Sau khi Chính phủ đã ban hành Nghị định số 103/2020/NĐ-CP qui định về chứng nhận chủng loại gạo thơm xuất khẩu sang EU, Bộ NN&PTNT đã ban hành quyết định hướng dẫn các doanh nghiệp các thủ tục làm chứng nhận chủng loại gạo thơm xuất khẩu sang EU, tạo nền tảng cho doanh nghiệp sản xuất, phát triển vùng nguyên liệu theo đúng qui định.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh cho biết hiện nay, đã có 3 đơn vị nộp hồ sơ về Bộ, thời gian hoàn thành việc chứng nhận trong vòng 5 ngày. Các doanh nghiệp có thể gửi hồ sơ đăng kí qua Cổng dịch vụ hành chính công của Bộ NN&PTNT, hoặc gửi qua bưu điện. Việc chứng nhận doanh nghiệp sẽ hoàn toàn miễn phí, báo Chính phủ đưa tin.
“Nghị định có hiệu lực ngay từ ngày kí chúng tôi đề nghị các doanh nghiệp có gạo thơm trong danh sách trong Hiệp định EVFTA và có đơn hàng xuất khẩu gạo thơm cần khẩn trương gửi hồ sơ ra Cục Trồng trọt để chúng tôi nhanh chóng hoàn thiện thủ tục cho doanh nghiệp để sớm xuất khẩu sang EU”, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh nói.
Theo Hiệp định EVFTA, EU dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo/năm (gồm 30.000 tấn gạo xay xát, 20.000 tấn gạo chưa xay xát và 30.000 tấn gạo thơm). Đặc biệt, EU sẽ tự do hóa hoàn toàn đối với gạo tấm (cam kết này giúp Việt Nam có thể xuất khẩu ước khoảng 100.000 tấn vào EU hằng năm).
Đối với sản phẩm từ gạo, EU sẽ đưa thuế suất về 0% sau 3-5 năm. Trong khi đó, 2 nhà xuất khẩu lớn gạo vào EU là Campuchia và Myanmar đang chịu thuế tuyệt đối với mặt hàng này cho đến hết 2021, cụ thể 175 Euro/tấn(2019); 150 Euro/tấn (2020) và 125 Euro/tấn (2021).
Theo Qui định tại EVFTA hiện có 9 giống lúa thơm sau xuất khẩu sang EU được hưởng hạn ngạch về thuế quan gồm asmine 85, ST5, ST20, Nàng Hoa 9, VĐ 20, RVT, OM 4900, OM 5451, Tài nguyên Chợ Đào.
Ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) chia sẻ: “Muốn được hưởng miễn thuế nhập khẩu theo hạn ngạch theo qui định của EU, gạo thơm xuất khẩu sang EU phải được chứng nhận đảm bảo đúng giống.
Do vậy, để bảo đảm độ thuần, tính đúng giống của gạo thơm xuất khẩu, cần thiết phải kiểm tra ruộng lúa thơm trước khi thu hoạch.
Theo qui định, việc kiểm tra ruộng lúa thơm thực hiện 1 lần trong thời gian 20 ngày trước khi thu hoạch. Tổ chức, cá nhân xuất khẩu gạo thơm phải chịu trách nhiệm về độ thuần, tính đúng giống trong quá trình thu hoạch, phơi, sấy, sơ chế, bảo quản, xay, xát, chế biến, đóng gói”, ông Cường nhấn mạnh.
Báo cáo của Bộ NN&PTNT cho biết, hàng năm Việt Nam xuất khẩu gạo từ 6 -6,5 triệu tấn gạo, trong đó lượng gạo xuất khẩu tập trung chủ yếu tại vùng ĐBSCL.
Trong khi đó, tổng nhập khẩu gạo của EU là 2,3 triệu tấn gạo, kim ngạch là 1,4 tỉ Euro; so với các nước ASEAN khác xuất khẩu gạo của Việt Nam vào EU chỉ bằng 1/6 với Thái Lan, 1/10 Myamnar và 1/4 Campuchia.
"Tiềm năng xuất khẩu gạo thơm của Việt Nam còn rất lớn. Nếu chúng ta thực hiện tốt các quy định của EU và xuất khẩu được 30.000 tấn gạo thơm nói riêng và 80.000 tấn gạo nói chung theo hạn ngạch sang EU với giá bán cao sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất lúa gạo của Việt Nam”, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh nhấn mạnh.
Theo đó, trong thời gian tới Bộ NN&PTNT sẽ phối hợp với các địa phương, tổ chức, cá nhân xuất khẩu gạo rà soát lại danh mục giống lúa thơm đang trồng phổ biến tại sản xuất, đồng thời phù hợp với nhu cầu tiêu thụ của EU để xuất chỉnh sửa, bổ sung Danh mục chủng loại gạo thơm xuất khẩu sang EU đáp ứng yêu cầu thực tế sản xuất, ông Nguyễn Như Cường cho biết thêm.