Điều gì giúp kinh tế Việt Nam vượt qua suy thoái toàn cầu?

Theo AFP, việc ứng phó nhanh và kiên quyết trước đại dịch, xuất khẩu tăng vọt và chi tiêu công lành mạnh đã giúp Việt Nam vượt qua cuộc suy thoái toàn cầu trong năm 2020 và nhanh chóng phục hồi. Các nhà phân tích dự đoán Việt Nam có thể nằm trong nhóm tăng trưởng cao nhất thế giới.

Trong khi nhiều quốc gia khác vẫn ghi nhận tỷ lệ lây nhiễm và tử vong cao, Việt Nam đến nay mới xuất hiện hơn 1.400 ca nhiễm, 35 trường hợp tử vong. Thành quả này có được nhờ các biện pháp kiểm dịch hàng loạt, truy vết tiếp xúc trên diện rộng và kiểm soát chặt chẽ việc di chuyển, cho phép các nhà máy mở cửa và người dân nhanh chóng trở lại làm việc.

"Lệnh giãn cách xã hội kéo dài chưa đầy ba tháng, vì vậy các hoạt động trong nước nhanh chóng trở lại bình thường vào tháng 6", ông Nguyễn Xuân Thành, giảng viên chính sách công tại Đại học Fulbright Việt Nam nói với AFP.

Vào hồi giữa năm, trong khi nhiều quốc gia phương Tây kêu gọi người dân ở trong nhà, hạn chế ra ngoài đường, người Việt Nam đã có thể đến những bãi biển tuyệt đẹp trong bối cảnh chính phủ cố gắng tạo cơ hội cho ngành du lịch nội địa.

Có những lo ngại với nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu của Việt Nam khi nhu cầu về quần áo, giày dép và điện thoại thông minh sụt giảm tại một số thị trường lớn nhất của Việt Nam, bao gồm Liên minh châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc.

"Nhưng hóa ra xuất khẩu vẫn giúp thúc đẩy tăng trưởng trong năm nay. Đó là vì Việt Nam có thị trường xuất khẩu rất đa dạng, không phụ thuộc vào bất kỳ điểm xuất khẩu nào", ông Nguyễn Xuân Thành nói.

Theo Tổng cục Hải quan Việt Nam, các lô hàng đến Trung Quốc đã tăng hơn 15% so với cùng kỳ năm trước trong 9 tháng đầu năm.

Nhu cầu đối với nhiều mặt hàng được sản xuất tại Việt Nam, chẳng hạn như đồ điện tử gia dụng, đồ nội thất văn phòng, máy tính và tivi đã tăng vọt trong thời gian đại dịch do mọi người buộc phải ở nhà trong thời gian giãn cách xã hội.

Dù không đạt được mục tiêu tăng trưởng 6,8% trong năm nay, nền kinh tế Việt Nam được dự báo sẽ tăng 2,4%. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho rằng Việt Nam sẽ là một trong những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng tốt nhất trên thế giới.

IMF cũng dự báo mức sụt giảm toàn cầu là 4,4%.

Giới quan sát cho rằng Việt Nam cũng được hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung khi các công ty như Apple tìm cách chuyển chuỗi cung ứng của họ sang Việt Nam để tránh thuế quan. Xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đã tăng khoảng một phần tư lên 54,7 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm.

Tuy nhiên, AFP nhận định việc vắng bóng du khách nước ngoài đã giáng đòn mạnh vào ngành du lịch.

Cố đô Huế - di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận vốn nổi tiếng với khách nước ngoài, hiện tại rất vắng vẻ. Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết 80% khách sạn đã phỉ đóng cửa và 8.000 người mất việc làm.

"Chúng tôi đang phải gánh chịu hậu quả nặng nề vì đại dịch", Phó giám đốc Sở Du lịch tỉnh Nguyễn Văn Phúc nói.

Câu chuyện cũng tương tự ở Hà Nội. Ông Nguyễn Đình Tới, chủ khách sạn, người điều hành các khách sạn ở khu phố cổ Hà Nội, Vịnh Hạ Long và Sa Pa, nói đơn giản rằng "du lịch đã chết".

"Chúng tôi đã sống sót sau đại dịch SARS (Hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng), cơn bão tài chính năm 2009 – 2010, nhưng bây giờ tình hình thật khó tin", ông Tới nói.

Tuy nhiên, trên thực tế, nền kinh tế Việt Nam ít bị ảnh hưởng hơn so với các nước phụ thuộc vào du lịch khác trong khu vực như Thái Lan – nơi IMF dự đoán nền kinh tế sẽ tăng trưởng âm 7,1% trong năm nay.

Ông Nguyễn Xuân Thành cho biết Chính phủ cũng đã thúc đẩy kinh tế bằng cách đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng như cầu đường.

Ông nói: "Điều này tạo ra nhu cầu bổ sung, bù đắp cho những ảnh hưởng mà Covid-19 gây ra và sụt giảm trong tiêu dùng hộ gia đình, đồng thời cũng tạo ra việc làm".

Đầu tư công của Việt Nam trong 11 tháng năm 2020 tăng 34%. Đây là mức cao nhất trong 9 năm.

Ông Adam McCarty, chuyên gia kinh tế trưởng của Mekong Economics, có trụ sở tại Hà Nội, cho biết chiến thắng của Việt Nam trước đại dịch Covid-19 có thể mang đến nhiều lợi ích trong những năm tới.

Theo ông, cách ứng phó với đại dịch đã "gần như khiến Việt Nam nổi tiếng khắp thế giới", đồng thời báo hiệu cho các công ty lớn ở nước ngoài rằng họ nên có cái nhìn khác về Việt Nam.