Khu kinh tế Vân Đồn được Thủ tướng Chính phủ thành lập vào tháng 7/2007 và được phê duyệt quy hoạch chung đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 vào tháng 8/2009.
Đến tháng 2/2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Vân Đồn đến năm 2040 với quy mô khoảng 2.171 km2. Điều chỉnh này có nhiều điểm mới so với quy hoạch đã được phê duyệt năm 2009. Đó là cập nhật các dự án động lực gồm sân bay, đường cao tốc; quy mô dân số có sự thay đổi.
Việc điều chỉnh đáp ứng yêu cầu phát triển Vân Đồn trở thành khu kinh tế biển đa ngành, trung tâm du lịch sinh thái biển - đảo chất lượng cao, trung tâm hàng không, dịch vụ cao cấp và là đầu mối giao thương quốc tế.
Để hiện thực hóa mục tiêu trên, Quảng Ninh đã huy động, thu hút hàng chục nghìn tỷ đồng để đầu tư kết cấu hạ tầng, các dự án động lực phục vụ phát triển Khu kinh tế Vân Đồn. Những công trình trọng điểm nổi bật đã hình thành là Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, cao tốc Hạ Long - Vân Đồn, các tuyến đường trục chính đấu nối khu chức năng, hạ tầng cảng biển,...
Sắp tới đây, cao tốc Vân Đồn - Móng Cái đi vào hoạt động sẽ là mảnh ghép hoàn chỉnh của tuyến cao tốc dài 200 km trên địa bàn Quảng Ninh, tạo ra diện mạo và cơ hội mới cho Vân Đồn phát triển các loại hình dịch vụ - du lịch.
Sau thời điểm chính thức thông xe kỹ thuật vào ngày 1/1/2022, cao tốc Vân Đồn - Móng Cái dài 80 km đang bước vào giai đoạn nước rút, dự kiến sẽ về đích vào tháng 4 năm nay. Đây là đoạn tuyến cuối cùng của trục cao tốc xương sống dài 200 km dọc tỉnh Quảng Ninh là Hải Phòng - Hạ Long - Vân Đồn - Móng Cái, điểm đầu nối với cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, điểm cuối đấu nối với đường dẫn cầu Bắc Luân II thuộc TP Móng Cái.
Cao tốc Vân Đồn - Móng Cái có quy mô xây dựng đường 4 làn xe, tổng vốn đầu tư 11.195 tỷ đồng, được chia làm hai dự án độc lập là đoạn thành phần Vân Đồn - Tiên Yên và Tiên Yên - Móng Cái. Trong đó, có công trình cầu Vân Tiên nối Vân Đồn với Móng Cái là cây cầu dài nhất tỉnh Quảng Ninh với tiến độ thi công chưa đầy một năm.
Đến thời điểm hiện tại, tổng các hạng mục thi công dự án đạt khoảng 80% khối lượng. Trong đó, với hạng mục 32 cầu trên tuyến đã cơ bản hoàn thiện thi công kết cấu chính, mặt cầu, hệ thống lan can và đang triển khai thi công dải phân cách giữa và điện chiếu sáng. Hạng mục đường đã hoàn thành thi công nền toàn tuyến, thực hiện 25/80 km thảm nhựa.
Theo kế hoạch, trong tháng 3/2022, các nhà thầu sẽ hoàn thành thảm nhựa lớp một toàn tuyến và 50% nhựa lớp thứ hai. Trong tháng 4/2022, hoàn thiện hạng mục thảm nhựa mặt đường các lớp còn lại, hệ thống đảm bảo ATGT và lắp đặt thiết bị, hoàn thiện kiến trúc trạm thu phí, phấn đấu hoàn thành công trình vào 30/4 năm nay.
Tuyến cao tốc này hoàn thành sẽ tạo ra động lực và cơ hội phát triển mới cho huyện Vân Đồn nói riêng và khu vực phía đông của tỉnh Quảng Ninh nói chung. Đồng thời, dự án sẽ hình thành chuỗi kết nối các khu kinh tế, khu công nghiệp của tỉnh, nhất là giúp khu kinh tế ven biển Quảng Yên, khu kinh tế Vân Đồn và khu kinh tế Cửa khẩu Móng Cái thu hút các nhà đầu tư lớn.
