Mở rộng gấp đôi cầu Xương Giang, gỡ một nút thắt cổ chai trên quốc lộ 1 qua Bắc Giang

Vừa qua, Ban Quản lý Dự án Đường sắt (Bộ Giao thông Vận tải) đã công bố Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của dự án nâng cấp, cải tạo một số cầu, hầm trên quốc lộ 1 (cầu Xương Giang, cầu Giang, cầu Quán Hàu và hầm Đèo Ngang).

Theo đó, trên tuyền QL 1 đoạn từ Lạng Sơn đến Cà Mau đã được đầu tư cơ bản hoàn chỉnh tối thiểu với quy mô 4 làn xe cơ giới. Tuy nhiên một số hạng mục chưa được đầu tư đủ 4 làn xe theo quy hoạch, cầu Xương Giang tại tỉnh Bắc Giang là một trong những hạng mục này.

Các cầu Xương Giang và cầu Như Nguyệt (tỉnh Bắc Giang) nằm trên QL 1 đoạn Hà Nội - Bắc Giang . Đoạn quốc lộ này đã được Liên danh CTCP Đầu tư Văn Phú - Invest, CTCP Đầu tư Hạ tầng Đông Sơn,  Tổng CTCP XNK và Xây dựng Việt Nam, CTCP Tập đoàn Đại Dương đầu tư theo hình thức đầu tư BOT nhưng không bao gồm cầu Xương Giang và cầu Như Nguyệt.

Do vậy đoạn tuyến khai thác như đường cao tốc 4 làn xe nhưng đến vị trí hai cầu nêu trên hiện đang bị thắt hẹp thành hai làn gây mất an toàn giao thông, ùn tắc cục bộ trên tuyến, giảm khả năng khai thác của tuyến đường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế xã hội của khu vực.

UBND tỉnh và đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang đã kiến nghị việc bổ sung hạng mục mở rộng hai cầu Xương Giang, cầu Như Nguyệt vào Dự án và được Bộ GTVT giao Nhà đầu tư, Tư vấn nghiên cứu phương án đầu tư mở rộng hai cầu nêu trên. Song tại văn bản ngày 23/1/2018 của Bộ GTVT báo cáo các nội dung liên quan đến một số đề xuất, kiến nghị của tỉnh Bắc Giang.

Theo văn bản, kết quả nghiên cứu của Nhà đầu tư và Tư vấn chi phí đầu tư bổ sung mở rộng hai cầu khoảng 1.000 tỷ đồng. Trường hợp đầu tư bổ sung vào dự án, phương án tài chính không khả thi.

Tháng 6/2023 cầu Như Nguyệt đã được thông xe đưa vào khai thác sử dụng do tỉnh Bắc Giang đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách tỉnh. Do vậy, đến nay việc đầu tư mở rộng cầu Xương Giang vẫn chưa triển khai thực hiện gây rất nhiều hạn chế trong quá trình vận hành khai thác.

Xây dựng thêm một đơn nguyên mới

Theo Ban Quản lý Dự án đường Hồ Chí Minh (chủ dự án), cầu Xương Giang (bắc qua sông Thương) nằm trên tuyến quốc lộ 1 (cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Hà Nội - Bắc Giang).

Địa điểm thực hiện có điểm đầu thuộc địa phận phường Lê Lợi, TP Bắc Giang; điểm cuối thuộc địa phận xã Đồng Sơn, TP Bắc Giang. Chiều dài nghiên cứu khoảng 1 km.

Về hiện trạng sử dụng đất, tổng diện tích thu hồi đất để thực hiện dự án này là 2,1 ha. Trong khu vực dự án hiện không có khu dự trữ sinh quyển hay vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên nào, hiện trạng chủ yếu là trồng trồng bạch, phi lao và hoa màu như khoai, ngô, lạc, sắn, các khu vườn trồng chuối, xoài...

Cầu bắc qua sông Thương. Trên sông có thuyền nhỏ chuyên chở than và phân bón với lưu lượng 5 - 7 chuyến/ngày.

Cùng với đó, khu vực dự án đi qua xã Đồng Sơn, TP Bắc Giang và tổ dân phố Kiến Giang, phường Lê Lợi, TP Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang. Ngành nghề chính của các hộ dân chủ yếu là lao động tự do.

Về quy mô xây dựng, quy mô đường đầu cầu là đường ô tô cao tốc vận tốc thiết kế vận tốc 100 km/h, quy mô mặt cắt ngang 33 m phù hợp với quy mô mặt cắt ngang tuyến hiện tại. Trong đó, bề rộng làn xe cơ giới là 15 m; bề rộng làn dừng khẩn cấp 6 m; bề rộng giải phân cách giữa 9 m; bề rộng giải an toàn giữa 1,5 m và bề rộng lề đất 1,5 m.

Dự án cũng sẽ xây dựng thêm một đơn nguyên cầu bên cạnh cầu cũ có bề rộng cầu là 16,5 m. Trong đó, bề rộng làn xe cơ giới là 11,25 m; bề rộng làn dừng khẩn cấp 3,5 m; bề rộng giải an toàn tổng cộng là 0,75 m; bề rộng gờ lan can 1 m.

Về tiến độ, thời gian thực hiện của toàn bộ dự án cải tạo 4 cầu, hầm trên quốc lộ 1 bao gồm cầu Xương Giang, cầu Quán Hàu, cầu Gianh và hầm Đèo Ngang được dự kiến hoàn thành vào năm 2025, với tổng mức đầu tư toàn dự án khoảng 2.000 tỷ đồng.