Dự án dầu khí của PVEP tại Peru. (Ảnh: Petrotimes).
Những chuyện đầu tư dự án kém hiệu quả của PVN/PVEP tại nước ngoài được báo cáo ngày càng rõ hơn.
Báo cáo Thủ tướng việc phối hợp thực hiện giữa cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước (Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp) của Bộ Công thương ghi nhận hàng loạt dự án đầu tư thua lỗ, không hiệu quả hoặc chưa rõ hiệu quả của Tập đoàn Dầu khí VN (PVN).
Trong đó, dự án khai thác dầu nặng Junin 2 tại Venezuela là điển hình. Đây cũng là dự án khủng nhất mà Tổng công ty Thăm dò và khai thác dầu khí (PVEP) đại diện PVN đầu tư ra nước ngoài.
Theo giấy chứng nhận đầu tư số 398, trong giai đoạn 1 từ 2010-2015, PVEP sẽ rót khoảng 1,82 tỉ USD vào dự án. Tính toán ban đầu cho thấy công suất khai thác giai đoạn 1 của dự án đạt 50.000 thùng dầu/ngày, giai đoạn 2 nâng lên 200.000 thùng dầu/ngày.
Để thực hiện dự án này, PVEP đã góp 40% vốn cùng với Công ty Dầu khí quốc gia Venezuela. Tuy nhiên do dự án không có tiến triển, tháng 12/2013 Thủ tướng đã chỉ đạo PVEP tạm dừng đầu tư.
Sau nhiều năm tham gia góp vốn đầu tư vào Công ty TNHH Gazpromviet để nghiên cứu, triển khai các dự án đầu tư trong lĩnh vực thăm dò, khai thác dầu khí tại Nga, đến năm 2017 PVN bất ngờ xin rút vốn nhưng Chính phủ không đồng ý. Chính phủ đã yêu cầu PVN đàm phán, thống nhất với phía Nga để không phát sinh thêm chi phí, ngoài khoản vốn góp 1,29 triệu USD.
Cũng với mục tiêu thăm dò dầu khí tại Congo, PVEP rót vốn vào dự án lô Marine XI. Nhưng vì dự án không hiệu quả, đến tháng 6/2017 PVEP đã xin chuyển nhượng toàn bộ 8,5% vốn góp.
PVEP cũng đầu tư phát triển dầu khí lô Danan (Iran). Dù đã đầu tư hơn 82 triệu USD nhưng đến nay PVEP buộc phải dừng và giãn tiến độ dự án.
Đầu năm 2018, PVN đã đề nghị Thủ tướng chấp thuận chủ trương cho phép PVEP được chuyển nhượng toàn bộ 15% quyền lợi tham gia vào lô dầu PM304, và kết thúc dự án tại các lô XV, lô SK305 ở Malaysia.
Riêng tại Myanmar, PVEP có tới 3 dự án đầu tư chưa rõ hiệu quả, đó là dự án lô M2, lô MD2 và lô MD4 đang được PVEP cân nhắc hiệu quả đầu tư, gia hạn hoặc dừng dự án đầu tư.
Tại Campuchia, sau khi PVEP đầu tư 72,4 triệu USD để thực hiện thăm dò dầu khí, đến nay đã hết thời hạn cấp phép đầu tư, PVEP vẫn chưa thể triển khai dự án, buộc phải chuyển nhượng lại cho đối tác nước ngoài.
Để xử lý các dự án trên, Bộ Công thương đã phê duyệt danh mục doanh nghiệp thuộc PVN thực hiện sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn giai đoạn 2017-2020, trong đó có PVEP. Nhưng tới nay đề án này vẫn chưa thể phê duyệt.
Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) vừa có văn bản gửi PVN cho biết đang xác minh một số dấu hiệu vi phạm pháp luật trong việc thực hiện dự án đầu tư liên doanh phát triển khai thác và nâng cấp dầu khí lô Junin 2 ở Venezuela của PVEP. Để phục vụ điều tra, C03 đề nghị PVN cung cấp toàn bộ hồ sơ liên quan dự án này để bàn giao trước ngày 20/3.