Cách nào 'giải cứu' giao thông cho đồng bằng sông Cửu Long?

Ngày 18/6, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) phối hợp Bộ Xây dựng và UBND TP HCM tổ chức diễn đàn chuyên đề "Giải pháp phát triển hệ thống giao thông và cơ sở hạ tầng, nhà ở phục vụ phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL)".

Quang cảnh diễn đàn chuyên đề "Giải pháp phát triển hệ thống giao thông và cơ sở hạ tầng, nhà ở phục vụ phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL)". (Ảnh:H.K)

Theo Bộ GTVT, hiện vùng ĐBSCL có 1.053 km tuyến đường thủy nội địa trung ương. Các tuyến đường thủy giữa khu vực này với TP HCM hầu hết được đầu tư, nâng cấp đạt tiêu chuẩn III (riêng 28,5 km kênh Chợ Gạo mới được nâng cấp giai đoạn 1 đạt cấp II), cho tàu có tải trọng 800 – 1.000 tấn lợi dụng thủy triều hành thủy.

Song, Bộ GTVT nhận thấy khả năng kết nối giữa đường thủy nội địa với đường bộ, đường biển còn tồn tại nhiều "nút thắt". Trong đó, khoang thông thuyền một số cầu chưa đảm bảo theo cấp quy hoạch như cầu Măng Thít, cầu Chợ Lách 1, cầu Chợ Lách 2, cầu Nàng Hai… làm hạn chế cỡ tàu thông qua. Đặc biệt, chỉ cho thông qua tàu chở container đến 2 lớp. Điều này khiến chi phí vận tải tăng cao, dẫn đến tính cạnh tranh sụt giảm.

Phó Chủ tịch UBND TP HCM Võ Văn Hoan cho rằng, tuyến giao thông đường thủy dày đặc nhưng không đồng cấp, đặc biệt về độ sâu. Tuyến huyết mạch từ TP HCM đi các tỉnh vùng ĐBSCL phải qua kênh Chợ Gạo, nhưng tuyến này vẫn chưa đảm bảo về chiều rộng và hệ thống logistic còn yếu kém.

Đại diện UBND tỉnh Cà Mau nhận thấy, cần phải quan tâm, khai thác hệ thống đường thủy kết nối giao thông giữa TP HCM với các tỉnh, thành phố ĐBSCL. Bởi, đây là loại hình vận tải thế mạnh của địa phương, do chi phí thấp, có thể vận chuyển khối lượng hàng hóa lớn và góp phần giảm tải cho hệ thống giao thông đường bộ.

Giao thông cả đường bộ lẫn đường thủy kết nối vùng kinh tế trọng điểm Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ đang gặp nhiều điểm nghẽn. (Ảnh: Lê Quân - Zing.vn)

Theo quy hoạch, sẽ hình thành các tuyến kênh chính kết nối TP HCM (Đông Nam Bộ) với vùng ĐBSCL như tuyến Cửa Tiểu – Campuchia (cấp I), cửa Định An qua Tây Châu (cấp I), Sài Gòn – Cà Mau qua kênh Xà No (cấp III), Sài Gòn Kiên Lương qua kênh Lấp Vò (cấp III)...

Đối với tuyến kênh Chợ Gạo, Bộ GTVT cho biết, do nguồn vốn hạn chế nên mới đầu tư giai đoạn 1, các đoạn bờ kênh chưa được kè bảo vệ, xuất hiện tình trạng sạt lỡ, gây bồi lắng luồng. Bộ sẽ kiến nghị Chính phủ, Quốc hội chấp thuận bố trí 1.337 tỉ đồng từ nguồn vốn dự phòng đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 – 2020 để triển khai dự án nâng cấp, mở rộng tuyến kênh Chợ Gạo giai đoạn 2.

Ngoài ra, Bộ sẽ chỉ đạo khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư dự án phát triển các hành lang đường thủy và logistic khu vực phía Nam bằng nguồn vốn vay của Ngân hàng Thế giới. Theo đó, dự kiến khởi công năm 2020 và hoàn thành năm 2025.

Đồng thời, tập trung nguồn lực cải tạo khoang thông thuyền các cầu Nàng Hai (Đồng Tháp), cầu Chợ Lách 2 (Bến Tre)… trên các tuyến đường thủy nội địa quan trọng, tháo gỡ các nút thắt về vận tải đường thủy nội địa trong vùng.

Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể. (Ảnh: H.K)

Kết luận diễn đàn, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết sẽ báo cáo Chính phủ để có giải pháp huy động và phát triển giao thông thủy tốt nhất cho khu vực ĐBSCL. Cụ thể, sẽ hình thành các tập đoàn, công ty lớn về vận tải thủy, nâng cao một số cây cầu có độ tĩnh không thấp, nạo vét mở rộng các luồng kênh quan trọng.

Đồng thời, ông Thể cho rằng, thời gian tới Bộ sẽ kiến nghị, đề xuất các giải pháp ưu tiên phát triển hạ tầng các trục dọc lớn như cao tốc TP HCM – Cần Thơ, Quốc lộ 60… Các trục dọc này khi hoàn thành, cùng với Quốc lộ 1 sẽ tạo kết nối với cho TP HCM cũng như thúc đẩy sự phát triển của vùng ĐBSCL.

Bộ cũng kiến nghị Bộ Kế hoạch - Đầu tư sớm trình Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư cầu Đại Ngãi bằng nguồn vốn vay ODA của Nhật Bản; kiến nghị Thủ tướng chấp thuận chủ trương đầu tư để triển khai xây dựng cầu Rạch Miễu 2 và nâng cấp Quốc lộ 60 qua địa phận tỉnh Trà Vinh, Sóc Trăng giai đoạn 2021 – 2025.

Ngoài ra, Bộ còn đề nghị TP HCM sớm bố trí vốn đầu tư hoàn chỉnh tuyến Quốc lộ 50 trên địa bàn thành phố đến giáp tỉnh Long An (dài 8,5 km), để kết nối với tuyến Quốc lộ 50 qua tỉnh Long An, Tiền Giang đã được đầu tư.