Nhìn lại hơn hai thập kỷ làm BĐS của 'vua thép' Hòa Phát

Là một “ông vua” ngành thép tại Việt Nam, CTCP Tập đoàn Hòa Phát (mã chứng khoán: HPG) cũng nhiều lần cho thấy tham vọng với bất động sản khi đặt mục tiêu đưa lĩnh vực này thành lĩnh vực chủ chốt sau thép, trở thành top 3 nhà phát triển bất động sản tại Việt Nam. 

Tài chính là thế mạnh của Hòa Phát, như những gì Chủ tịch HĐQT công ty, ông Trần Đình Long từng chia sẻ tại Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên năm 2022 khi nói về hướng đi trong lĩnh vực này. 

Song, tại kỳ họp ĐHĐCĐ thường niên 2023 vừa qua, lãnh đạo Hòa Phát cho biết sẽ tạm ngưng đầu tư vào bất động sản nhà ở, để dồn lực cho dự án Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất 2 theo định hướng mảng kinh doanh chính của doanh nghiệp.

Lật lại lịch sử hơn hai thập kỷ làm BĐS của Hòa Phát

Hòa Phát được thành lập từ tháng 8/1992 với khởi đầu là buôn bán các loại máy xây dựng. Năm 2001, công ty chính thức đặt chân vào lĩnh vực bất động sản, mở đầu bằng việc thành lập CTCP Xây dựng và Phát triển Đô thị Hòa Phát trên cơ sở Ban xây dựng cơ bản của Hòa Phát.

Cuối năm 2020, Hòa Phát cơ cấu lại mô hình tổ chức với 4 nhóm ngành được quản lý theo từng tổng công ty độc lập. Trong đó, lĩnh vực bất động sản do doanh nghiệp mới thành lập khi đó là CTCP Phát triển Bất động sản Hòa Phát (BĐS Hòa Phát) đảm nhiệm. 

Thời điểm mới thành lập, vốn điều lệ của đơn vị này là 2.000 tỷ đồng và tính đến thời điểm cuối năm 2022 đã tăng lên mức 6.000 tỷ đồng. 

Hậu tái cơ cấu, giai đoạn 2021 - 2022, Hòa Phát cùng các công ty thành viên liên tục đề xuất, tham gia đấu thầu làm dự án bất động sản trên khắp cả nước với quy mô vốn hàng nghìn tỷ đồng. 

Riêng trong năm 2022, Hòa Phát đã đề xuất đầu tư hai dự án cảng biển Bãi Gốc và Khu công nghiệp (KCN) Hòa Tâm tại Phú Yên (120.000 tỷ đồng); cùng đối tác liên danh đăng ký đầu tư dự án Khu dân cư nông thôn sinh thái Cao Xá tại Phú Thọ (5.622 tỷ đồng); tham gia đấu thầu làm dự án Khu nhà ở cho người thu nhập thấp KCN Yên Mỹ II tại Hưng Yên (4.831 tỷ đồng);...

Công ty cũng được chấp thuận đầu tư dự án KCN Yên Mỹ II mở rộng tại Hưng Yên, với diện tích phần mở rộng 216 ha, tổng vốn đầu tư 2.682 tỷ đồng.

Hiện, tổng quỹ đất KCN được phê duyệt quy hoạch của Hòa Phát đạt 1133,44 ha, trong đó có các dự án đang vận hành như KCN Phố Nối A tại Hưng Yên (hơn 688,94 ha, đã lấp đầy 100%), KCN Hòa Mạc tại Hà Nam (131 ha, đã lấp đầy 75%), KCN Yên Mỹ II tại Hưng Yên (313,5 ha, đã lấp đầy 95%). 

Công ty cũng sở hữu loạt bất động sản tại Hà Nội như Tòa nhà Hòa Phát tại số 257 Giải Phóng, Khu phức hợp Mandarin Garden, Khu phức hợp Mandarin Garden 2, hay Tòa văn phòng cho thuê số 70 Nguyễn Đức Cảnh; bên cạnh dự án đang triển khai như Khu đô thị Bắc Phố Nối tại Hưng Yên (262 ha).

Chưa thật sự ghi dấu ấn trong cơ cấu doanh thu 

Trải qua hơn hai thập kỷ làm bất động sản, lĩnh vực này vẫn chưa thực sự nổi bật trong cơ cấu kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. 