Công trình cũng sẽ rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội đi Móng Cái còn ba giờ, tạo thuận lợi về giao thương giữa Việt Nam và ASEAN với Trung Quốc.
Ngoài tuyến cao tốc xương sống nói trên, địa phương còn có sân bay quốc tế Vân Đồn quy mô 325 ha, cửa ngõ hàng không khu vực Đông Bắc. Đây là sân bay do Tập đoàn Sun Group làm chủ đầu tư và là sân bay tư nhân đầu tiên của Việt Nam với công suất 2,5 triệu lượt khách/năm, tổng vốn đầu tư gần 7.500 tỷ đồng. Dự án mở ra những cơ hội giao thương, phát triển kinh tế, du lịch, thu hút đầu tư cho Khu kinh tế Vân Đồn, toàn vùng Quảng Ninh và cả khu vực Đông Bắc bộ.
Năm ngoái, tỉnh Quảng Ninh đã phê duyệt khu dịch vụ hỗ trợ sân bay 199 ha giáp đường cao tốc Hạ Long - Vân Đồn - Móng Cái và Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn.
Theo Cổng TTĐT tỉnh Quảng Ninh, trong năm 2021, huyện Vân Đồn đẩy nhanh tiến độ thi công 115 công trình xây dựng cơ bản; tiến hành giải phóng mặt bằng 60 dự án trọng điểm, tạo động lực, bứt phá về hạ tầng giao thông đồng bộ cho Khu kinh tế Vân Đồn.
Đầu năm 2021, địa phương đưa vào sử dụng tuyến trục chính giai đoạn 2, đường nối sân bay với khu phức hợp nghỉ dưỡng cao cấp, đường đô thị Cảng Cái Rồng. Đến cuối tháng 5/2021, Ban Quản lý Khu kinh tế Vân Đồn tiếp tục khởi công thêm hai công trình giao thông là dự án mở rộng đường 334 đoạn từ sân Golf Ao Tiên đến nút giao giữa đường 334 và đường vào Công viên phức hợp Khu kinh tế Vân Đồn; dự án tuyến đường trục chính trung tâm Khu đô thị Cái Rồng giai đoạn 2.
Dự án tuyến đường trục chính khu đô thị Cái Rồng (giai đoạn 2) dài 2,11 km, tổng mức đầu tư 527 tỷ đồng. Đến nay, huyện Vân Đồn đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng và bàn giao cho chủ đầu tư 88% diện tích để phục vụ thi công dự án. Dự kiến đến tháng 6/2022, toàn bộ dự án sẽ hoàn thành.
Còn dự án mở rộng đường 334 đoạn từ sân golf Ao Tiên đến nút giao giữa đường 334 và đường vào công viên phức hợp Khu kinh tế Vân Đồn có chiều dài toàn tuyến 9,5 km, tổng mức đầu tư 1.500 tỷ đồng. Đến thời điểm hiện tại, huyện Vân Đồn đã bàn giao 30,48/42,13 ha tổng diện tích thu hồi của dự án. Tại các vị trí đã bàn giao mặt bằng, các đơn vị thi công đang đẩy nhanh tiến độ đào đắp nền đường và thi công hai cầu trên tuyến. Tổng khối lượng thực hiện đạt khoảng 20%.
Dự án đường ven biển liên kết Khu kinh tế Vân Đồn với Khu kinh tế Cửa khẩu Móng Cái, đoạn từ cầu Voi đến tỉnh lộ 335 TP Móng Cái (giai đoạn I) là được khởi công mới năm 2021, dài 4,76 km, quy mô đường cấp IV đồng bằng, tổng mức đầu tư 352 tỷ, dự kiến vào đầu tháng 4/2022 sẽ hoàn thành toàn bộ tuyến.
Một dự án khác là đường kết nối từ cao tốc Vân Đồn - Móng Cái đến cảng Vạn Ninh dài gần 9,5 km, tổng mức đầu tư trên 521 tỷ đồng và được triển khai thi công từ tháng 4/2021. Liên danh Vinaconex - Thành Đạt dự kiến tiến độ bàn giao công trình trong 600 ngày.
