Kiến nghị bố trí 1.000 - 2.000 tỉ đồng từ ngân sách nhà nước để thực hiện chính sách nhà ở xã hội

Số lượng nhà ở xã hội tại TP HCM còn hạn chế, người dân ít được tiếp cận

Theo văn bản, HoREA chỉ ra, kết quả điều tra dân số và nhà ở ngày 1/4, TP HCM có hơn 8,9 triệu người, nhưng dân số thực tế lên đến khoảng 13 triệu người. Trong đó có gần 3 triệu người nhập cư tạm trú ngắn hạn và khách vãng lai. Tỉ lệ tăng bình quân 2,28%/năm trong 10 năm qua. Bình quân cứ mỗi 5 năm tăng thêm khoảng 1 triệu người. 

(Ảnh minh hoạ: CafeF).

Hiện, TP HCM có hơn 2,5 triệu hộ gia đình, tăng 1,4 lần so với năm 2009. Hàng năm thành phố có khoảng 50.000 cặp kết hôn có nhu cầu tạo lập nhà ở riêng.

Bên cạnh đó, thống kê của Sở Xây dựng TP HCM năm 2018 thể hiện, toàn thành phố có gần 500.000 hộ chưa có sở hữu nhà ở. Nhiều hộ gia đình đông người trong những căn nhà nhỏ có diện tích ở bình quân thấp hơn 10m2/người. 

Ngoài ra, Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM cũng đã thực hiện khảo sát mẫu, kết quả có đến 81.000 hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu NOXH trong giai đoạn 2016-2020. Các nhóm đối tượng đều có xu hướng chọn phương thức thuê mua NOXH chiếm tỉ lệ từ 65% đến 94%.

TP HCM đang triển khai kế hoạch xây dựng 39 dự án nhà ở xã hội với tổng số 44.701 căn hộ. Đến năm 2020, có thể hoàn thành 20.000 căn. Nhưng trên thực tế, do nguồn lực ngân sách có hạn, kể cả khi thực hiện phương thức xã hội hóa nên vẫn thiếu nguồn cung NOXH, chưa thể đáp ứng được nhu cầu nhà ở rất lớn của người dân.

Theo HoREA, khi thị trường bất động sản bị khủng hoảng đóng băng giai đoạn 2011-2013, để giải quyết hàng tồn kho, nợ xấu và hỗ trợ người có thu nhập thấp đô thị tạo lập nhà ở, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 02/2013/NQ-CP ngày 07/01/2013 với gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỉ đồng áp dụng từ 2013-2016.

Trong đó, 70% tương đương 21.000 tỉ đồng hỗ trợ cho người mua NOXH, nhà ở thương mại có giá bán không quá 1,05 tỉ đồng và 30% gói tín dụng ưu đãi tương đương với 9.000 tỉ đồng hỗ trợ cho chủ đầu tư dự án NOXH. Áp dụng lãi suất vay ưu đãi 6%/năm 2013 và 5%/năm từ năm 2014 đến năm 2019.

Sau 3 năm thực hiện gói 30.000 tỉ đồng, đến hết năm 2016, đã giải ngân được hơn 32.000 tỉ đồng, tạo điều kiện cho 56.186 người mua được nhà ở, trong đó có khoảng 1/3 là NOXH. 

Riêng tại TP HCM, đã có 10.316 đối tượng được vay gói 30.000 tỉ đồng với tổng số tiền được vay là 7.032 tỉ đồng. Gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỉ đồng cùng với các giải pháp hỗ trợ khác của Nhà nước đã giúp cho thị trường BĐS phục hồi và tăng trưởng trở lại kể từ cuối năm 2013, đầu năm 2014 cho đến nay.

Song, việc chấm dứt gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỉ đồng (ngày 30/6/2016 đối với chủ đầu tư dự án NOXH và ngày 31/12/2016 đối với cá nhân) đã gây khó khăn rất lớn đối với 2 đối tượng là các chủ đầu tư dự án NOXH đã kí hợp đồng vay gói tín dụng ưu đãi nhưng chưa giải ngân hết thì không được tiếp tục giải ngân phần còn lại kể từ ngày 1/7/2016.

Còn người có thu nhập thấp đô thị đã kí hợp đồng, đang giải ngân dở dang nhưng chưa được nhận nhà trong năm 2016 thì không được tiếp tục giải ngân vay tín dụng ưu đãi NOXH kể từ ngày 1/1/2017 mà phải chuyển sang vay theo phương thức thương mại với lãi suất cao hơn gấp đôi lãi suất vay ưu đãi.

Kiến nghị bố trí 1.000 - 2.000 tỉ đồng thực hiện chính sách nhà ở xã hội

Từ đó, HoREA kiến nghị xem xét lại quy định để Ngân hàng Chính sách xã hội được cho chủ đầu tư dự án nhà NOXH vay ưu đãi, theo quy định của Luật Nhà ở 2014 và Điều 15 Nghị định 100/2015/NĐ-CP; Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn cơ chế xử lí trường hợp căn hộ NOXH của dự án đã bị chủ đầu tư thế chấp tại ngân hàng thương mại khác nhưng đối tượng thụ hưởng NOXH muốn được vay ưu đãi để mua căn hộ NOXH này tại Ngân hàng Chính sách xã hội.

Hiệp hội cũng kiến nghị người có nhu cầu mua, thuê mua NOXH có thể chọn thực hiện việc gửi tiết kiệm hàng tháng (tối thiểu đủ 12 tháng gửi tiết kiệm) kể từ thời điểm hiện nay hoặc có thể chọn gửi tiết kiệm hàng tháng kể từ ngày kí hợp đồng tín dụng để mua, thuê mua NOXH. 

Khi mới cho đăng kí mua NOXH thì những người đăng kí trước sẽ có thể được giải quyết mua nhà trước nên sẽ phải đồng thời gửi tiết kiệm NOXH ngay khi kí hợp đồng mua nhà.

Cùng với đó, HoREA kiến nghị người gửi tiết kiệm tại Ngân hàng Chính sách xã hội cũng được hưởng lãi suất tiết kiệm bằng mức lãi suất tiết kiệm thông thường tại các ngân hàng thương mại đối với các khoản tiền gửi trên 12 tháng, để khuyến khích đối tượng thụ hưởng NOXH tham gia, tạo thêm nguồn lực thực hiện chính sách NOXH. Đồng thời, xác định thời hạn gửi tiết kiệm 12 tháng là đủ điều kiện để được mua, thuê mua NOXH.

Hiệp hội còn kiến nghị UBND TP HCM cho thực hiện thủ tục hành chính rút gọn để giải quyết nhanh các dự án đầu tư phát triển NOXH; cho miễn thủ tục cấp giấy phép xây dựng đối với dự án NOXH sử dụng thiết kế mẫu NOXH chung cư cao tầng đã được giải thưởng trong cuộc thi do Sở Xây dựng tổ chức; kiến nghị Nhà nước có chính sách khuyến khích doanh nghiệp thực hiện các dự án NOXH.

Ngoài ra, HoREA kiến nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, bổ sung "Danh mục chi thực hiện chính sách nhà ở xã hội" vào Nghị quyết số 1023/NQ-UBTVQH13 ngày 28/08/2015 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để có nguồn ngân sách hỗ trợ thực hiện chính sách nhà ở xã hội. Trên cơ sở đó, đề nghị Chính phủ tùy theo điều kiện ngân sách nhà nước để bố trí khoảng 1.000 - 2.000 tỉ đồng từ ngân sách nhà nước để thực hiện chính sách nhà ở xã hội.