Cao tốc Vũng Áng - Bùng khởi công tháng 1/2023 với tổng số vốn hơn 12.540 tỷ đồng. Điểm đầu tại nút giao xã Kỳ Tân, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, kết nối cao tốc Hàm Nghi - Vũng Áng. Điểm cuối tại xã Cự Nẫm, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, nối với cao tốc Bùng - Vạn Ninh. Đoạn qua Hà Tĩnh dài 13 km, Quảng Bình hơn 42 km.
Tính từ Bắc vào Nam, toàn tuyến có 5 cầu cạn vượt núi, hồ đập và thung lũng chạy qua xã Kỳ Hoa và Kỳ Lạc, thị xã Kỳ Anh, được đặt tên đánh số thứ tự từ 1 đến 5.
Để làm cầu, một số vị trí nhà thầu phải san cả vạt đồi, xây trụ cao hàng chục mét dưới lòng hồ đập, thung lũng. Theo thiết kế, các cầu này rộng 17,5 m với 4 làn xe, có dải phân cách cứng ở giữa. Tổng kinh phí xây dựng gần 1.000 tỷ đồng.
Cầu số 5 dài hơn 800 m, vượt đồi dẫn vào hầm Đèo Bụt - hầm đường bộ duy nhất trên tuyến cao tốc Bắc Nam qua Hà Tĩnh. Hiện nay mặt cầu chờ thảm nhựa và trên 90% khối lượng công việc đã hoàn thành.
Hầm Đèo Bụt vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng, đi qua dãy núi Đồng Nang, phía bắc thuộc xã Kỳ Lạc, phía nam nằm ở xã Kỳ Hoa của thị xã Kỳ Anh. Hầm thiết kế hai ống, chiều rộng mỗi hầm 15 m, cao 8 m.
Ống hầm trái dài 716 m, hầm phải dài 840 m. Hầm phải phục vụ giai đoạn một đã hoàn thành 95% khối lượng với việc thảm bêtông mặt hầm, lắp đặt hệ thống điện, phòng cháy chữa cháy, máng cáp đặt dây điện. Hầm trái đang được khoan, đến nay còn khoảng 100.000 m3 đất đá sẽ đào thông ống.
Kế tiếp cầu số 5 là cầu số 4, thuộc xã Kỳ Hoa, thị xã Kỳ Anh. Cầu dài 400 m, băng qua thung lũng, phía dưới là vực sâu.
Kỹ sư cho hay khu vực này chủ yếu thung lũng nên phương án khả thi là xây cầu cạn vượt núi. Nếu làm đường sẽ gặp nhiều khó khăn, vì vật liệu để san lấp rất lớn, ngoài ra còn tác động đến cảnh quan xung quanh.
Cầu số 4 có 9 nhịp, trụ cao nhất 36 m. Khu vực này về mùa mưa địa chất yếu, khó thi công. Vì thế thời điểm này nhà thầu đang tranh thủ trời nắng, nỗ lực đẩy nhanh tiến độ, bố trí lao dầm dọc về cả hai phía, kết hợp với mũi lao ngang. Khối lượng công việc hiện đạt trên 70%.
Cầu số 3 dài khoảng 500 m, vượt hồ chứa nước Kim Sơn, xã Kỳ Hoa. Kim Sơn là hồ thủy lợi cung cấp nước tưới tiêu ở thị xã Kỳ Anh, dung tích 17,5 triệu m3. Hồ Kim Sơn xung quanh bao bọc bởi các ngọn núi, vì thế các cây cầu chạy qua đây có phong cảnh sơn thủy hữu tình.
Đến nay cầu số 3 đã thảm nhựa, đang chờ lắp đặt khe co giãn.
Tiếp nối là cầu số 2, dài 500 m, chạy dọc hồ Kim Sơn. So với thời điểm đan thép hoàn thiện kết cấu để đổ bêtông bản mặt cầu hồi tháng 6/2024, đến nay mặt cầu đã thảm nhựa, làm dải phân cách cứng ở giữa.
Cầu số 2 và 3 có hàng chục trụ vượt lòng hồ cao 30-40 m, được lao dầm Super T chắc chắn. Ở phía trên, bên phải cầu theo hướng nam bắc thiết kế hệ thống thoát nước, mỗi điểm cách nhau một mét.
Cách đó khoảng 500 m, cầu số 1 dài 1 km, tổng mức đầu tư khoảng 300 tỷ đồng. Công trình nối hai quả đồi bắc qua thung lũng lòng chảo ở xã Kỳ Hoa, thị xã Kỳ Anh, phía dưới là nhiều nhà dân sinh sống san sát.
Cầu số 1 có 22 nhịp với những trụ cầu cao 30-40 m. Trong đó, có trụ gần 50 m - cao nhất so với các cầu cạn trên toàn tuyến.
Kết cấu phần trên các cầu là dầm Super T được lao lắp bằng hai cẩu bánh xích. Để cẩu được các phiến dầm dài và nặng gần 100 tấn, đơn vị thi công phải dùng đến cẩu có sức nâng hơn 200 tấn.
Tới nay công trình đã lao lắp được 16/22 nhịp cầu. Ngoài huy động hàng trăm công nhân, nhà thầu còn thuê thêm các cần cẩu lớn để tăng tốc độ cho việc gác dầm, đáp ứng tiến độ mà chủ đầu tư đề ra.
Ngoài 5 cầu cạn vượt núi, hồ đập và thung lũng, trên tuyến còn 28 cây cầu dọc tuyến, cầu vượt trục thông và cầu tại các vị trí của nút giao.
Đến nay một số công trình đã thảm nhựa, làm lan can hai bên. Theo kế hoạch, đường Vũng Áng - Bùng dự kiến hoàn thành ngày 30/9. Tuy nhiên, trước việc các tuyến liền kề như Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng hay Bùng - Vạn Ninh đã thông tuyến và đưa vào khai thác hôm 28/4, Bộ Xây dựng yêu cầu chủ đầu tư và nhà thầu phải hoàn thành cao tốc Vũng Áng - Bùng dịp 30/6 để đảm bảo kết nối đồng bộ.
Đến nay sản lượng thi công toàn tuyến đạt trên 85%, đảm bảo có thể thông tuyến, khai thác dịp 30/6 theo đúng cam kết với Bộ Xây dựng. Dự án khi đưa vào khai thác sẽ đồng bộ tuyến cao tốc Bắc Nam phía đông, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, du lịch, đảm bảo an ninh quốc phòng của hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình.
Hướng tuyến cao tốc Vũng Áng - Bùng. Đồ họa: Đăng Hiếu