Đồng hành với hạ tầng giao thông là quy hoạch phát triển các khu đô thị, du lịch, nghỉ dưỡng quy mô lớn tại Vân Đồn với sự góp mặt của nhiều nhà đầu tư như FLC, Sun Group, CEO Group, Viglacera, Everland...
Mới đây nhất, vào tháng 2 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận chủ trương đầu tư dự án Tổ hợp du lịch nghỉ dưỡng - giải trí cao cấp, sân golf và khu dân cư Monbay Vân Đồn tại khu vực Ao Tiên, xã Hạ Long, thuộc Khu kinh tế Vân Đồn. Dự án có quy mô gần 300 ha tổng mức đầu tư dự kiến là 24.883 tỷ đồng.
Tháng 10/2021, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã lấy ý kiến 10 bộ, ngành về chủ trương đầu tư khu phức hợp đô thị nghỉ dưỡng, giải trí cao cấp Vân Đồn thuộc Khu kinh tế Vân Đồn, tăng quy mô vốn đầu tư dự án lên hơn 50.300 tỷ đồng.
Tính riêng năm ngoái, Ban Quản lý Khu kinh tế Vân Đồn dự tính thực hiện các thủ tục để trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định đầu tư hoặc cấp giấy chứng nhận đăng ký, lựa chọn nhà đầu tư cho 5 - 8 dự án mới như Hồ chứa nước Đồng Dọng; Tổ hợp du lịch, nghỉ dưỡng và giải trí Crystal Holidays Habour Vân Đồn; Khu du lịch sinh thái hòn Soi Nhụ; Tổ hợp nghỉ dưỡng Sonasea Vân Đồn Habor City - Phân khu 2; Khu đô thị mới phía Đông Bắc cảng Cái Rồng,… Dự kiến tổng vốn đầu tư các dự án hơn 55.000 tỷ đồng.
Giai đoạn từ nay đến năm 2025, huyện Vân Đồn dự kiến có 14 dự án nhà ở, khu đô thị trên địa bàn được triển khai.
Một số dự án lớn như khu phức hợp đô thị nghỉ dưỡng giải trí cao cấp Vân Đồn tại xã Vạn Yên quy mô hơn 390 ha; khu tổ hợp du lịch nghỉ dưỡng Sonasea Vân Đồn Harbor City 57,7 ha tại xã Hạ Long; khu đô thị Hải Đăng Vân Đồn gần 148 ha; các khu dân cư thôn Đông Tiến, Đông Thành, xã Đông Xá, quy mô gần 10 ha; dự án con đường di sản Vân Đồn (phân khu B8) hơn 109 ha tại xã Hạ Long.
Dự án khu đô thị thương mại dịch vụ Đông Nam sân bay, khu kinh tế Vân Đồn (khu B), xã Đoàn Kết 127 ha; khu đô thị thương mại dịch vụ Đông Bắc sân bay, khu kinh tế Vân Đồn (khu C) 294 ha; tổ hợp du lịch nghỉ dưỡng - giải trí cao cấp, sân golf và khu dân cư Monbay Vân Đồn, khu vực Ao Tiên, xã Hạ Long rộng gần 300 ha.
Tổ hợp khách sạn và căn hộ nghỉ dưỡng cao cấp Ao Tiên - Cát Linh Vân Đồn tại xã Hạ Long. Đây là dự án tổ hợp khách sạn đạt tiêu chuẩn 5 sao và căn hộ lưu trú cao cấp đầu tiên được cấp phép triển khai trên địa bàn Khu kinh tế Vân Đồn với tổng vốn đầu tư hơn 3.900 tỷ đồng. Dự kiến vào tháng 1/2024, dự án sẽ đi vào hoạt động.
Dự án Bến cảng cao cấp Ao Tiên - Vân Đồn (xã Hạ Long) - dự án xây dựng cảng cho tàu du lịch có công suất tối đa 4,2 triệu lượt khách/năm, đón được các tàu chở khách lên đến 300 ghế. Tổng vốn đầu tư thực hiện dự án hơn 610 tỷ đồng; dự kiến hoàn thiện và đưa vào hoạt động vào tháng 4/2022.