ là phải khôi phục lại sự công bằng.
Đại biểu yêu cầu Bộ Giáo dục cần có giải pháp để gọi nhập học đại học, cao đẳng bù lại cho những thí sinh đủ điểm đỗ vào trường mà các cháu đã đăng ký. Những học sinh này là nạn nhân, bị mất cơ hội cho những thí sính gian lận vừa qua chiếm chỗ.
“Cần đảm bảo quyền lợi cho những cháu học thật, thi thật mà mất cơ hội dù kết quả đủ đỗ vào trường đại học, cao đẳng đã chọn” – ông Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh nguyên tắc.