Thống kê từ năm 2011 - 2022, ngoại trừ giai đoạn 2013 - 2014 bàn giao sản phẩm tại dự án Khu phức hợp Mandarin Garden khiến doanh thu mảng bất động sản chiếm từ 7,15% - 10,39% trong tổng doanh thu của doanh nghiệp, ở các năm còn lại, phần doanh thu này đều góp dưới 4%.

Riêng trong năm 2022, doanh thu bán hàng, lợi nhuận từ bất động sản lần lượt ở mức 1% và 3% trong tỷ trọng doanh thu, lợi nhuận toàn công ty. 

Trong đó, phần lớn doanh thu bất động sản đến từ cho thuê đất, đạt hơn 440 tỷ đồng, giảm 47% so với cùng kỳ năm 2021. Công ty cũng không có doanh thu từ bán bất động sản như cùng kỳ.

Song, theo Hòa Phát, kết quả này đã hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế so với kế hoạch được giao.

Chứng khoán KB (KBSV) cũng dẫn lời lãnh đạo Hòa Phát chia sẻ tại ĐHĐCĐ 2023 cho biết, hiệu quả kinh doanh của các KCN ở mức khá với tỷ suất lợi nhuận tốt, tuy không đóng góp được nhiều vào doanh thu và lợi nhuận của tập đoàn nhưng có kết quả kinh doanh ổn định.

Tiếp tục mở rộng mảng KCN, song tạm ngưng đầu tư mảng nhà ở

Theo định hướng chuyển sang sản xuất thép chất lượng cao, Hòa Phát cho biết năm nay sẽ dồn lực cho dự án Dung Quất 2, do đó sẽ không chia cổ tức năm 2022 và tạm ngưng các khoản đầu tư khác, trong đó có khoản đầu tư vào bất động sản.

Đối với mảng KCN, Hòa Phát cho biết đã có kinh nghiệm, do đó sẽ triển khai tiếp bằng các hình thức mua lại, xin triển khai mới để mở rộng 4 - 6 khu, hướng đến mục tiêu có 10 KCN vào năm 2030.

Song, công ty sẽ tạm ngừng đầu tư vào mảng nhà ở. Lãnh đạo Hòa Phát chia sẻ, ở thời điểm hiện tại, công ty chưa đủ tiền để tập trung kỹ hơn vào mảng này.

Đại diện công ty cũng cho biết hiện đang tập trung khâu pháp lý cho các dự án như Forestar Hưng Yên, Phố Nối. Giai đoạn vừa qua, công ty không mua dự án bất động sản nào, hiện đang xin đăng ký đầu tư ban đầu tại các địa phương và đang trong quá trình chuẩn bị thủ tục pháp lý. 

Trước đó, tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2022, ông Trần Đình Long từng nói, Hòa Phát có tiền nên không chịu áp lực về tài chính. 

Song, trải qua một năm, soi vào báo cáo tài chính của doanh nghiệp, có thể thấy, lượng tiền và các khoản tương đương tiền tại thời điểm cuối năm 2022 đã giảm khoảng 14.146 tỷ đồng so với thời điểm cuối năm 2021, xuống mức gần 8.325 tỷ đồng. 

Phần lớn tài sản tập trung tại tài sản cố định hữu hình như máy móc, thiết bị, nhà cửa và tại các nguyên vật liệu, thành phẩm tồn kho. 

Cũng tại thời điểm cuối năm 2022, tổng nợ phải trả của Hòa Phát là hơn 74.222 tỷ đồng, trong đó, dư nợ tài chính ngắn hạn là gần 46.749 tỷ đồng. Hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu ở mức 0,77.

Trong năm, do khoản chi lớn cho hoạt động đầu tư, lưu chuyển tiền thuần của Hòa Phát âm hơn 14.126 tỷ đồng. 

Trong khi đó, lợi nhuận sau thuế năm 2022 của Hòa Phát giảm hơn 75,5% so với cùng kỳ năm 2021 xuống mức 8.444 tỷ đồng. Biên lãi thuần cũng giảm từ 23,1% xuống gần 6% trong năm 2022. 

Sang quý I năm nay, theo chia sẻ tại ĐHĐCĐ vừa qua, Hòa Phát báo lỗ trong tháng 1 và tháng 2, sang tháng 3 tình hình khả quan hơn, song lãnh đạo công ty không tiết lộ con số cụ thể.