Ngư dân làng bè La Ngà thất thần bán tháo cả ngàn tấn cá lăng, leo... 2.000 đồng/kg

Cá chết nổi đặc bè. (Ảnh: TỰ TRUNG).

La Ngà (huyện Định Quán, Đồng Nai), tháng 5, nước giật. Lòng sông mênh mông nước, nay nứt nẻ bùn dẻo quánh. Mọi lần, phải mất 5 - 10 phút ghe chèo mới ra được làng bè, nay chúng tôi lội bộ gần đến nơi...

Hết cá rồi!

Trận mưa đêm 16/5, nước nguồn cuộn về, không biết cuốn theo những gì mà cá lần lượt ngoi lên mặt nước há miệng ngáp ngáp rồi chìm. "Nhìn, tôi biết nguy rồi, liền huy động con cháu lặn xuống vớt, đưa lên xe đông lạnh liền mà nào kịp...", anh Tư Long nói.

45 tấn cá chết một lúc. Anh Tư Long thất thần nhẩm tính: "Bốn vèo cá này tôi đã kêu bán từ tháng trước, mà thương lái hẹn do nhiều người bán quá, lấy không kịp. 'Xếp tài' đầu tuần sau tới tôi. Nay mất hết rồi, gần 40 tấn. Năm ngoái, cũng giấc này mất hơn 20 tấn. Năm nay, tôi tăng thêm một vèo để mong trả nợ, vậy mà... Đầu tư tới giờ đã gần 1,4 tỉ đồng".

Không chỉ mình anh Tư Long, hầu hết làng bè La Ngà hơn 500 hộ nuôi cá đều chung cảnh ngộ. Ngày 16/5, thương lái đến bến cá dưới chân cầu La Ngà cấp tập. Chủ bè hối hả xúc cá vào bao mang bán tháo. Cá lăng, cá leo, trắm cỏ, điêu hồng chỉ 10.000 đồng/kg, đến chiều giá chỉ còn 5.000 đồng, rồi 3.000 đồng, 2.000 đồng/kg. Tối, hàng loạt ghe chất đầy các bao cá bắt đầu bốc mùi, lặng lẽ quay về!

Anh Tư Long đã dành dụm, vay mượn mua cho con trai chiếc xe tải nhẹ có thùng đông lạnh chở cá đi bán. Lên xe được hơn 3 tấn cá "đang ngáp", anh Tư mong vớt vát chút tiền. 

Tận chiều 17/5, con trai gọi điện về báo: "Đã chở cá đến vựa Tiền Giang, rồi xuống tận Cần Thơ nhưng ai cũng nghe tin cá La Ngà chết, lắc đầu không mua. Cuối cùng, phải quay lại Bình Điền, bán 3.000 đồng/kg". 

Anh Tư nghe điện, thở dài: "Lại lỗ thêm tiền xăng...".

Anh Trương Văn Trước ở bè bên sang ngồi nghe chuyện, lặng lẽ lắc đầu! Hai vèo cá lăng, cá leo của anh nuôi đã 8 tháng, định xuất bán vào tháng 9 này. Anh Trước nói: "Thường ngày phải thuê 5 người đi đánh bắt cá nhỏ về làm thức ăn cho cá lăng, cá leo vì chúng chỉ ăn cá tự nhiên, tiền công 500.000 - 700.000 đồng/ngày. Cả năm như vậy mới tới lúc bán. Giờ cá chết hết, tôi còn tiền đâu thuê người xúc!".

Mong hết ô nhiễm để làm lại

Cá chết dồn bao chất đầy bãi sông La Ngà. (Ảnh: TỰ TRUNG).

Sáng 18/5, chúng tôi quay lại bến cá. Vẫn những đống bao cá chết chất đầy. Vẫn những gương mặt thất thần. Mùi cá mỗi lúc mỗi nồng nặc theo hơi nắng. Thấy tôi, hai ba người cùng cất tiếng hỏi: "Cô từ thành phố xuống có biết chỗ nào tiêu thụ giúp, ủ phân bón tốt lắm...". 

Hai xe tải chạy xuống, mở thùng xe. Anh nhân viên cầm cuốn sổ, nói không cần nhìn: "1.500 đồng/kg, bốc lên xe. Ai bán đưa lên luôn". 

Mấy ông chủ cá nhìn nhau, thở dài. Anh Tư Long lên tiếng đầu tiên: "Để tôi" rồi thở dài: "Giờ chỉ mong giải quyết ô nhiễm chỗ mình thôi, chớ tiền bạc gì nữa...".

Quán cóc bên bến cá hôm nay đông và ngột ngạt khác thường. Cái ngột ngạt của mùi tanh nồng bốc ra từ những bao xác cá chất thành đống, thành bãi xung quanh và ngột ngạt từ gương mặt trầm ngâm của những người đàn ông quen ăn sóng nói gió. Không ai gọi nước, chị chủ quán pha bình trà đá to sắp ra cho mọi người, rồi nhìn ra bến thở dài: "Cứ cảnh này hoài không biết làm sao sống...".

Ông Huỳnh Thanh Hùng (ấp 4, xã La Ngà, Định Quán) bấm đốt tay: "Năm ngoái, cũng ngày 20/5, tôi mất hai vèo cá hồng. Năm nay, ngày 16/5 lại ra đi ba vèo". 

Ông Lê Văn Thảo, ở ấp 3, tiếp lời: "Tôi thì năm ngoái 3, năm nay 2 vèo. Chỉ mình vậy thì kêu trời, mà xung quanh ai cũng như vậy thì không biết kêu ai, không biết phải nói sao, phải buồn như thế nào nữa".

Những người ngồi cạnh người gật đầu, người lắc đầu, đồng cảm. Mất ít, mất nhiều, đó đều là toàn bộ vốn liếng, hi vọng của họ. Mỗi lần làng bè chết cá, huyện, tỉnh lại cho người xuống ghi nhận, rồi vận động hỗ trợ mỗi vèo cá vài mươi triệu đồng.

Anh Tư Long vẫy tay ra hiệu đứa cháu xếp bao cá lên xe, bằng lòng bán giá 1.500 đồng/kg, rồi thở dài: "Hỗ trợ không ăn thua với cá đã chết, nhưng cũng được an ủi. Cái chúng tôi mong đợi nhất là giải quyết ô nhiễm trên sông để có thể làm lại...".